Trước hết là hành vi lợi dụng việc thành lập doanh nghiệp đơn giản, quy định về giải thể doanh nghiệp và quản lý hồ sơ không chặt chẽ, chế tài xử phạt quá nhẹ để thành lập nhiều công ty cho những người thân trong gia đình, thuê người hoặc sử dụng CMND/CCCD của người không quen biết (người bị mất CMND/CCCD, CMND/CCCD giả,...) đứng tên đại diện pháp luật tham gia hoàn thuế giá trị gia tăng. Trong đó, các công ty này được thành lập và hoạt động một thời gian ngắn thì giải thể để trốn tránh cơ quan chức năng...

Hành vi thứ hai là lợi dụng việc in ấn, phát hành hóa đơn giá trị gia tăng. Theo quy định, chính sách quản lý thuế cho phép doanh nghiệp tự in và sử dụng hóa đơn mua bán nội địa (hóa đơn giá trị gia tăng). Lợi dụng điều này, kết hợp với việc doanh nghiệp giải thể dễ dàng để tạo ra một nguồn hóa đơn dồi dào, nhiều đối tượng đã hợp thức hóa cho nguồn gốc của các lô hàng xuất khẩu.

Một hành vi khác là lợi dụng chính sách ưu đãi về thủ tục hải quan (kiểm tra thực tế theo mức độ rủi ro), nhiều đối tượng đã thực hiện nhiều chiêu thức để gian lận thương mại khi xuất khẩu hàng hóa như: xuất khống hàng hóa; xuất ít hơn so với khai báo; xuất không đúng chủng loại so với khai báo (khai báo một loại, xuất một loại); xuất khẩu số lượng lớn hàng hóa với trị giá cao bất thường; khai báo hàng có trị giá cao, xuất hàng có trị giá thấp; khai báo sai tên hàng, mã số hàng hóa để lập khống hồ sơ mở tờ khai xuất khẩu, xác nhận thực xuất, sau đó doanh nghiệp làm việc với doanh nghiệp thành lập công ty để hoàn thuế giá trị gia tăng; lập khống hóa đơn, chứng từ, xuất khẩu hàng hóa ít nhưng khai nhiều để tăng số thuế giá trị gia tăng được hoàn; quay vòng hàng hóa để chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng.

Cuối cùng, cơ quan Hải quan phát hiện hành vi khai tăng trị giá hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu của dự án đầu tư để chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào.

Để ngăn ngừa tình trạng gian lận nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng, Tổng cục Hải quan đã có công văn yêu cầu các cục hải quan tỉnh, thành phố đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường công tác thu thập, phân tích thông tin xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát và kiểm tra sau thông quan đối với hàng hóa xuất khẩu thuộc địa bàn quản lý của đơn vị, kịp thời phát hiện và ngăn chặn các trường hợp doanh nghiệp gian lận trong hoạt động xuất khẩu nhằm chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng.

Ngọc Đức