Đường dây 500 kV mạch 3 được EVNNPT khởi công ngày 18/12/2018. Theo kế hoạch tổng thể của Dự án, Tổng công ty sẽ xây mới 08 ngăn lộ 500 kV tại sân phân phối Trung tâm Điện lực Quảng Trạch; Xây mới gần 742 km đường dây 500 kV mạch kép đi qua 09 tỉnh, thành phố gồm: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai và một số ngăn lộ 500 kV tại các TBA 500 kV Vũng Áng, Dốc Sỏi, Pleiku 2 với tổng mức đầu tư gần 12.000 tỷ đồng. Đây là Dự án quan trọng nằm trong "Quy hoạch điện VII" nhằm đảm bảo mục tiêu tăng năng lực truyền tải của lưới điện 500 kV liên kết các miền của hệ thống điện quốc gia. Qua đó, góp phần đảm bảo cung ứng điện cho miền Nam trong những năm tới, khi mà hệ thống điện miền Nam không thể đảm bảo cân đối cung - cầu nội vùng. Bên cạnh đó, Dự án hoàn thành sẽ truyền tải khoảng 5 tỷ kWh/năm và giúp tối ưu hóa sản xuất trong vận hành hệ thống điện quốc gia.
Theo kế hoạch, đường dây 500 kV mạch 3 sẽ được hoàn thành và đóng điện trong tháng 6/2020. Tuy nhiên, sau hơn 7 tháng thực hiện, mặc dù EVN và EVNNPT đã tập trung mọi nguồn lực, cũng như áp dụng nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ công trình nhưng các vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đã làm cho Dự án đứng trước nguy cơ chậm tiến độ. Cụ thể, hạng mục sân phân phối các ngăn lộ 500 kV tại Trung tâm Điện lực Quảng Trạch đã được UBND huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình phê duyệt phương án bồi thường và chi trả tiền cho 8/10 hộ dân bị ảnh hưởng. Một số hộ dân chưa đồng ý với phương án bồi thường đã làm chậm tiến độ Dự án.
Lãnh đạo EVN và EVNNPT kiểm tra hiện trường Dự án đường dây 500kV mạch 3
Tại tuyến đường dây đi qua thôn Tây Yên (xã Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh), nhiều hộ dân không những chưa ký hồ sơ đo đạc thửa đất mà còn xây dựng mới nhà ở, công trình trên diện tích đất cần thu hồi trong phạm vi an toàn hành lang lưới điện cao áp. Cùng với đó, nhiều người dân cho rằng, mức hỗ trợ đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất nằm trong hành lang tuyến của Dự án chưa phù hợp với giá cả thị trường nên không đồng thuận với phương án bồi thường.
Trước những khó khăn đó, theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, đến nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các địa phương có tuyến đường dây đi qua đang khẩn trương tập trung hỗ trợ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Theo đó, UBND các tỉnh, thành phố gồm: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai sẽ tạo điều kiện và hỗ trợ tối đa cho EVN, EVNNPT trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của Dự án đường dây 500 kV mạch 3.
Đại diện EVN và EVNNPT làm việc với tỉnh Quảng Ngãi để tháo gỡ khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng
Đặc biệt, Phó Thủ tướng quyết định thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng do lãnh đạo UBND tỉnh, thành phố làm Trưởng ban để trực tiếp chỉ đạo các Sở, Ban, ngành và đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ bồi thường giải phóng mặt bằng trên địa bàn các địa phương có Dự án đi qua; Chỉ đạo hoàn thành phê duyệt phương án bồi thường, chi trả tiền cho các hộ dân để bàn giao xong tất cả các vị trí móng cột trong tháng 9/2019 và hành lang tuyến trong tháng 12/2019; Không để phát sinh nhà cửa, công trình trong hành lang tuyến đường dây đã được thỏa thuận. Đồng thời, có biện pháp xử lý cương quyết đối với các trường hợp không chấp hành phương án bồi thường đã được phê duyệt hoặc cố tình cản trở việc thi công công trình. Ngoài ra, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hướng dẫn thực hiện bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất đối với đất thuộc hành lang an toàn công trình theo đúng quy định của pháp luật.
Ông Nguyễn Tuấn Tùng, Tổng giám đốc EVNNPT chia sẻ: "Hiện nay, EVN và EVNNPT đã thành lập các Ban chỉ đạo để điều hành Dự án. Đồng thời, Tổng công ty chỉ đạo Ban Quản lý dự án các công trình điện miền Trung yêu cầu nhà thầu thi công tập trung nhân lực, vật lực để đảm bảo mặt bằng được bàn giao đến đâu, triển khai thi công đến đó. Với việc Văn phòng Chính phủ ra văn bản 6570/VPCP-CN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, chắc chắn trong thời gian tới công tác bồi thường gải phóng mặt bằng của Dự án sẽ được thuận lợi hơn, mọi vướng mắc sẽ được tháo gỡ. Từ đó, EVNNPT sẽ tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ với các địa phương có Dự án đi qua để sớm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và hoàn thành theo đúng tiến độ mà Chính phủ đã yêu cầu".
Dự án đường dây 500 kV mạch 3 có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc làm tăng độ tin cậy cho trục xương sống của hệ thống truyền tải điện, nâng cao công suất truyền tải theo hướng Bắc - Trung - Nam, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Vì vậy, thiết nghĩ, các cấp chính quyền địa phương và người dân nơi có đường dây đi qua nên cùng nhau chia sẻ, tìm cách tháo gỡ và tạo điều kiện tốt nhất để EVNNPT sớm hoàn thành các công trình theo kế hoạch tổng thể đã đề ra.
Tuấn Anh