Nằm giữa trung tâm xã Mù Cang Chải, sau lưng là núi thiêng, trước mặt là ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp, Bản Thái mang vẻ đẹp nguyên sơ nhưng đầy sức sống. Khói lam buổi sớm, tiếng thổ cẩm lách cách trong gian nhà sàn, nụ cười trẻ thơ nơi con ngõ nhỏ, tất cả tạo nên một bản làng bình yên níu chân du khách. Nhưng ẩn sau vẻ mộc mạc ấy là một lựa chọn lớn: Làm du lịch nhưng không đánh đổi môi trường. Hơn một thập kỷ trước, khi du lịch cộng đồng còn mới mẻ, người dân đã tự đặt ra “luật bất thành văn”: Tiết kiệm từng bóng đèn, từng giọt nước, gìn giữ thiên nhiên để bản làng phát triển lâu dài.

Trong căn nhà sàn nhỏ, chị Hoàng Thị Duyên chia sẻ rằng gia đình chị đã thay toàn bộ bóng đèn bằng LED tiết kiệm năng lượng. “Khách cần tiện nghi, nhưng không có nghĩa là dùng điện phung phí. Trời mát thì mở cửa sổ đón gió núi. Nhiều du khách còn thích như vậy hơn, vì cảm nhận được thiên nhiên đúng nghĩa”, chị nói.

Còn anh Lò Văn Tình dẫn chúng tôi ra sân, chỉ lên mái nhà nơi đặt bình nước nóng năng lượng mặt trời: “Khách tắm thoải mái mà không tốn điện. Làm du lịch phải nghĩ đến lâu dài, vừa bảo vệ môi trường, vừa giữ hình ảnh cho bản”.

Những câu chuyện giản dị ấy phản ánh một nhận thức chung: Tiết kiệm điện là lựa chọn văn minh, là trách nhiệm với thiên nhiên và với thế hệ sau.

Công nhân ngành Điện Lào Cai hướng dẫn học sinh địa phương về sử dụng điện an toàn và tiết kiệm. Những buổi chia sẻ mộc mạc nhưng có sức lan tỏa lớn, góp phần hình thành thói quen năng lượng bền vững từ lứa tuổi nhỏ

Du khách đến Bản Thái không chỉ thưởng ngoạn cảnh sắc, mà còn được trải nghiệm một không gian sống tiết chế và bền vững. Anh Nguyễn Hoàng Long (Hà Nội), ngồi đọc sách dưới ánh đèn vàng dịu, chia sẻ rằng homestay ở đây “không cầu kỳ mà vẫn đủ đầy”, ánh sáng không lãng phí, tạo cảm giác ấm áp và dễ chịu.

Với chị Marie Dubois (Pháp), trải nghiệm ở Bản Thái là một kỷ niệm đặc biệt. “Mỗi bóng đèn tiết kiệm không chỉ soi sáng căn phòng, mà còn thể hiện sự thân thiện với môi trường. Đây là mô hình du lịch xanh mà nhiều nơi có thể học hỏi”, chị nhận xét.

Giá trị của Bản Thái không chỉ nằm ở cảnh sắc, mà ở thái độ sống văn minh của cộng đồng, một yếu tố khiến trải nghiệm của du khách trở nên đáng nhớ hơn.

Để hình thành nếp sống tiết kiệm năng lượng, người dân không đơn độc. Chính quyền xã Mù Cang Chải đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ. Ông Giàng A Tạng, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết, xã phối hợp hỗ trợ vay vốn ưu đãi, hướng dẫn lắp đặt hệ thống chiếu sáng tiết kiệm, nước nóng năng lượng mặt trời và đưa nội dung tiết kiệm điện vào hương ước thôn bản như một tiêu chí văn hóa.

Buổi tuyên truyền sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả được tổ chức tại trường học – nơi những thông điệp về năng lượng xanh đi vào đời sống một cách giản dị, gần gũi, như chính tinh thần gìn giữ thiên nhiên của người dân vùng cao

Cơ quan văn hóa – truyền thông địa phương cũng góp phần quan trọng. Ông Lê Xuân Dương, Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Văn hóa xã Mù Căng Chải, cho biết các thông điệp sử dụng năng lượng tiết kiệm được lồng ghép trong chương trình văn nghệ, lễ hội, phát thanh và các buổi chiếu phim lưu động. Việc tắt thiết bị khi không sử dụng, dùng bóng đèn tiết kiệm, tận dụng ánh sáng tự nhiên đang dần trở thành nếp sống cộng đồng.

Những hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và hoạt động tuyên truyền đã tạo thành mạng lưới liên kết chặt chẽ, giúp Bản Thái vừa giữ bản sắc văn hóa, vừa phát triển du lịch bền vững.

Hôm nay, Bản Thái mang một diện mạo mới. Bên cạnh vẻ đẹp của ruộng bậc thang hay tiếng dệt thổ cẩm, bản còn đẹp bởi ánh sáng của những lựa chọn thông minh: Ánh sáng tiết kiệm, ánh sáng bền vững. Trong mắt trẻ thơ, bóng đèn LED nhỏ bé lung linh như vì sao và trong nụ cười của người già, thứ ánh sáng giản dị ấy chứa đựng niềm tin. Với người dân nơi đây, sử dụng năng lượng tiết kiệm không chỉ là thói quen, mà còn là cam kết gìn giữ thiên nhiên và hướng tới tương lai bền vững.

Nguyễn Hiền, Hồng Lý – CTĐL Lào Cai

Loạt phóng sự “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại tỉnh Lào Cai và các địa phương” Kỳ 2