Ông chủ Alibaba đã đến Hà Nội để tham dự một loạt các hoạt động liên quan đến thanh toán điện tử và tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC 2017 tại Đà Nẵng. Dưới đây, Tạp chí Công nghiệp & Tiêu dùng xin tóm lược những chia sẻ rất lý thú và hữu ích của ông đối với doanh nghiệp và người yêu kinh doanh.

Hôm nay, tôi tới đây để chia sẻ một số ý tưởng về kinh doanh. Cũng như hầu hết mọi người ở đây, tôi không sinh ra trong gia đình giàu có. Tôi không có ông bố nhiều tiền, tôi không có ông chú quyền lực, tôi không có gì cả. Tôi thất bại rất nhiều lần, khi đi học, khi đi tìm việc, nhưng tôi nghĩ đó là những trải nghiệm tuyệt vời nhất mà tôi có. Chính vì vấp ngã, tôi học được từ những sai lầm. Dù hôm nay Alibaba rất lớn mạnh, nhưng chúng tôi vẫn sẽ còn va vấp rất nhiều. Khi gặp thất bại, tôi không bao giờ lo lắng, bởi tôi biết, cuộc sống đầy rẫy thất bại và sai lầm. Bạn có thể than “không ai giúp tôi cả”, bởi khi bắt đầu kinh doanh, bạn chỉ muốn được ai đó giúp đỡ. Nhưng nếu không có ai, đừng lo lắng, bởi điều đó là đương nhiên. Người ta giúp bạn mới là bất thường. Không ai có lý do để phải giúp bạn cả. Nếu bạn muốn mở một doanh nghiệp tốt, bạn cần nắm bắt đúng thời điểm, kết hợp với đúng người.

Internet phát triển khoảng 20 năm. 30 năm tới đây, những ai tận dụng được Internet trong kinh doanh và trong cuộc sống mới có thể thành công. Tôi cảm giác trong 30 năm tới, trí tuệ nhân tạo và nhiều thứ sẽ thay đổi, đặc biệt là trong kinh doanh. Chẳng hạn, cách thức kinh doanh chúng ta đã thực hiện cả trăm năm qua là B2C (Business-To-Customer), trong tương lai là C2B (Customer-To-Business). Thế kỷ vừa rồi, toàn cầu hóa chỉ giúp được 20% các nước đang phát triển, 20% các doanh nghiệp lớn. Thế kỷ này, hoạt động kinh doanh sẽ tập trung vào 80% doanh nghiệp nhỏ và phải trông cậy rất nhiều vào giới trẻ. Thế kỷ trước, các công ty lớn, quy mô lớn, nhiều tiền sẽ thành công. Nhưng thế kỷ này, các công ty nhỏ, thường xuyên đổi mới, sáng tạo, có tính xây dựng sẽ thành công.

Những quốc gia có nhiều người trẻ, dựa vào người trẻ, thực sự đặt niềm tin vào người trẻ thì sẽ có hy vọng lớn lao. Ở mọi quốc gia tôi ghé thăm, tôi đều nói với Chính phủ, xin hãy lưu tâm vào 30 năm tiếp theo, vì 30 năm đó là quan trọng nhất đối với nhân loại. Hãy lưu tâm đến những người trẻ dưới 30 tuổi, những doanh nghiệp dưới 30 nhân viên. Bởi các doanh nghiệp nhỏ là yếu tố vận hành thế kỷ này. Điều quan trọng là tìm đúng người. Nếu bạn muốn xây dựng một doanh nghiệp tốt, bạn phải có đội ngũ tốt. Hãy tìm đúng người chứ không phải tìm người tốt nhất. Không có người nào tốt nhất ở bên ngoài công ty của bạn. Tất cả những người tốt nhất là những người bạn thuê, bạn cùng làm việc, cùng thay đổi và phát triển với họ.

Tôi nghĩ, để làm kinh doanh, điều quan trọng nhất không phải là tiền mà là bạn có ý tưởng tốt và tìm được một nhóm người chia sẻ ý tưởng đó cùng bạn. Không ai thành công một mình. Một người có thể chạy rất nhanh, nhưng nếu muốn đi đường dài, bạn phải đi cùng nhiều người khác. Do đó, Công ty tôi tập trung vào những người trẻ, tập trung vào làm việc theo nhóm. 18 năm trước, 18 người sáng lập trong căn hộ của tôi đều có ước mơ, chúng tôi tin Internet sẽ trở nên hùng mạnh. Chúng tôi tin Internet sẽ giúp ích cho các doanh nghiệp nhỏ. Chúng tôi tin thương mại điện tử là tương lai của kinh doanh. Bởi tin vào điều đó, tôi mời nhiều người trẻ có chung niềm tin với mình.

Jack Ma nói chuyện với 3.000 bạn trẻ Việt Nam tại Hà Nội

Ngoài đúng thời điểm, đúng người, bạn cần lưu ý: Bất kỳ doanh nghiệp nào cũng mất thời gian dài mới thành công. Không ai bắt tay làm hôm nay mà thành công ngay ngày mai. Không có cơ may nào như vậy cả. Những người như chúng ta trong căn phòng này, 99,9% mọi người, hãy nhớ rằng nếu muốn làm gì đó hôm nay, bạn nên nói: “Tôi sẽ thành công trong 10 năm. Trong 10 năm tới, tôi sẽ tiếp tục làm, tiếp tục cải thiện cùng với nhiều người và trong 10 năm, tôi có thể thành công”.

Một điều nữa là, các doanh nhân hãy lạc quan vào tương lai. Chúng ta nên tin vào tương lai. Tôi đã gặp những người thành công trên thế giới như Warren Buffet, Bill Gates, Steve Jobs… và phát hiện một điểm chung đặc biệt là họ không bao giờ than phiền. Nhiều người quanh tôi luôn than phiền. "Tôi không có tiền, tôi không có quan hệ...". Những người đó sẽ không bao giờ có cơ hội. Vậy cơ hội ở đâu? Cơ hội chỉ tồn tại ở những chỗ mà người ta kêu ca. Khi người ta kêu ca, đó chính là cơ hội của bạn. Hãy giải quyết vấn đề và những lời than vãn đó đi, bạn sẽ nắm bắt được cơ hội. Chúng ta nên từ những thất bại mà người khác mắc phải, không cần thiết học từ những câu chuyện thành công của họ. Rất nhiều trường MBA hiện nay tập trung vào những câu chuyện thành công. Chúng ta có nhiều lý do để thành công nhưng chỉ có một lý do thất bại. Hãy học hỏi từ lý do thất bại của người khác.

Nếu muốn làm gì đó, các bạn phải có ý tưởng và ước mơ. Ý tưởng là điều bạn có thể làm khi người khác không thể, điều bạn có thể làm tốt hơn những người khác, điều bạn có thể làm khác với số đông. Khi tất cả đều nói phải thế này, các bạn hãy nghĩ sao không phải thế kia. Khi người ta nói phải thế kia, các bạn hãy nghĩ sao không phải là thế này. Các bạn cần phải khác biệt. Nếu các bạn cũng như những người khác thì làm sao có cơ hội?

Tôi được biết ở Việt Nam có một số cuốn sách về tôi, về Alibaba. Có vẻ câu chuyện rất nổi tiếng. Tôi không đọc chúng bởi vì trong tương lai, tôi muốn tự viết một cuốn sách về Alibaba – 1.001 sai lầm. Nếu bạn học hỏi được từ những sai lầm, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, bạn sẽ thực tế hơn. Khi nhìn thấy tất cả những thất bại, khi vẫn muốn chiến đấu cho tương lai, bạn sẽ có cơ hội.

Hiện Việt Nam có 54% dân số dùng điện thoại di động, nhưng rất nhiều người chủ yếu dành thời gian chơi game online. Chúng ta hãy dành thời gian đó để kinh doanh. Bạn hãy thử sức với thương mại điện tử, hãy thử bán thứ gì đó qua mạng, mua thứ gì đó qua mạng, giao tiếp với mọi người qua mạng. Bởi trong tương lai, rất nhiều thứ sẽ không phải “made in China”, “made in Vietnam” hay “made in America” mà là “made in Internet”. Bạn có thể mua hàng ở nước này và bán ở nước khác. Hãy tận dụng tối đa Internet để tìm thông tin, kiến thức, kết bạn.

Một điều khác tôi không thích ở người trẻ Việt Nam là họ luôn thanh toán bằng tiền mặt. Tôi thấy các bạn có điện thoại di động và tiền mặt, trong khi chúng ta có thể triệt tiêu tiền mặt, thanh toán qua điện thoại. Tôi tin là trong vòng 10 năm tới, với chỉ một chiếc điện thoại hoặc thiết bị nào đó khác, chúng ta có thể mua sắm, buôn bán, thanh toán, du lịch toàn cầu.

18 năm trước, người Trung Quốc cho rằng không thể có thương mại điện tử. Nhưng không có thanh toán điện tử, chúng tôi tạo ra nó. Không có thị trường, chúng tôi tạo ra nó. Chúng tôi chuẩn bị để tạo ra mọi thứ trong 15 năm. Tôi đã thảo luận với Thủ tướng Việt Nam sáng nay và vui mừng khi biết người trẻ Việt Nam rất được ủng hộ làm thương mại điện tử. Alibaba sẽ làm mọi thứ để hỗ trợ. Điều quan trọng nhất là hợp tác với các bạn, những người trẻ. 

Thanh Thảo