Các hình thức lừa đảo chủ yếu như qua email (thư điện tử), qua tin nhắn điện thoại (SMS), qua các trang website giả mạo, qua giao dịch thương mại điện tử… Cụ thể:

Thủ đoạn lừa đảo qua tin nhắn điện thoại (SMS), với hình thức này, đối tượng lừa đảo thường gửi tin nhắn mạo danh ngân hàng (tin nhắn gửi từ đầu số lạ, hoặc mạo danh thương hiệu ngân hàng, được nhận, lưu trong cùng mục với các tin nhắn của ngân hàng trên điện thoại di động của khách hàng) để thông báo tài khoản của khách hàng có dấu hiệu hoạt động bất thường, đang bị trừ phí.... và hướng dẫn khách hàng ấn vào đường link trong tin nhắn để cung cấp thông tin xác thực. Thực chất đây là đường link giả mạo, lừa đảo để khách hàng tiết lộ thông tin bảo mật của dịch vụ ngân hàng điện tử nhằm chiếm đoạt tài sản. Hoặc các đối tượng gửi tin nhắn vào thời điểm ngân hàng không hoạt động (đêm, rạng sáng, ngày cuối tuần, dịp Lễ tết) trong đó có chứa link giả với nội dung thông báo nâng cấp hệ thống, thông báo trúng thưởng, yêu cầu người tiêu dùng truy cập vào các website/đường link giả gần giống như website ngân hàng, yêu cầu nhập tài khoản, mật khẩu OTP giao dịch qua Internet Banking, Mobile Banking trên website giả mạo… Sau khi có các thông tin này, đối tượng thực hiện giao dịch chiếm đoạt toàn bộ tiền từ tài khoản.

Đối với thủ đoạn lừa đảo qua email, đối tượng lừa đảo mạo danh thường mạo danh cán bộ ngân hàng, hoặc cán bộ công ty đối tác gửi email đề nghị người dùng cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản để đăng nhập lại tài khoản đã bị khóa, hoặc để nhận một khoản tiền thưởng lớn, hoặc đề nghị nộp phí để nhận thưởng. Từ đó, đối tượng sẽ đánh cắp thông tin cá nhân/tài khoản và thực hiện giao dịch nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản của người tiêu dùng.

Với hình thức lừa đảo qua điện thoại, các đối tượng sử dụng các dịch vụ có chức năng giả mạo đầu số điện thoại, giả mạo số điện thoại, mạo danh cán bộ của cơ quan chức năng trong các cơ quan thực thi pháp luật, hoặc các cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ như: Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, hoặc cán bộ thu tiền điện, tiền nước gọi điện cho người dân để thực hiện hành vi lừa đảo, gây sức ép, đe dọa người tiêu dùng về việc có dính líu đến các vi phạm hình sự, sau đó, yêu cầu người tiêu dùng phải chuyển một số tiền lớn vào một tài khoản do các đối tượng này cung cấp.

Còn với hình thức lừa đảo qua trang website giả mạo, đối tượng yêu cầu khách hàng truy cập vào các website giả gần giống như website ngân hàng, yêu cầu nhập tài khoản, mật khẩu OTP giao dịch qua Internet Banking, Mobile Banking trên địa chỉ giả mạo. Sau khi có các thông tin này đối tượng thực hiện giao dịch chuyển toàn bộ tiền từ tài khoản của người tiêu dùng.

Hoặc, đối tượng giả mạo người thân, bạn bè, đối tác cung cấp đường link giả mạo dịch vụ chuyển tiền quốc tế WesternUnion nhờ người tiêu dùng nhận hộ một món tiền, hoặc nhận tiền cung cấp hàng hóa dịch vụ. Đối tượng cũng co thể gửi thông tin tới người tiêu dùng là được nhận tiền từ nước ngoài chuyển về qua kênh Western Union và hướng dẫn cách nhận bằng cách cung cấp mật khẩu. Khi người tiêu dùng truy cập và nhập thông tin đăng nhập, mật khẩu Ebank và OTP kích hoạt dịch vụ (Mobile Banking hoặc SmartOTP) vào đường link giả mạo, đối tượng sẽ nắm được toàn bộ thông tin của người tiêu dùng và tự cài đặt Smart OTP để giao dịch chuyển tiền. 

Thủ đoạn lừa đảo qua mạng xã hội khác: Các đối tượng sẽ chiếm quyền điều khiển (hack) tài khoản mạng xã hội như Facebook, Zalo… của người dùng. Sau đó giả danh người dùng để nhắn tin thực hiện hành vi lừa đảo, yêu cầu người thân, bạn bè của người tiêu dùng thực hiện các giao dịch tài chính.

Người tiêu dùng phải cảnh giác trước những tin nhắn giả mạo ngân hàng

Cuối cùng là thủ đoạn lừa đảo qua giao dịch thương mại điện tử, bằng hình thức này, các đối tượng mở các trang cá nhân bán hàng online, order hàng, sau đó quảng cáo, rao bán các mặt hàng, yêu cầu người tiêu dùng chuyển khoản đặt cọc. Sau khi nhận cọc hay được chuyển khoản trước để đặt mua hàng, đối tượng không giao hàng, hoặc giao hàng giả, hàng kém chất lượng. Các đối tượng thường khóa trang mạng của mình, hoặc xóa hẳn để xóa dấu vết, bỏ số điện thoại và chiếm đoạt tài sản của bị hại.

Trước những hành vi lừa đảo nêu trên, để đảm bảo an toàn tài sản cho người tiêu dùng, tránh bị các đối tượng xấu lừa đảo, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng khuyến cáo người tiêu dùng: Không cung cấp thông tin về các dịch vụ ngân hàng số gồm: Tài khoản đăng nhập, Mật khẩu, Mã xác thực (OTP) hoặc số thẻ tín dụng cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào mà chưa xác định được rõ mối quan hệ; Không truy cập các đường link, liên kết trong tin nhắn/email lạ hoặc không rõ nguồn gốc; Không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của các đối tượng lạ khi nhận được điện thoại, tin nhắn có nội dung liên quan đến giao dịch ngân hàng (truy cập vào link lạ, chuyển tiền qua ngân hàng, nạp thẻ, rút tiền, …); Không truy cập hoặc nhập thông tin tên truy cập, mật khẩu đăng nhập Internet Banking/Mobile Banking, mã xác thực OTP, số tài khoản… của người tiêu dùng vào trang web/liên kết khác với trang web hay đường dẫn Internet Banking của ngân hàng; Không cài đặt các ứng dụng chưa được xác thực trên kho ứng dụng đặc biệt là theo yêu cầu của đối tượng lạ; Không cho mượn hoặc cho thuê thông tin cá nhân để mở thẻ, tài khoản ngân hàng.

Người tiêu dùng chỉ nên truy cập Internet Banking của ngân hàng nơi người tiêu dùng mở tài khoản hoặc sử dụng ứng dụng app của ngân hàng nơi mở tài khoản để thực hiện các giao dịch qua tài khoản. Cần xác thực thông tin (qua điện thoại di động hoặc trực tiếp) trước khi thực hiện thanh toán/chuyển tiền khi nhận được yêu cầu từ Facebook/Zalo/Messenger từ người thân/bạn bè.

Trong trường hợp đã click/cung cấp thông tin tại các link hoặc website nghi ngờ giả mạo, người dùng cần liên hệ ngay với ngân hàng nơi mở tài khoản theo số đường dây nóng hoặc đến điểm giao dịch gần nhất yêu cầu tạm khóa dịch vụ Thẻ/Ngân hàng điện tử. Chủ động thay đổi mật khẩu đăng nhập Internet Banking, Mobile Banking để hạn chế rủi ro thất thoát tài sản. Cần liên hệ ngay cơ quan có thẩm quyền (ngân hàng, cơ quan, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng, công an địa phương…) khi phát hiện tiền trong tài khoản bị mất một cách không rõ ràng để được tư vấn, hỗ trợ và xử lý.

Q.A