Hai ngày gần nhất đi chợ, chị Hoài Thu (43 tuổi, quận Hà Đông, Hà Nội) không mua thịt lợn. Chị chọn gà luộc, cá rán, gà kho gừng, canh trai nấu đậu phụ làm món chính trong các bữa ăn.

“Trên tivi cứ bảo giá lợn hơi xuống thấp nhất 5 tháng rồi 1 năm mà ngoài chợ có giảm tí nào đâu. Nếu chỉ mang theo 150.000 đồng, tôi sẽ mua 1 con gà ri, chứ tội gì lấy 1 kg ba chỉ”, chị Thu quả quyết.

Giá lợn hơi xuống thấp nhất 1 năm

Giá lợn hơi trên cả nước những ngày gần đây liên tục giảm. Ngày 17/11 tại miền Bắc, tiểu thương thu mua với giá dưới 67.000 đồng/kg.

Cụ thể, giá lợn hơi tại Tuyên Quang giảm 2.000 đồng/kg về mốc 63.000 đồng/kg, thấp nhất cả nước; Phú Thọ, Lào Cai, Vĩnh Phúc cùng giảm 1.000 đồng/kg để về mốc 65.000 đồng/kg, bằng với Hà Nội. Thái Nguyên, Bắc Giang, Yên Bái là những địa phương bán lợn hơi với giá 66.000 đồng/kg.

Tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên, không còn tỉnh nào giữ giá lợn hơi trên 72.000 đồng/kg. Hai tỉnh Hà Tĩnh và Bình Định cùng điều chỉnh giảm 2.000 đồng/kg, xuống lần lượt 72.000 đồng/kg và 71.000 đồng/kg. Một số tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An ghi nhận giá lợn hơi 66.000 đồng/kg; Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi bán ra 72.000 đồng/kg.

Trong khi đó, giá lợn hơi miền Nam đa phần đi ngang hoặc giảm nhẹ so với những ngày qua. Cụ thể, An Giang, Cần Thơ giảm 1.000 đồng/kg cùng về mốc 74.000 đồng/kg, bằng với Long An, Hậu Giang, Trà Vinh; TP.HCM, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu giữ nguyên ở mức 72.000 đồng/kg. Còn lại giá thu mua toàn miền dao động 71.000-75.000 đồng/kg.

Hiện tại, giá lợn hơi trung bình cả nước đạt 70.700 đồng/kg, là mức thấp nhất trong vòng 1 năm qua. Về lý do giá giảm mạnh, đại diện một doanh nghiệp chăn nuôi lớn cho rằng sức mua trên thị trường yếu và áp lực cạnh tranh với nguồn lợn Thái Lan nhập khẩu.

Vì sao thịt lợn tại chợ vẫn neo giá cao?

Dù giá lợn hơi lao dốc, giá thịt lợn mảnh vẫn neo ở mức cao từ vài tháng nay. Giá bán ra tại các chợ dân sinh phổ biến dao động 120.000-160.000 đồng/kg, có loại trên 200.000 đồng/kg. Theo đó, thịt nạc vai có giá 150.000 đồng/kg, chân giò 120.000 đồng/kg, ba chỉ 150.000 đồng/kg, sườn 160.000 đồng/kg.

Trao đổi với Zing, ông Vũ Vinh Phú, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội, khẳng định giá thịt lợn đang là vấn đề bất cập. “Giá lợn hơi đã giảm gần 30%, từ 100.000 đồng/kg hồi cuối tháng 5 xuống còn khoảng 70.000 đồng/kg, nhưng giá thịt tại một số chợ và siêu thị chỉ giảm 5-7%. Đáng ra thịt lợn mảnh giá 120.000-130.000 đồng/kg là hợp lý”, ông Phú nêu quan điểm.

Vị chuyên gia thương mại cho rằng thất bại ở hệ thống phân phối, nhiều khâu trung gian, lợi nhuận phân chia không hợp lý, thuế má, hiệu lực quản lý Nhà nước còn hạn chế là những nguyên nhân khiến giá lợn hơi giảm mạnh nhưng người tiêu dùng vẫn phải mua thịt với giá cao. Việc khâu trung gian bán lẻ hưởng đến 60-70% lợi nhuận cũng khiến hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không được hưởng lợi nhiều, thậm chí hòa vốn hoặc thua lỗ.

Cụ thể, khi một con lợn xuất chuồng phải qua tay thương lái, đến khâu giết mổ, bán buôn, sau đó là bày bán tại chợ hoặc siêu thị rồi mới tới tay người tiêu dùng. Cộng mỗi khâu 10-15%, giá thịt lợn đã tăng gấp rưỡi, còn thêm phí kiểm dịch, chiết khấu, thuế VAT 10% với siêu thị hoặc thuế khoán với chợ truyền thống.

“Mức chiết khấu để đưa thịt lợn và nhiều mặt hàng nông sản Việt vào siêu thị chiếm khoảng 20-30% giá thành. Chiết khấu cao như vậy sẽ tiếp tục đẩy giá bán lên”, ông Phú nói.

Ngoài ra, người dân đang phải mua con giống với giá cao, loại 7-10 kg khoảng 3 triệu đồng. Nguyên Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cũng nhìn nhận có tình trạng bảo thủ về giá và độc quyền về giao lợn, thao túng thị trường; khâu trung gian và bán lẻ “ăn dày”.

“Thời điểm bắt đầu nhập khẩu thịt lợn từ Thái Lan, nhu cầu vẫn còn cao so với cung, hay nguồn cung chưa tăng đột biến nên chưa thể kéo giá xuống được. Khi cung tăng ổn định và chạm cầu, chắc chắn giá phải giảm”, ông Bích phân tích.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia nông nghiệp, dịp Tết nhu cầu sử dụng thịt lợn tăng cao nên giá khả năng biến động đi lên. “Ngay cả khi nguồn cung dồi dào, giá thịt lợn dịp Tết Nguyên đán vẫn tăng. Việc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cam kết đủ nguồn cung thịt lợn thì có thể loại trừ khả năng giá tăng cao, nhưng khả năng tăng vẫn còn”, ông Bích nói.

Trong khi đó, ông Vũ Vinh Phú dự báo từ nay đến cuối năm, nếu kiểm soát tốt dịch tả châu Phi, bệnh lợn tai xanh, cộng với nhu cầu thịt lợn phục vụ Tết dương lịch và âm lịch tăng mạnh, giá lợn hơi sẽ lên mức 85.000 đồng/kg. Ở kịch bản tiêu cực, giá lợn hơi có thể về lại mức 100.000 đồng/kg.

Còn để giải quyết tình trạng giá thành cách xa giá bán, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng phải tạo các chuỗi cung ứng thịt lợn để đảm bảo chất lượng, giảm bớt khâu trung gian và loại bỏ được sự biến động nhanh, mạnh, vô lý về giá cả. Đồng thời, Nhà nước cần quản lý, kiểm soát giá theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng.

Theo Zing