Thưa Bộ trưởng, hiện nay cả nước đang bước vào giai đoạn khôi phục lại nền kinh tế nhưng đồng thời vẫn phải ưu tiên cho chống dịch COVID-19. Trong một trạng thái đặc biệt như vậy Bộ Công Thương có những mục tiêu và giải pháp gì thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Với quyết định mới đây của Thủ tướng Chính phủ là đưa nền kinh tế trở lại bình thường trong giai đoạn mới của phòng chống dịch bệnh COVID-19, có nghĩa là vẫn phải đặt những yêu cầu cao nhất của phòng chống dịch bệnh lên trên, Bộ Công Thương cần xác định rõ một số nhiệm vụ để triển khai như sau:

Bộ Công Thương phải sớm xây dựng bộ tiêu chí và hướng dẫn để đảm bảo thực thi có hiệu quả nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng, Ban chỉ đạo và Bộ Y tế trong phòng chống dịch bệnh, đảm bảo an toàn tính mạng của người dân, đồng thời tổ chức thực thi các hoạt động, đưa nền kinh tế trở lại trạng thái bình thường. 

Để đưa nền kinh tế trở lại bình thường có 2 chủ thể rất quan trọng: cộng đồng doanh nghiệp (DN), hộ kinh doanh và người dân, người tiêu dùng. Chúng ta phải đảm bảo tháo gỡ khó khăn cho những chủ thể này để kinh tế trở lại hoạt động bình thường. 

Khó khăn lớn nhất cho khu vực sản xuất là vướng mắc về nguồn tài chính. Dịch COVID-19 đã làm giảm hiệu quả trong đầu tư sản xuất kinh doanh nên các DN đã rất khó khăn để cầm cự cho đến giờ này. Vì vậy, bằng sự hỗ trợ tối đa của Nhà nước và của các cơ quan chức năng để giúp cho DN, các hộ kinh doanh vượt qua khó khăn, khôi phục sản xuất. Chúng ta đã có những gói hỗ trợ thông qua kênh tài chính hay kênh tín dụng của ngân hàng. Việc đầu tiên phải đảm bảo cho tất cả gói tín dụng và sự hỗ trợ này thực sự có hiệu quả đối với DN. Vì vậy, sự đơn giản hóa, minh bạch và kiểm chứng được để đảm bảo cho DN tiếp cận được những gói hỗ trợ trên là vô cùng quan trọng.

Tuy nhiên, tôi cho rằng, đến nay, điều này chưa đủ, chúng ta phải tiếp tục xem xét để có những gói hỗ trợ thường xuyên hơn và cơ bản hơn cho các DN, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ. Khi chúng ta hỗ trợ cho DN có nghĩa là chúng ta đang thực hiện nhiệm vụ kép, đó là duy trì công ăn việc làm cho người lao động.

Khó khăn thứ 2 của các DN là vướng mắc về thị trường. Vì vậy, chúng ta phải hỗ trợ DN khai thông thị trường trong nước và ngoài nước. Đã đến lúc phải có những chương trình, kế hoạch cụ thể để hỗ trợ cho các DN trong từng nhóm ngành hàng, từng nhóm sản phẩm cụ thể. 

Một nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục xây dựng và triển khai sớm các giải pháp để phát triển thương mại điện tử, đặc biệt là hệ thống thương mại điện tử xuyên biên giới. 

Một nội dung nữa là vấn đề đấu tranh chống gian lận thương mại và quản lý thị trường, trong giai đoạn hiện nay thì vấn đề này lại càng có ý nghĩa quan trọng. 

Nhiệm vụ tiếp theo là đảm bảo đời sống của nhân dân, an sinh xã hội, trong đó phải đảm bảo an ninh lương thực, bình ổn thị trường, đấu tranh có hiệu quả chống đầu cơ, buôn lậu, cụ thể như vấn đề liên quan đến giá thịt lợn. 

Bên cạnh đó, chúng ta cần nhanh chóng tái cơ cấu lại nền kinh tế. Đây cũng chính là cơ hội để chúng ta tổ chức lại sản xuất, trong cả lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp. Trong thời gian qua, câu chuyện đứt gãy nguồn cung của các chuỗi cũng ứng đã cho chúng ta thấy tác hại nhãn tiền của việc quá phụ thuộc vào 1 thị trường hay quá phụ thuộc vào các nguồn cung lớn trong chuỗi cung ứng. 

Cuối cùng, tôi cho rằng, cần phải đẩy nhanh hơn bao giờ hết tiến độ cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho cộng đồng DN và người dân.

Đó là những giải pháp cho thị trường trong nước. Vậy còn thị trường xuất khẩu của chúng ta trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 thì sao thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Đối với Việt Nam, quốc gia có độ mở kinh tế lớn thì kinh tế Việt Nam chỉ có thể hồi phục và phát triển với 2 điều kiện: Sự khống chế và kiểm soát dịch bệnh của Việt Nam và sự hồi phục của kinh tế thế giới. Hiện nay, những đối tác kinh tế lớn nhất của Việt Nam đều là những nước tâm dịch của thế giới, đang chịu những ảnh hưởng nặng nề về cả người và kinh tế. Việt Nam cũng không thể tránh khỏi những tác động đó. Tuy nhiên với việc chuyển nền kinh tế sang trạng thái bình thường mới, chúng ta phải có những biện pháp ứng phó. 

Trong 3 tháng đầu năm, 3 cột trụ của nền kinh tế đều sụt giảm nhưng riêng cột trụ xuất nhập khẩu vẫn duy trì mức độ tăng trưởng ở mức 7,5%. Dịch bệnh mặc dù còn phức tạp nhưng một số nước, đặc biệt là những thị trường quan trọng của chúng ta đã có những kết quả khả quan trong kiểm soát dịch bệnh. Chúng ta cũng đang có điều kiện thuận lợi của những khuôn khổ hợp tác thương mại song phương như của Việt Nam với EU. Ngoài ra, chúng ta có hợp tác chặt chẽ trong chuỗi cung ứng của khu vực. Vì vậy, chúng ta cần phải tranh thủ cơ hội để tiếp tục đa dạng hóa các thị trường, đặc biệt là các thị trường tiềm năng thông qua hợp tác song phương. 

Cho dù dịch bệnh, nhưng các hoạt động xuất nhập khẩu chính ngạch của chúng ta vẫn có điều kiện phát triển nếu chúng ta duy trì tốt việc phòng chống dịch bệnh. Đặc biệt, các nước đều nhận thấy vẫn tiếp tục duy trì các biện pháp phòng chống dịch bệnh chặt chẽ nhưng vẫn phải mở từng bước các hoạt động kinh tế, thương mại. 

Vì vậy, chúng tôi cho rằng những giải pháp toàn diện và đồng bộ với vai trò hỗ trợ của Chính phủ và các giải pháp của các bộ các ngành trong đó có Bộ Công Thương bao gồm từ công tác xúc tiến thương mại, khai thác thị trường, thông qua các khuôn khổ hội nhập mới sẽ là cơ hội cho thương mại, kinh tế Việt Nam có những cơ hội hồi phục và phát triển trong năm 2020. 

Theo Báo Lao Động