Khi sự cố về điện xảy ra, bất kể là mưa bão hay nắng nóng thiêu đốt, lực lượng công nhân ngành Điện vẫn luôn là những người đầu tiên có mặt. Họ hiểu rõ hơn ai hết rằng, chỉ một phút mất điện trong những ngày cao điểm cũng đủ làm đảo lộn mọi sinh hoạt. Nghiêm trọng hơn, nó còn ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và những bệnh nhân đang điều trị tại các cơ sở y tế. Có lẽ vì vậy, không một ai trong ngành Điện mong muốn mất điện vào thời điểm này, bởi hơn ai hết, họ là những người lo lắng và áp lực nhất khi sự cố xảy ra.

Tuy nhiên, có một thực tế là không phải ai cũng thấu hiểu được sự lo lắng ấy, cùng những vất vả mà người thợ điện phải đối mặt. Bởi có những lúc, vì yêu cầu công tác sửa chữa, khắc phục sự cố hoặc bảo dưỡng, nâng cấp thiết bị, điện bị gián đoạn tạm thời. Đó là những lúc đã có không ít người dân phản ứng gay gắt, thậm chí buông lời chỉ trích nặng nề. Những lời nói ấy, tuy có thể xuất phát từ tâm lý bức xúc tức thời, nhưng lại khiến những người công nhân ngành Điện không khỏi chạnh lòng.

Nỗi buồn của họ, có lẽ, cũng giản dị như chính sự thật này: Họ là những người công nhân điện và chính họ lại là những người “sợ mất điện nhất”. Vì khi điện mất, thì dù bão tố hay nắng như đổ lửa, ngày hay đêm, họ phải lao ra đường. Họ phải treo mình trên những đỉnh cột cao, len lỏi giữa các khu dân cư, đấu nối, khắc phục sự cố, làm việc liên tục không ngừng nghỉ, chỉ với một mục đích duy nhất là đưa dòng điện trở lại với người dân trong thời gian sớm nhất.

Công nhân Điện lực Quế Võ (PC Bắc Ninh) xử lý khắc phục sự cố trong đêm

Anh Vũ Đức Hiệu – Đội phó Đội Quản lý vận hành lưới điện, Điện lực Lương Tài (Đơn vị trực thuộc Công ty Điện lực Bắc Ninh), từng trải lòng: “Chúng tôi không bao giờ muốn cắt điện, nhất là giữa trưa hè oi bức. Bởi chúng tôi cũng có gia đình, cũng có cha mẹ, con cái, những người cũng đang cần điện để sinh hoạt, chữa bệnh hay học tập. Tuy nhiên, khi xảy ra sự cố bất khả kháng, hoặc cần sửa chữa, nâng cấp lưới điện để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định, thì việc tạm ngừng cấp điện là điều không thể tránh khỏi. Thế nhưng, nhiều khi vừa có mặt tại hiện trường sự cố, người công nhân điện lực đã phải nghe những lời chỉ trích nặng nề từ người dân. Nghe mà chạnh lòng, buồn lắm…”.

Để có được dòng điện ổn định chảy vào từng ngôi nhà, từng con phố mỗi ngày, ngành Điện phải duy trì một khối lượng công việc khổng lồ và liên tục. Công tác sửa chữa, bảo dưỡng, thay thế thiết bị và bổ sung vật tư kỹ thuật là những nhiệm vụ thường xuyên, lặp đi lặp lại quanh năm, suốt tháng, bất kể mùa đông lạnh buốt hay mùa hè bỏng rát.

Để mường tượng ra gánh nặng vô hình ấy, hãy thử nhìn vào những con số không hề biết nói dối của Công ty Điện lực Bắc Ninh (đơn vị trực thuộc Tổng công ty Điện lực miền Bắc). Đơn vị hiện đang quản lý và vận hành 27 trạm biến áp (TBA) 110kV , 5.258 TBA phân phối ; gần 8.000 km đường dây 110kV và trung, hạ áp. Hệ thống khổng lồ này phục vụ cho tổng số 474.054 khách hàng, tương ứng 477.373 công tơ các loại. Toàn Công ty có tổng số 928 cán bộ công nhân viên , trong đó, 764 người làm công việc trực tiếp tại hiện trường để gồng gánh khối lượng công việc vô cùng lớn.

Công nhân Điện lực Tiên Du (PC Bắc Ninh) kiểm tra, bảo dưỡng và bổ sung dầu cho MBA Đồng Xép

Hệ thống điện với hàng ngàn km đường dây và thiết bị, từ trạm biến áp, cột điện, công tơ cho đến từng mối nối, luôn tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc do thời tiết, tác động ngoại lực hoặc hao mòn theo thời gian. Những sợi dây dẫn sẽ dần kém đi, những đầu nối sẽ dần cũ, những thiết bị cũng sẽ dần xuống cấp theo thời gian. Nếu không được kiểm tra, bảo dưỡng và xử lý kịp thời, những hỏng hóc nhỏ sẽ nhanh chóng dẫn đến sự cố lớn, gây mất điện kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

Do đó, công tác bảo trì, sửa chữa và thay thế thiết bị không chỉ là nhiệm vụ cần thiết mà còn là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo hệ thống vận hành liên tục và an toàn. Lấy ví dụ, việc bổ sung dầu cho máy biến áp (MBA) là để duy trì khả năng cách điện và làm mát cho thiết bị. Đặc biệt vào mùa nắng nóng, nếu thiếu dầu, MBA có thể bị quá nhiệt, gây chập cháy hoặc phát nổ. Hậu quả khi đó không chỉ là mất điện mà còn là thiệt hại lớn về tài sản, thậm chí là tính mạng. Tất cả các hoạt động này, từ kiểm tra mối nối, thay dây dẫn cũ, đến vệ sinh cách điện, đều phải được thực hiện thường xuyên theo định kỳ, trong cả mùa đông lẫn những ngày hè oi bức.

Và một sự thật không thể khác, để làm được những công việc này, trong phần lớn trường hợp, điện buộc phải được ngắt tạm thời để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người thi công. Việc ngừng điện vì thế không phải là một quyết định chủ quan hay tùy tiện, càng không phải là sự "vô tâm" hay thiếu quan tâm đến đời sống người dân như nhiều người vẫn nghĩ. Mỗi ca ngừng điện đều được ngành Điện lên kế hoạch kỹ lưỡng và cân nhắc nhiều yếu tố: Từ việc chọn thời điểm ít ảnh hưởng nhất, thông báo sớm cho khách hàng, cho đến việc tìm mọi cách rút ngắn thời gian ngừng điện tối đa.

Hình ảnh người thợ điện sau mỗi sự cố được khắc phục cấp điện trở lại cho khách hàng

Nói cách khác, ngành Điện chỉ thực hiện ngừng cung cấp điện khi có lý do bất khả kháng như: Sự cố trên lưới, thiết bị hư hỏng, cây đổ làm đứt dây, hoặc trong các trường hợp cần nâng cấp, bảo dưỡng để đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định hơn trong tương lai. Đó là một phần trong chiến lược vận hành điện lâu dài, an toàn và liên tục cho cả cộng đồng.

Để giúp khách hàng chủ động, ngành Điện luôn thông báo kế hoạch tạm ngừng cấp điện trước ít nhất một tuần trên các kênh như: Ứng dụng Chăm sóc khách hàng, Website, tin nhắn SMS hoặc Zalo. Tuy nhiên, do giới hạn về số lượng ký tự, đôi khi thông báo không thể trình bày chi tiết lý do kỹ thuật hay mức độ cấp thiết của công việc. Điều này đôi khi dẫn đến sự hiểu lầm rằng ngành Điện ngừng điện không có lý do chính đáng, từ đó gây nên bức xúc không đáng có. Đây là điều mà ngành Điện rất trăn trở và rất mong muốn nhận được sự cảm thông, chia sẻ từ khách hàng.

Hãy nhìn những hình ảnh đời thường của họ sau mỗi một sự cố được khắc phục. Họ không chỉ đối mặt với công việc cực nhọc, mà còn là vô số rủi ro tiềm ẩn. Đặc biệt trong những ngày nắng đỉnh điểm, nhiệt độ trên cột điện có thể vượt ngưỡng 50 độ C. Các thiết bị, dụng cụ họ cầm trên tay đều trở nên bỏng rát, mồ hôi tuôn ra như tắm và bộ đồ bảo hộ kín mít khiến việc hô hấp cũng trở nên khó khăn. Nhưng dù gian khổ là vậy, họ vẫn phải giữ sự tỉnh táo, cẩn trọng trong từng thao tác. Bởi chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Người công nhân điện lực không mong cầu lời khen, cũng không đòi hỏi chế độ đãi ngộ lớn lao. Điều họ mong mỏi nhất, giản dị và chân thành nhất, chính là sự thấu hiểu và cảm thông. Bởi chỉ cần khách hàng hiểu rằng: “Không ai tự nhiên muốn trèo cột giữa trưa hè để sửa điện”, thì những hy sinh thầm lặng ấy sẽ bớt đi sự đơn độc và thêm phần ý nghĩa.

Giữa mùa hè rực lửa này, xin chúc các anh luôn "chân cứng đá mềm" trên mỗi đỉnh cột cao và luôn có đủ sự tỉnh táo để đưa ra những quyết định an toàn nhất. Mong rằng, sự thấu hiểu và sẻ chia của cộng đồng sẽ là những cơn gió mát lành, xoa dịu đi những giọt mồ hôi mặn chát vì nắng gắt. Và quan trọng hơn cả, chúc cho mỗi lần hoàn thành nhiệm vụ, dù là giữa đêm khuya hay dưới trưa hè bỏng rát, các anh đều được bình an trở về bên gia đình, trong chính ngôi nhà sáng ánh điện mà các anh đã vất vả ngày đêm gìn giữ.

Xin trân trọng và cảm ơn những hy sinh không cất thành lời của các anh!

Tuấn Anh - Thanh Ngọc