Để giúp Lai Châu trong công tác giảm nghèo nhanh và bền vững, đặc biệt là ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, năm 2009, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được giao đầu tư, hỗ trợ cho 3 huyện nghèo là Tân Uyên, Than Uyên và Phong Thổ của tỉnh Lai Châu. Sau hơn 6 năm thực hiện, đến nay diện mạo nông thôn miền núi của 3 huyện đã có nhiều thay đổi tích cực với gần 50% số hộ thoát nghèo nhờ chương trình hỗ trợ của EVN.

Thực hiện Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với các huyện nghèo (chương trình 30a), giai đoạn 2009-2015, EVN đã đầu tư 575 tỷ đồng giúp 3 huyện Tân Uyên, Than Uyên, Phong Thổ xây dựng mạng lưới điện cho các xã, thôn, bản và hộ dân chưa có điện; xây dựng trường học; xóa nhà tạm; xây dựng “Nhà bán trú dân nuôi” và hỗ trợ thẻ BHYT cho các em học sinh; xây dựng nhà tình nghĩa; đào tạo cao đẳng nghề điện và bố trí việc làm cho con em các hộ nghèo; đào tạo khuyến lâm, khuyến nông... Mặc dù gặp không ít khó khăn trong quá trình thực hiện như: Địa hình chia cắt phức tạp, mật độ dân cư phân tán làm cho chi phí sản xuất, chi phí điện khí hóa bình quân/hộ dân thường cao hơn các khu vực khác trong cả nước; hệ thống cơ sở hạ tầng yếu kém; công tác đền bù giải phóng mặt bằng còn chậm;... đã ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ của chương trình. Bằng sự cố gắng, nỗ lực của CBCNV ngành điện và sự nỗ lực vươn lên của các hộ nghèo, chương trình hỗ trợ của EVN đã đạt được những kết quả nổi bật, góp phần to lớn vào thành công chung trong công tác giảm nghèo nhanh và bền vững trên địa bàn tỉnh Lai Châu: Đưa Lai Châu từ tỉnh có tỷ lệ số hộ có điện thấp nhất cả nước vào năm 2009 (chỉ có 37% xã và 29,4% hộ dân có điện) đến hết tháng 6/2015 đã đạt 100% xã và 84,8% hộ dân có điện, vượt trước 6 tháng so với mục tiêu Nghị quyết của tỉnh đề ra. Riêng 3 huyện Than Uyên, Tân Uyên, Phong Thổ đạt tỷ lệ 92,5% hộ dân có điện, vượt mục tiêu so với cam kết hỗ trợ.

Đặc biệt, với 490 tỷ đồng đầu tư cho chương trình phát triển mở rộng lưới điện nông thôn, cấp điện đến từng hộ dân đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần to lớn trong việc cải thiện điều kiện sống và sinh hoạt của người dân khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là các hộ nghèo, nên được người dân đánh giá cao. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa, dịch vụ tương đối rõ nét, thu nhập bình quân đầu người tăng theo hàng năm (tăng bình quân khoảng hơn 1,7 triệu/năm). Từ khi các công trình điện được đưa vào sử dụng, con em đồng bào dân tộc đã có đủ ánh sáng và các điều kiện khác để học tập, nhờ đó chất lượng dạy và học ở tất cả các cấp học tại địa phương đều được nâng lên. Cùng với đó, mạng lưới y tế cơ sở được củng cố, dịch vụ khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân ngày càng được mở rộng với chất lượng tốt hơn. Các hoạt động văn hóa thông tin truyền thông được mở rộng, dân trí được mở mang, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Nhờ các chương trình hỗ trợ, giai đoạn 2009 – 2014 toàn tỉnh đã có 32.948 hộ thoát nghèo; trong đó, 3 huyện Than Uyên, Tân Uyên, Phong Thổ có 16.098 hộ thoát nghèo (chiếm gần 50% số hộ thoát nghèo của toàn tỉnh); Xóa nhà tạm cho 2.511 hộ; Hoàn thiện và đưa vào sử dụng 32 nhà bán trú dân nuôi, còn 9 nhà sẽ hoàn thành vào cuối năm 2015; Mở 3 lớp đào tạo nghề cho 59 học sinh là còn em các hộ nghèo, hộ gia đình chính sách; Hỗ trợ xây dựng 2 trường học tại huyện Tân Uyên; Đầu tư 9,5 tỷ đồng đào tạo khuyến nông, khuyến lâm, hỗ trợ các mô hình sản xuất nông nghiệp; Mua bảo hiểm y tế cho 4.278 học sinh trong 3 năm học từ 2009 - 2011; Năm 2015, thí điểm cấp điện cho 51 hộ dân chưa có điện, mỗi hộ dân được cấp 1 xe đạp điện, 2 bóng đèn tiết kiệm và 1 đài FM (loại nhỏ). Nói về chương trình hỗ trợ của EVN, bà Lò Thị Tỵ - một người dân của xã Mường So, huyện Phong Thổ chia sẻ: “Trước đây, gia đình chúng tôi luôn phải sống trong lo lắng, vì sinh sống trong căn nhà tạm, dột nát và luôn có nguy cơ bị đổ. Năm 2009, được EVN hỗ trợ 40 triệu đồng, gia đình tôi đã xây dựng được một ngôi nhà kiên cố, sạch đẹp để yên tâm sinh sống và lao động, kinh tế gia đình ngày một khấm khá. Hiện nay, gia đình của chúng tôi đã không còn thuộc diện hộ nghèo của xã nữa. Chúng tôi hạnh phúc lắm. Cảm ơn Nhà nước và ngành Điện đã giúp chúng tôi”.

Đánh giá về kết quả mà chương trình mang lại cho người dân 3 huyện nghèo Than Uyên, Tân Uyên và Phong Thổ, tại Hội nghị sơ kết Chương trình 30a của tỉnh Lai Châu giai đoạn 2009-2015, Phó Thủ tướng Chính phủ – Trưởng ban Chỉ đạo Tây Bắc Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực của CBCNV ngành Điện, đặc biệt là sự đóng góp, nỗ lực của lãnh đạo EVN, Tổng Công ty Điện lực miền Bắc, Công ty Điện Lực Lai Châu trong thành công của công tác xóa đói giảm nghèo cho 3 huyện của tỉnh Lai Châu với kết quả đạt được rất ấn tượng, khẳng định trách nhiệm của doanh nghiệp nhà nước đối với xã hội, đồng thời, khẳng định tính ưu việt của cơ chế thị trường định hướng XHCN. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam trong thời gian tới cần tiếp tục hỗ trợ nhiều mặt để giảm nghèo cho Lai Châu, coi đây là nhiệm vụ của EVN trong xử lý vấn đề xã hội; quan tâm hướng dẫn người dân sử dụng điện an toàn, tiết kiệm; phát triển năng lượng xanh, sạch như thủy điện mini, điện năng lượng mặt trời… đến các vùng sâu để nâng tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện; đẩy mạnh truyền thông cho đồng bào, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống.

Có thể nói, lợi ích từ chương trình 30a mang lại là rất lớn và vô cùng ý nghĩa. Việc EVN tiếp tục ký kết Thỏa thuận hỗ trợ chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững cho giai đoạn 2016 – 2020 với UBND tỉnh Lai Châu, UBND các huyện Than Uyên, Tân Uyên, Phong Thổ đã thể hiện ý chí, quyết tâm và cam kết mạnh mẽ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam – một doanh nghiệp Nhà nước ngoài việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, vẫn dành nhiều tình cảm, vật chất, tiếp tục đồng hành cùng người dân tỉnh Lai Châu nói chung và 3 huyện Than Uyên, Tân Uyên, Phong Thổ nói riêng trong nỗ lực thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững; góp phần thúc đẩy phát triển KT - XH của địa phương, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân vùng sâu vùng xa./.

NQ