Bún Đa Mai có 4 sản phẩm chính, đó là: Bún rối, bún vẩy ốc, bún con ba, bún vẩy (còn gọi là bún lá). Bún vẩy ốc và bún con ba thường chỉ được chế biến khi dân làng có hội hè, hoặc có người đặt riêng. Bún rối và bún lá là những sản phẩm luôn luôn được chế biến và tiêu thụ hàng ngày. Bún là món ăn dân dã thích hợp với khẩu vị của nhiều người. Từ sản phẩm bún, mọi người có thể chế biến ra nhiều món ẩm thực vô cùng hấp dẫn, như: Bún riêu cua, bún ốc, bún cá, bún ngan, bún vịt, bún măng, bún chân giò, bún thịt chó, bún chả, bún chấm nước mắm cà cuống, bún chấm mắm tôm, bún đậu, bún nem, nộm bún…

Năm 2010, UBND tỉnh Bắc Giang đã có Quyết định công nhận làng Đa Mai là làng nghề truyền thống. Năm 2017, bún bánh Đa Mai được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể. Hiện phường Đa Mai, thành phố Bắc Giang có hơn 220 hộ làm bún, mỗi ngày sản xuất ra khoảng trên dưới chục tấn bún cung ứng ra thị trường. Nhiều hộ sản xuất đã đầu tư dây chuyền, máy móc, đổi mới công nghệ sản xuất giúp cho sản lượng bún nâng lên gấp 4 đến 5 lần, chất lượng nâng cao, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Vào ngày 9 tháng 9 âm lịch, dân làng Đa Mai lại tổ chức Hội thi bún tại đình làng. Trong thời kỳ 2 cuộc kháng chiến và những năm sau đó, do nhiều nguyên nhân mà cuộc thi bún không còn được tiếp tục tổ chức nữa, mãi đến năm 1999, nhân dịp xã đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng Vũ trang nhân dân thì cuộc thi bún mới được tái hiện. Hội thi được tổ chức nhằm động viên khuyến khích những gia đình làm bún giỏi, đồng thời cũng nhắc nhở những gia đình nào làm chưa tốt thì phải phấn đấu làm tốt hơn, để giữ tiếng bún Đa Mai. Bún được giải phải đạt các tiêu chí như bún dẻo, trắng, bóng mượt, không có vị chua. Giải thưởng thì không trọng về vật chất, mà chỉ lấy tiếng.

 Cơ sở sản xuất HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai

Phát huy lợi thế làng nghề của địa phương cũng như truyền thống làm bún của gia đình, năm 2018, anh Thân Văn Thắng đã thành lập HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai. Năm 2019, tham gia Chương trình OCOP, sản phẩm bún tươi của HTX đã được UBND tỉnh Bắc Giang đánh gia, phân hạng và cấp chứng nhận Sản phẩm đạt OCOP 3 sao. Chứng nhận sản phẩm OCOP đã tạo nhiều thuận lợi cho HTX phát triển sản xuất, mở rộng thị trường.

Chú trọng an toàn vệ sinh thực phẩm

Hiện nay, HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai sản xuất và cung ứng ra thị trường khoảng tử 2 -2,5 tấn bún/ ngày. Thị trường chính ở thành phố Bắc Giang, các khu công nghiệp lân cận và các trường học.

 Hoạt động sản xuất bún đảm bảo ATVSTP của HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai

Trao đổi với anh Thân Văn Thắng, Giám đốc HTX được biết: Do đặc thù là bún tươi nên sản phẩm chỉ sản xuất và tiêu thụ trong ngày. Hiện tại HTX chỉ cung cấp cho các thịt trường gần, những thị trường xa thì chưa vì không thuận lợi vận chuyển và bảo quản. Điều mừng nhất là sau khi tham gia và đạt chứng nhận OCOP, HTX đã đưa sản phẩm bún tươi vào được 16 trường mầm non trên địa bàn thành phố Bắc Giang. Vì các cháu nhỏ là khách hàng đặc biệt, được cả xã hội quan tâm; đồ ăn, thức uống dành cho các cháu phải ngon, phải an toàn.

Nói về vấn đề an toàn thực phẩm, anh Thân Văn Thắng chia sẻ thêm, bún là sản phẩm thực phẩm, để đáp ứng các tiêu chí OCOP, HTX đã được các cơ quan, ban ngành của tỉnh, thành phố, địa phương quan tâm hướng dẫn. Nhờ đó, hoạt động sản xuất của HTX chuẩn chỉnh hơn, sản phẩm có chất lượng cao hơn, an toàn hơn.

Ông Lương Văn Hải, cán bộ xã Đa Mai, thành phố Bắc Giang cho biết: Hiện nay, trên địa bàn phường Đa Mai có 6 sản phẩm OCOP, là những loại sản phẩm bún tươi và bún khô. Chứng nhận OCOP đã nâng cao thương hiệu sản phẩm làng nghề nói chung, các hộ sản xuất kinh doanh nói riêng; đồng thời mở đường cho các hộ kinh doanh vào các thị trường khó tính như siêu thị, trường học, khách sạn, nhà hàng,… Các hộ, đơn vị sản xuất kinh doanh đều chú trọng bảo vệ môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm. HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai là một trong những đơn vị chấp hành tốt các quy định hiện hành.

Năm 2023, TP. Bắc Giang phấn đấu có từ 10 đến 15 sản phẩm tham gia chương trình OCOP được đánh giá, phân hạng đạt từ 3 sao trở lên. Sự phát triển của các chủ thể có sản phẩm được cấp chứng nhận OCOP; trong đó HXT Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai là một ví dụ tiêu biểu, góp phần cổ vũ các hộ, các cơ sở kinh doanh ở các làng nghề, làng có nghề tham gia Chương trình OCOP để nâng tầm sản phẩm.

MN