Tháng 7/2019, sau nhiều ngày trinh sát, lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh thực phẩm Thắm Diện (thôn Chi Nê, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) do bà Trần Thị Thắm làm chủ. Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện gần 2 tấn mỡ (mỡ nước, mỡ tươi) không hoá đơn chứng từ, không rõ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng.

Các túi mỡ chưa qua chế biến được giữ trong tủ đông lạnh. Dụng cụ sản xuất mỡ tại cơ sở này vô cùng thô sơ, không đảm bảo vệ sinh. Sau khi chiết xuất mỡ tươi xong, bà Thắm đóng can nhựa và bỏ mối. Khách hàng của bà rất nhiều đều là tiểu thương, chủ kinh doanh cửa hàng thực phẩm.

Trong vài năm trở lại đây, những vụ việc như trên đã không còn là điều gì quá xa lạ nữa. Dầu mỡ bẩn tiềm ẩn những nguy cơ nghiêm trọng cho sức khoẻ người tiêu dùng. Nhưng vì lợi nhuận, các đối tượng vẫn bất chấp những quy định pháp luật, sản xuất chui lủi và tung ra thị trường nhiều tấn mỡ bẩn và mỡ bẩn đã đi từ các cơ sở sản xuất trái phép đó, qua tay tiểu thương, chủ hàng quán vỉa hè, quán cơm bình dân trước khi tới miệng của người tiêu dùng.

Chị Hà, chủ một quán bánh gối, bánh xèo ở Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Chị hay lấy mỡ về rán bánh ở chỗ quen biết, mỗi can 20 lít có giá khoảng trên 300.000 đồng. Mỡ này rẻ, tiện chứ dùng dầu thì còn đâu lời lãi hả em”?. Chị Hà cho biết, rất nhiều quán cơm bình dân cũng dùng loại mỡ này, cũng có nhiều người mua mỡ này về để phi hành, làm hành khô.

Theo tìm hiểu của phóng viên, một số lò mỡ trên địa bàn thành phố Hà Nội chuyên thu mua mỡ bẩn tại các chợ, cơ sở giết mổ heo, bò rồi chế biến thành tóp mỡ, mỡ nước đem bán cho các nhà hàng, quán ăn. Nhìn chung, quy trình chế biến mỡ không đảm bảo vệ sinh. Mỡ được vứt ngay trên nền nhà cáu bẩn và được chứa trong những thùng đựng gỉ sét.

Các chủ cơ sở chế biến mỡ cho biết, loại mỡ này có thể dùng để phi hành, chiên cá, sào rau, rán đậu, rán bánh trưng, xúc xích… Loại xấu nhất thì bán cho các công ty cám. Loại ngon thì bán ra các quán cơm sinh viên. Các quán cơm chuyên nấu cơm xuất cho các công ty đặt cho công nhân ăn cũng dùng loại mỡ này chứ không dùng dầu ăn vì chi phí khá cao.

Khu chế biến của các cơ sở sản xuất chui thường rất mất vệ sinh

Được biết, mỡ bẩn xuất phát từ các lò mỡ khi đến tay các con buôn thì tiếp tục được chế biến một lần nữa để khửi mùi và làm đẹp màu. Quan sát từ bên ngoài gần như người ta không thể nhận ra đây là mỡ bẩn được chiết xuất từ các cơ sở chui.

Chị Vân (Khương Trung, Thanh Xuân, Hà Nội) thường mua về cho các con đồ ăn rán, chiên qua dầu mỡ ở hàng quán vỉa hè. Nhưng một thời gian trước chị đã ngừng tiêu thụ các sản phẩm này vì lo ngại mỡ bẩn. Chị cho biết: “Sau khi biết được rằng nhiều hàng ăn vỉa hè dùng loại mỡ này để chiên đồ ăn, tôi đã không dám mua về nhà nữa. Mới nghe đến đã thấy rùng mình. Các con tôi cũng sẽ phải bỏ đi một số sở thích nhưng bây giờ an toàn, sức khoẻ là trên hết”.

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia, người tiêu dùng không nên mua, tiêu thụ những loại mỡ có nguồn gốc không rõ ràng này. Ngay cả những loại tóp mỡ đang bày bán bên ngoài cũng không đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm.

Ngoài ra, mỡ bẩn nếu chế biến không hợp vệ sinh, dụng cụ không đảm bảo sẽ dễ làm các vi khuẩn xâm nhập, gây buồn nôn, đau bụng. Nếu mỡ đã bị ôi thiu thì lượng độc tố khi nung lên vẫn còn, tích tụ lâu ngày có thể dẫn đến ung thư.

Lê Phương