Theo Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công Thương, các mặt hàng chiếm tỉ trọng lớn trong tiêu dùng ngày Tết như thịt heo, rau quả, trái cây, hoa có thể tăng giá 15%-20%; bánh kẹo, rượu bia, nước giải khát cũng được dự báo tăng nhưng ở mức không quá cao.

Siêu thị "chốt" giá

Ngày 19-1, giá xăng tăng 400 đồng/lít. Hỏi thăm một lượt doanh nghiệp (DN) sản xuất, kinh doanh về ảnh hưởng giá xăng tăng trong giai đoạn nhạy cảm này, chúng tôi nhận được câu trả lời chung là sẽ khó khăn thêm một chút, lợi nhuận giảm vì hàng hóa, giá cả bán Tết đã chốt từ 1-2 tháng trước nên trong vòng 1 tháng nữa sẽ không có điều chỉnh gì. Bà Lê Thị Thanh Lâm, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Sài Gòn Food, cho biết các yếu tố đầu vào của sản xuất đều tăng từ giá nguyên liệu, giá điện, chi phí đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động… nhưng công ty không tăng giá hàng Tết. Lý do là việc tăng giá có thể ảnh hưởng đến sức mua.

Các DN phân phối bán lẻ cũng xác nhận đã chốt giá với nhà cung cấp từ trước và phối hợp với nhà cung cấp chuẩn bị chuỗi khuyến mãi kéo dài từ tháng chạp nên từ nay đến Tết, giá cả hàng hóa bán tại kênh phân phối bán lẻ hiện đại sẽ không tăng, thậm chí nhiều mặt hàng còn giảm mạnh. Những mặt hàng thiết yếu, tiêu dùng nhiều dịp Tết như thịt heo, thịt - trứng gia cầm, rau củ… bán tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi... cũng sẽ được giữ giá ổn định và thấp hơn giá bán tại các chợ truyền thống (theo chương trình bình ổn thị trường) trong 2 tháng trước và sau Tết.

Ông Trần Văn Bình, Phó Giám đốc Công ty Chăn nuôi và Chế biến thực phẩm Sài Gòn (Sagrifood), cho biết giá gà lông màu (loại dùng nhiều dịp Tết) đang trên đà tăng giá, hiện ở mức khoảng 50.000 đồng/kg nên giá gà sau giết mổ trên thị trường sẽ tăng. Tuy nhiên, giá gà thả vườn đăng ký trong chương trình bình ổn giá chỉ 57.000 đồng/kg (gà sau giết mổ cao hơn gà lông khoảng 30%) và công ty sẽ giữ giá theo cam kết. Công ty có nguồn hàng dự trữ bảo đảm phục vụ thị trường nếu nhu cầu tăng. Nhờ sản xuất khép kín từ chăn nuôi nên mức giá trên vẫn có lợi nhuận. Do vậy, Tết này người dân mua gà thả vườn trong chương trình bình ổn sẽ có lợi hơn nhiều so với bên ngoài.

Ông Lê Đức Duy, Giám đốc điều hành Công ty CP Thanh Nhân Food (chuyên cung cấp thịt bò), cho biết thịt bò không nằm trong chương trình bình ổn giá nên giá cả phụ thuộc vào thị trường. Hiện nguồn cung thịt bò dồi dào nhưng giá đầu vào từ bò hơi đến các chi phí nhân công đều tăng nhưng đến thời điểm đầu tháng chạp sức mua chưa tăng, giá giữ nguyên.

Lo biến động sau Tết

Theo tính toán của các DN và giới chuyên môn, trước mắt, giá xăng tăng chưa tác động nhiều đến diễn biến giá trên thị trường bởi giá xăng chỉ chiếm một phần trong cơ cấu giá vận chuyển nên chiếm tỉ lệ rất thấp trong cơ cấu giá thành. Nguồn hàng chuẩn bị cho thị trường Tết đang rất phong phú, sản lượng dồi dào, kênh bán hàng siêu thị mặc dù chỉ chiếm trên dưới 20% tổng thị trường nhưng có sức hấp dẫn lớn và góp phần kìm giá hàng Tết. Tuy nhiên, áp lực tăng giá sau Tết sẽ rất lớn.

Ông Nguyễn Anh Đức, Phó Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM - Saigon Co.op, cho biết đơn vị đang đàm phán với các nhà cung cấp hàng hóa dịch vụ về chính sách giá năm 2018. Theo tính toán của Saigon Co.op, tỉ trọng giá điện, xăng đối với giá một số mặt hàng thiết yếu là khoảng 5% nên nếu có điều chỉnh giá đầu vào theo tỉ trọng tăng giá thì giá bán các mặt hàng tại hệ thống của Saigon Co.op sẽ tăng khoảng 3%-4%. "Chúng tôi đang cân nhắc phương án phối hợp với nhà cung cấp giữ giá một số mặt hàng thiết yếu sau Tết, thậm chí kéo dài cả năm 2018; còn lại những loại hàng hóa, dịch vụ khác thì sẽ xem xét kỹ, nếu việc tăng giá là hợp lý thì bắt buộc phải điều chỉnh" - ông Đức cho biết.

Ở góc nhìn chuyên gia, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế trung ương, cho rằng diễn biến tăng giá điện, xăng dầu gần đây ảnh hưởng trực tiếp đến giá bó rau, quả trứng ngoài chợ và có khả năng gây sức ép lên giá hàng Tết. Bên cạnh đó, mưa trái mùa ảnh hưởng đến hoa kiểng Tết nên người tiêu dùng có thể phải mua hàng giá cao.

"Năm 2018, ngân sách rất khó vì Việt Nam cắt giảm thuế nhập khẩu hàng loạt mặt hàng theo các cam kết thương mại, Chính phủ buộc phải tìm cách bù đắp khoản thiếu hụt đó bằng một số dự luật tăng thuế, phí, từ thuế tiêu thụ đặc biệt đến thuế thu nhập cá nhân. Nếu thuế, phí tăng, DN chắc chắn sẽ cộng hết các khoản tăng đó vào giá thành và tính cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, mức tăng cụ thể bao nhiêu còn tùy thuộc vào tính toán của DN và khả năng chấp nhận của người tiêu dùng nếu không sẽ lặp lại kịch bản người dân cắt giảm chi tiêu như vài năm trước" - ông Lê Đăng Doanh phân tích.