Cùng với sự phát triển của sàn thương mại điện tử, giao dịch thương mại điện tử ngày càng phát triển, theo thống kê, doanh thu bán hàng thông qua sàn thương mại điện tử toàn cầu từ năm 2019 - 2023 dự kiến tăng từ 1.948 tỷ USD đến 2.883 tỷ USD. Trong đó, khu vực Đông Nam Á có mức tăng trưởng cao, đặc biệt, từ năm 2020 đến nay tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, giải pháp giao dịch qua mạng đã được người tiêu dùng lựa chọn nhằm hạn chế lây lan dịch bệnh. Do đó, khi lựa chọn sản phẩm/dịch vụ người tiêu dùng truy cập trên mạng về sản phẩm, doanh nghiệp để tiếp cận thông tin.

Qua tìm hiểu, tại một số sàn giao dịch thương mại điện tử nhận xét của người tiêu dùng được tổng hợp và chuyển thành bảng xếp hạng sao cho từng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp, cho nên, nhận xét sai, tiêu cực về sản phẩm/dịch vụ gây thiệt hại rất lớn cho doanh nghiệp, mặt khác, nhận xét tích cực sẽ giúp doanh nghiệp tương tác với người tiêu dùng, phát huy hiệu quả tính thanh khoản của sản phẩm/dịch vụ.

Thực tế cho thấy, đã xuất hiện tình trạng đăng nhận xét giả (fake review) nhằm thuyết phục người tiêu dùng mua, sử dụng sản phẩm. Nhận xét giả thường được mô tả, nhận xét tích cực về sản phẩm/dịch vụ mục tiêu, hoặc tiêu cực về sản phẩm, dịch vụ cạnh tranh. Tình trạng nhận xét giả hoặc đăng nhận xét giả để nhận được ưu đãi đã xuất hiện dẫn đến tình trạng người tiêu dùng gặp khó khi quyết định mua sản phẩm.

Qua đó, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đưa ra khuyến cáo đối với người tiêu dùng và đưa ra một số cách nhận biết và nhận xét giả khi giao dịch mua sắm trực tuyến như:

• Nội dung nhận xét cho thấy người viết được nhận tiền thù lao, tiền hoa hồng nếu người đọc nhấn vào link trong bài viết để mua hoặc nhập mã được cung cấp bởi người viết.

• Nhận xét có nội dung không hợp lý như: Cho thấy sản phẩm/dịch vụ có giá rẻ, nhưng chất lượng tương đương sản phẩm/dịch vụ cao cấp, nhận xét quá tiêu cực nhưng không đưa ra lý do.

• Nhận xét quá tích cực và hay kèm theo các dấu cảm thán như “!” “!!”.

• Nhận xét quá tích cực và kèm theo nội dung “cầu xin” nhà sản xuất sản xuất thêm, sản xuất lại sản phẩm/dịch vụ.

• Nhận xét quá tích cực về sản phẩm/dịch vụ mới ra mắt kèm theo nhiều chương trình khuyến mại hấp dẫn, rầm rộ trong thời gian ngắn.

• Sản phẩm /dịch vụ được rất nhiều người nổi tiếng cùng nhận xét trên mạng xã hội.

• Nhận xét quá tiêu cực về sản phẩm để được hoàn trả lại tiền.

• Nhận xét có nội dung gần giống nhau đã xuất hiện ở nhiều hội, nhóm có liên quan trên mạng xã hội.

• Trang cá nhân của người viết nhận xét ở trạng thái công khai, có rất ít thông tin cá nhân, không cá nhiều bài đăng… có dấu hiệu lập ra chỉ để nhận xét.

• Bài đăng có kèm ảnh minh họa chất lượng thấp hoặc ảnh đã qua chỉnh sửa (ví dụ, nhận xét về sản phẩm dưỡng da, trang điểm, đồ ăn…).

Do vậy, hãy đặt sản phẩm mà bạn đang muốn review bên cạnh những sản phẩm khác, so sánh những điểm mạnh, điểm yếu giữa các sản phẩm để người đọc có thể nhận biết về nó. Đối với người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ thông tin về sản phẩm và mua hàng từ những sàn giao dịch thương mại điện tử chỉ cho phép người đã mua sản phẩm/dịch vụ nhận xét về sản phẩm/dịch vụ đó. Cảnh giác trước những nhận xét có dấu hiệu là giả không khách quan thông tin, nhận xét giả, mà mua phải những sản phẩm không đảm bảo chất lượng.

Công Vinh