Theo nghiên cứu của viện Pasteur (thành phố Hồ Chí Minh) trên 48 mẫu ớt khô dạng bột cho thấy 100% mẫu có chưa chất Aflatoxin – chất có thể gây ung thư gan. Aflatoxin là một nhóm các chất chuyển hóa của vi nấm, có độc tính cao. Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế IARC đã xếp loại Aflatoxin B1 vào nhóm tác nhân gây ung thư cho người. Các chuyên gia cho rằng, do thu hoạch, chế biến, vận chuyển và bảo quản theo phương pháp thủ công, không có sự kiểm soát về nhiệt độ, độ ẩm thích hợp nên việc nhiễm aflatoxin là không tránh khỏi.

Phóng viên Tạp chí Công nghiệp & Tiêu dùng đã tìm đến một sạp hàng khô bên trong chợ Đồng Xuân (Hà Nội). Tại đây bày bán rất nhiều các mặt hàng ớt bột được đóng gói bao bì sơ sài, không nhãn mác với giá thành vô cùng rẻ gồm 2 loại: Bột ớt xay nhuyễn có giá 38.000 đồng/kg và bột ớt xay còn nguyên hạt 35.000 đồng/kg. Khi bày tỏ nhu cầu muốn mua buôn mặt hàng này, phóng viên chúng tôi được chủ sạp đưa vào bên trong nhà – nơi đặt hai bao tải ớt bột, mỗi bao tải là một loại ớt bột khác nhau, một bao ớt bột xay nhuyễn (bột ớt xay cám), một bao ớt bột xay còn hạt (bột ớt xay tấm). Nhìn bên ngoài bao tải không có bất kì nhãn mác của cơ sở sản xuất kinh doanh nào và người bán hàng cũng không xuất trình được giấy chứng nhận của Cục Quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong khi trên thị trường hiện nay, giá 01 kg ớt tươi rơi vào khoảng 70.000 – 80.000 đồng/kg, một số nơi 90.000 – 100.000 đồng/kg. Liệu với giá ớt tươi như vậy, 38.000 đồng mua được  01 bột ớt có đảm bảo?

Ớt bột được đựng trong các túi bóng kính không bao bì nhãn mác tại chợ Đồng Xuân (Hà Nội)

Trước thực trạng như vậy, mới đây, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Cục An ninh kinh tế nông, lâm, ngư nghiệp và Bộ Công an thành lập hai đoàn kiểm tra tới một số cơ sở sản xuất, kinh doanh ớt bột tại 10 tỉnh, thành, gồm: Hà Nội, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước. Qua ba đợt kiểm tra trên 262 mẫu ớt bột khô tại các cơ sở kinh doanh, kết quả cho thấy 95/262 mẫu phân tích vượt ngưỡng dư lượng aflatoxin cho phép, chiếm 36,25%. Trong đó có 5 doanh nghiệp nhập khẩu và kinh doanh ớt bột, dù có giấy chứng nhận sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, nhưng khi phân tích các chỉ tiêu cũng phát hiện có độc tố aflatoxin. Đoàn kiểm tra và cơ quan chức năng đã phải tiêu hủy số ớt bột không đạt chuẩn đó và tiến hành xử phạt 110 triệu đồng đối với các cơ sở trên.

Để an toàn khi sử dụng bột ớt khô trong bữa ăn hàng ngày, người tiêu dùng cần cẩn thận lựa chọn một cách sáng suốt khi mua hàng. Dưới đây là một số cách nhận biết ớt bột đạt chuẩn và ớt bột kém chất lượng.

Dựa vào bao bì sản phẩm

Người tiêu dùng tốt nhất nên lựa chọn sản phẩm ớt bột khô được đóng cẩn thận, có đầy đủ thông tin của nhà sản xuất, hạn sử dụng, cách bảo quản. Nên tránh mua các túi ớt bột được đóng gói trong túi zip hoặc túi nilon ko có nhãn mác hay thông tin cần thiết.

Dựa vào màu sắc

Ớt bột chất lượng thường sẽ không được mịn, có màu đồng hoặc hơi nâu kém tươi sáng, có lẫn hạt ớt màu vàng. Ngược lại ớt bột có màu đỏ tươi, mịn thì rất có thể là sản phẩm đã bị nhuộm màu không đảm bảo chất lượng.

Ớt bột đạt chất lượng có màu sắc và mùi vị đặc trưng

Dựa vào mùi vị

Ớt bột giả sẽ không có mùi cay đặt trưng như ớt bột thật, có thoang thoảng mùi phẩm màu. Ớt bột đạt chuẩn có mùi và vị cay riêng biệt, nếu ngửi không quen có thể gây hắt hơi, sặc mùi.

Thử nghiệm với nước

Cho một thìa ớt bột hòa vào nước: Ớt bột thật sẽ không bị hòa tan và nổi lên trên; Ớt bột giả sẽ “biến” nước thành dung dịch màu đỏ cam do phẩm màu phai ra.

Ớt bột thật làm từ ớt tươi, được kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, xây dựng quy trình thu hoạch chế biến, vận chuyển, bảo quản phù hợp để làm giảm nguy cơ nhiễm nấm mốc, đảm bảo sức khỏe cho người dùng. Vì vậy, ngoài việc tránh mua phải hàng giả, người tiêu dùng cần có biện pháp bảo quản đúng cách đối với ớt bột như: đựng trong lọ thủy tinh đậy kín nắp, đặt ở nơi khô thoáng tránh ánh nắng trực tiếp.