Với những cam kết của Hiệp định CPTPP kỳ vọng mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp hội nhập và phát triển. Theo đánh giá của các chuyên gia, Việt Nam là một trong những nước được hưởng lợi lớn trong thỏa thuận thương mại này đối với các mặt hàng xuất khẩu như gỗ, da giày, may mặc, nông sản, thủy hải sản, điện tử.. 

Tuy nhiên, trên thực tế, những cơ hội sẽ đi cùng với không ít rủi ro, thách thức và cạnh tranh khắc nghiệt cho các doanh nghiệp trong nước. Hiện nay, DNNVV đang chiếm đa số với năng lực cạnh tranh hạn chế. Khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực đồng nghĩa với việc nền kinh tế sẽ phải mở cửa theo cam kết cho các đối tác, cũng như phải thực hiện các nghĩa vụ về thể chế và quy tắc trong hiệp định, yêu cầu khắt khe về chất lượng.

Vì vậy những doanh nghiệp có quy mô và vốn nhỏ sẽ khó có điều kiện thay đổi để tiếp cận với những lợi thế mà hiệp định mang lại. Chỉ một số doanh nghiệp lớn có đủ tiềm năng và nền tảng công nghệ mới có thể có những đầu tư theo tiêu chuẩn mới.

Ông Phí Ngọc Trịnh, Tổng giám đốc Tập đoàn May Hồ Gươm cho biết, Hiệp định CPTPP có hiệu lực đã mở ra cơ hội xuất khẩu rất lớn cho các doanh nghiệp dệt may, nhất là tại một số thị trường mới như như Úc, Canada… Để có thể đáp ứng được các yêu cầu xuất khẩu vào các nước này theo cam kết hiệp định buộc các DN cũng cần phải thay đổi công nghệ, đảm bảo quy tắc xuất xứ.

Điều đáng nói là doanh nghiệp Việt vẫn chưa sẵn sàng để thay đổi. Trao đổi với DĐDN, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội DNNVV TP Hà Nội nhận định, vấn đề am hiểu về CPTPP của các doanh nghiệp Việt còn rất hạn chế. Điều này sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp Việt khi hội nhập, thực hiện các cam kết của CPTPP. 

“Khi chúng ta giao thương buôn bán hàng hóa liên quan đến sở hữu trí tuệ liên quan đến bảo hộ thì chúng ta sẽ gặp rất nhiều vấn đề”, ông Mạc Quốc Anh chia sẻ.

Thậm chí, ông Bùi Dương Thuật, Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu trái cây Mekong còn chia sẻ, bản thân doanh nghiệp ông không cảm nhận được “áp lực” từ hiệp định CPTPP hay EVFTA sắp tới, dù các sản phẩm của công ty là dừa tươi đang bán vào các nước tham gia hiệp định.

Nguyên nhân là nhu cầu hàng hóa từ các nước này thấp và chỉ cố định trong một thời gian ngắn trong năm cụ thể chỉ với những tháng không lạnh. Mối quan tâm của doanh nghiệp này, do vậy, không phải là các hiệp định mà là làm sao cạnh tranh tại thị trường truyền thống (Mỹ) và việc phát triển ở thị trường nội địa. Hai việc này, đều không dễ dàng. Ở Mỹ là áp lực cạnh tranh bán phá giá, thậm chí bán dưới giá thành của doanh nghiệp Việt Nam khác. Còn ở thị trường nội địa, câu chuyện là chi phí logistics, vận hành quá cao.

Báo cáo Bộ Công thương gần đây cho thấy có trên 86% doanh nghiệp biết đến CPTPP qua các phương tiện truyền thông đại chúng và đó là chưa đủ. Các doanh nghiệp dường như chưa thực sự sẵn sàng cho hội nhập quốc tế, chưa hiểu cam kết CPTPP sẽ tác động thế nào tới hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Cùng với đó, ông Mạc Quốc Anh nhận định, giá cả của các sản phẩm Việt chưa đủ sức cạnh tranh. “Hiện nay năng lực của các doanh nghiệp đặc biệt là DNNVV về vốn và quản trị còn yếu. Chúng ta vẫn đang làm rất nhiều khâu mà chúng ta chưa chuyên biệt các sản phẩm. Có nghĩa là chúng ta chưa tham gia được vào chuỗi giá trị liên kết mang tính khu vực và toàn cầu”, ông Mạc Quốc Anh nhấn mạnh.

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội DNNVV TP Hà Nội, vấn đề nguyên liệu đầu vào, vấn đề về đầu tư đổi mới KHCN còn hạn chế. Do vậy khi mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đưa vào hệ thống phân phối mà Việt Nam đã ký kết sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Đặc biệt, cũng là thách thức khi Việt Nam thực hiện các cam kết trong CPTPP, ông Mạc Quốc Anh đánh giá quản trị thương mại về mặt quốc tế của doanh nghiệp còn kém và hạn chế.

“Đây là những thách thức ban đầu cũng như thách thức về mặt lâu dài nếu như các doanh nghiệp chúng ta không chủ động để đổi mới”, ông Mạc Quốc Anh khẳng định. Đồng thời, cũng cần chủ động tìm kiếm thông tin về các cam kết liên quan đến ngành và lĩnh vực của mình.

Cùng với đó, Chính phủ và các bộ ngành cần có nhiều hơn những chương trình hỗ trợ, giải pháp để các doanh nghiệp tiếp cận được các nội dung của CPTPP một cách thuận lợi hơn. Cơ hội tham gia hiệp định sẽ giúp doanh nghiệp có bước phát triển mới, nhưng để chớp được cơ hội này.

"Đánh giá các cơ hội thách thức, xây dựng kế hoạch ứng phó và tận dụng những lợi thế mà hiệp định mang lại. Quan trọng nhất là phải tập trung cải thiện năng lực cạnh tranh để sẵn sàng cho những thách thức mới", ông Mạc Quốc Anh nhấn mạnh.

Nguồn Enternews