Những năm đầu thập kỷ 90, quyết định xây dựng đường dây 500 kV Bắc – Nam (mạch 1) truyền tải điện từ miền Bắc cấp cho miền Trung và miền Nam vốn thiếu điện trầm trọng đã gây xôn xao dư luận trong và ngoài nước. Với chiều dài lên tới gần 1.500 km, đây là một trong những đường dây siêu cao áp dài nhất thế giới vào thời điểm ấy. Ngày 05/4/1992, công trình được khởi công và chỉ hơn 02 năm sau thì đóng điện vận hành (27/5/1994). Thời gian thi công kỷ lục ấy được các chuyên gia quốc tế đánh giá là kỳ tích khi một đường dây tương tự thông thường phải mất 8 – 10 năm để hoàn thành.
Đường dây 500 kV Bắc – Nam (mạch 1) có chiều dài 1.487 km đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử hệ thống lưới điện Việt Nam có một “trục xương sống” 500 kV cấp điện từ Bắc vào Nam và ngược lại. Đường dây 500 kV Bắc – Nam không chỉ giải quyết triệt để tình trạng “khát” điện, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội cho các tỉnh miền Trung, miền Nam mà còn có ý nghĩa chính trị, xã hội to lớn, giúp liên kết và thống nhất lưới điện 3 miền.
Chỉ hơn 10 năm sau khi đường dây 500 kV Bắc – Nam (mạch 1) đi vào vận hành, tháng 9/2005, ngành Điện lực Việt Nam lại có thêm một mốc son mới khi hoàn thành đường dây 500 kV Bắc – Nam (mạch 2) với chiều dài gần 1.600 km. Từ đây, hệ thống truyền tải điện 500 kV Bắc – Nam có hai mạch đường dây song song, đảm bảo vận hành an toàn, tin cậy và tạo ra được liên kết vững chắc.
Trước đòi hỏi cấp thiết của công cuộc đổi mới, ngày 01/7/2008, Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia chính thức được thành lập với nhiệm vụ chính là đầu tư xây dựng và quản lý vận hành hệ thống truyền tải điện quốc gia, bao gồm các đường dây và trạm biến áp cấp điện áp từ 220 kV - 500 kV trên phạm vi cả nước.
Sửa chữa bảo dưỡng đường dây
Tuy nhiên, đó lại là lúc kinh tế thế giới bước vào thời kỳ suy thoái, ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế Việt Nam. Có thể nói, ngay từ những bước đi đầu tiên, EVNNPT đã phải đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức. Việc thiếu vốn đầu tư khiến lưới truyền tải điện quốc gia chưa đáp ứng được nhu cầu truyền tải điện, dẫn đến tình trạng quá tải thường xuyên xảy ra trên diện rộng ở cả 3 miền, nguy cơ sự cố cao. Bên cạnh đó, nhiều công trình trọng điểm chưa đáp ứng được tiến độ, đặc biệt là các công trình đồng bộ với các dự án nguồn điện càng làm cho cơ sở vật chất khó khăn, thiếu thốn hơn. Song, bằng những nỗ lực không biết mệt mỏi của mình, tập thể cán bộ công nhân viên EVNNPT đã vượt qua những giờ phút cam go, thách thức nhất để đảm bảo vận hành an toàn và phát triển hệ thống truyền tải điện quốc gia, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng của nền kinh tế. Trải qua 11 năm hoạt động, EVNNPT đã đạt được nhiều thành tích to lớn và ngày càng khẳng định vị thế ở cả trong nước và quốc tế.
Sau 25 năm kể từ khi vận hành đường dây 500 kV Bắc – Nam mạch 1, hệ thống truyền tải điện quốc gia đã phát triển vượt bậc về quy mô và ngày càng được nâng cao về chất lượng, công nghệ. So với năm 1994, hiện nay, EVNNPT đang quản lý vận hành 7.996 km đường dây 500 kV (tăng 5,4 lần), 17.207 km đường dây 220 kV (tăng 9 lần), 30 trạm biến áp 500 kV với tổng dung lượng là 33.300 MVA (tăng 24,7 lần), 123 trạm biến áp 220 kV với tổng dung lượng là 54.188 MVA (tăng 23,5 lần). Trong khu vực ASEAN, EVNNPT xếp thứ 3 về khối lượng quản lý vận hành đường dây và đứng thứ 4 về tổng dung lượng máy biến áp.
Trong suốt 11 năm qua kể từ ngày thành lập, EVNNPT đã trưởng thành vượt bậc cả về tinh thần, bản lĩnh và trình độ, năng lực. Tuy nhiên, để có thể vươn mình trong bối cảnh mới của thời đại hội nhập, của những cuộc cách mạng công nghệ vũ bão trong kỷ nguyên số, EVNNPT vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
Tổng Công ty đã triển khai Chiến lược phát triển đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2040 với mục tiêu chính là xây dựng EVNNPT phát triển bền vững. Muốn đảm bảo cho sự phát triển ổn định, lâu dài thì lĩnh vực truyền tải điện phải đi trước một bước. EVNNPT đã đặt ra mục tiêu cấp thiết là đảm bảo truyền tải điện an toàn, liên tục, ổn định cho các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng và sẵn sàng đáp ứng yêu cầu phát triển của thị trường điện.
Đến năm 2020, theo kế hoạch EVNNPT sẽ trở thành một trong 4 tổ chức truyền tải điện hàng đầu khu vực ASEAN. Đến năm 2025, EVNNPT phấn đấu trở thành một trong các tổ chức truyền tải điện thuộc 10 nước hàng đầu châu Á và đạt trình độ tiên tiến trên thế giới trong lĩnh vực truyền tải điện vào năm 2030.
Kiểm tra, lắp đặt thiết bị trạm biến áp
Hiện tại, EVNNPT đang khẩn trương triển khai thi công xây dựng cụm dự án đường dây 500 kV Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2 với tổng chiều dài gần 750 km để hoàn thiện đường dây 500 kV mạch 3 từ miền Bắc vào miền Nam. Dự án này có vai trò quan trọng trong việc tăng cường năng lực truyền tải của hệ thống truyền tải điện 500 kV, góp phần đảm bảo cung cấp điện cho miền Nam giai đoạn năm 2020 và những năm tiếp theo khi hệ thống điện miền Nam không đảm bảo cân đối cung - cầu nội vùng.
Chia sẻ về định hướng phát triển trong tương lai, ông Đặng Phan Tường, Chủ tịch Hội đồng thành viên EVNNPT bày tỏ sự lạc quan, tin tưởng: “Để thực hiện được mục tiêu chiến lược, trong thời gian tới, EVNNPT đang triển khai rất nhiều giải pháp đồng bộ trong các lĩnh vực hoạt động như: Đầu tư xây dựng, quản lý vận hành, tài chính và huy động vốn, ứng dụng khoa học công nghệ, quản trị doanh nghiệp, tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, truyền thông và quan hệ quốc tế… Với truyền thống đoàn kết, thống nhất cùng với tinh thần, bản lĩnh của người “lính truyền tải điện”, tôi tin tưởng rằng EVNNPT sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và đạt được các mục tiêu chiến lược đã đề ra”.
Có thể nói, nhiệm vụ của EVNNPT trong những năm tới là rất nặng nề. Trọng trách lớn luôn đi kèm với khó khăn và thách thức không nhỏ. Dù vậy những thành tựu đáng tự hào đạt được trong suốt 25 năm qua của Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia sẽ là hành trang, động lực to lớn và sứ mệnh vinh quang, giúp con thuyền EVNNPT vượt qua mọi sóng gió, vững vàng hướng ra biển lớn.
Minh Phương
