Trong đó, việc triển khai hệ thống giám sát và chẩn đoán trạng thái thiết bị máy biến áp (MBA) theo thời gian thực nhằm hoàn thiện hệ thống truyền tải điện thông minh đang là mục tiêu quan trọng trong lộ trình thực hiện Chiến lược phát triển Tổng công ty đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2040.

Sau 25 năm đi vào vận hành, đến nay, hệ thống đường dây truyền tải điện quốc gia 500 kV Bắc - Nam đã luôn đảm bảo sự ổn định, tính hiệu quả và bổ sung lượng điện năng thiếu hụt cho miền Trung, miền Nam vào các tháng mùa khô. Tuy nhiên, còn đó những MBA 500 kV và lưới điện truyền tải tại một số đường dây vẫn thường xuyên phải vận hành trong tình trạng đầy tải, gây nguy cơ sự cố. Do vậy, vấn đề quan trọng đặt ra là làm thế nào để nâng cao hiệu quả kiểm soát và chủ động phòng ngừa sự cố trong suốt quá trình hoạt động của các thiết bị điện 500 kV, đặc biệt là thiết bị quan trọng và có giá trị lớn như MBA 500 kV đang được EVNNPT tích cực nghiên cứu. Bởi, nếu không dự báo được trước các nguy cơ hư hỏng đang tiềm ẩn thì khi sự cố xảy ra, chi phí sửa chữa, khôi phục và thậm chí phải thay mới MBA là rất tốn kém.

Trước yêu cầu phải trang bị một hệ thống có khả năng giám sát Online tổng thể các thông số kỹ thuật của các MBA 500 kV trong lưới điện truyền tải như vậy, thời gian qua, EVNNPT đã triển khai ứng dụng hệ thống MS 3000 do hãng GE (GE Grid Solutions) sản xuất tại Cộng hòa Liên bang Đức cho 04 trạm biến áp 500 kV Phú Lâm, Pleiku 2, Đà Nẵng và Hiệp Hòa. Theo đó, hệ thống MS 3000 được kết nối thông qua mạng WAN của Tổng công ty để quản lý tập trung bằng phần mềm Percetion Server cho máy biến áp và kháng dầu 500 kV. Hệ thống này được giám sát trực tuyến, toàn diện, thông minh cho MBA và có phần mềm tích hợp các thuật toán tinh vi để phân tích, chuẩn đoán các dữ liệu thu thập được từ các cảm biến khác nhau được lắp trên các bộ phận của MBA. Từ đó, đưa thông tin hữu ích, hỗ trợ người vận hành ra quyết định đúng đắn về thời điểm cần thiết phải bảo dưỡng MBA và sẽ tối ưu hóa được chi phí bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị.

Kết nối tổng quan hệ thống MS 3000 tại trạm biến áp

Đặc biệt, trong quá trình vận hành, hệ thống sẽ có báo cáo riêng biệt cho từng MBA như: Theo dõi quá tải, quá điện áp, phóng điện cục bộ, tổn hao điện môi của sứ đầu vào, nhiệt độ dầu, nhiệt độ cuộn dây, bộ chuyển nấc phân áp, phân tích hàm lượng khí trong dầu, hệ thống làm mát… và xu hướng của các thông số cần giám sát theo dõi. Ngoài ra, hệ thống cũng có thể giám sát và so sánh sự tương quan giữa các bộ phận không chỉ trong cùng một MBA mà còn nhiều MBA khác nhau được lưu trữ, xử lý trong cùng một thiết bị xử lý thông minh IED, thu thập dữ liệu, quản lý dữ liệu trong suốt vòng đời của thiết bị.

Ông Nguyễn Tuấn Tùng - Tổng Giám đốc EVNNPT chia sẻ: “Sau hơn một năm hoạt động, thiết bị giám sát tổng quan bản thể máy biến áp đã nâng cao hiệu quả chẩn đoán các trạng thái hư hỏng tiềm ẩn trong máy biến áp 500 kV. Đồng thời, độ tin cậy cung cấp điện cũng như việc giảm thiểu các thiệt hại về kinh tế do cắt máy biến áp gây ra đối với hệ thống truyền tải điện 500 kV đã được nâng cao. Hơn nữa, chúng tôi đã tối ưu hóa được độ khả dụng, tin cậy và công năng của máy biến áp với chi phí vòng đời sản phẩm thấp nhất. Từ đó, giúp các Công ty Truyền tải điện 1, 2, 3, 4 chỉ đạo vận hành hệ thống một cách linh hoạt...”.

Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục ứng dụng công nghệ giám sát và chẩn đoán tình trạng MBA theo thời gian thực, EVNNPT sẽ còn đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong đó, Tổng công ty sẽ thực hiện lộ trình chuyển đổi sang TBA không người trực và phấn đấu trong năm 2019, toàn Tổng công ty chuyển đổi 24 trạm biến áp 220 kV sang không người trực. Đồng thời, EVNNPT tiếp tục triển khai áp dụng các công nghệ và thiết bị mới, hiện đại trong quá trình quản lý kỹ thuật, quản lý vận hành; Ứng dụng thiết bị bay không người lái, camera giám sát, chương trình giám sát máy biến áp vào công tác quản lý, sửa chữa, bảo dưỡng, giám sát vận hành ĐZ và trạm biến áp truyền tải; Tập trung triển khai hoàn thành Đề án “Nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ của cuộc CMCN 4.0 vào hoạt động sản xuất kinh doanh của EVN” đã giao Tổng công ty; Đẩy mạnh các hoạt động, chương trình hợp tác quốc tế để tiếp nhận chuyển giao công nghệ tiên tiến và khai thác tối đa các điều khoản về chuyển giao công nghệ; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng sự phát triển của EVNNPT trong thời đại CMCN lần thứ 4 và tổ chức các chương trình đào tạo, nâng cao kiến thức, ứng dụng công nghệ mạng di động 5G…

Lê Anh