Dư địa phát triển sản phẩm OCOP

Hiện nay, Thành phố có 1.350 làng nghề và làng có nghề, hội tụ 47/52 nghề trong tổng số nghề truyền thống của cả nước; trong đó có 334 làng nghề và làng nghề truyền thống đã được công nhận như: Làng nghề nghề lụa Vạn Phúc, làng gốm Bát Tràng, làng nghề mây tre đan Phú Vinh, làng nón Chuông, làng nghề chế biến nông sản Dương Liễu,.. Mỗi làng nghề ở Hà Nội đều có thế mạnh riêng, tạo ra những sản phẩm vừa thân thiện với môi trường, vừa đậm bản sắc văn hóa dân tộc, đem lại hiệu quả kinh tế ngày càng cao cho người làm nghề.

Làng lụa Vạn Phúc là thành viên của mạng lưới các thành phố Thủ công thế giới đã và đang là điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước

Các làng nghề của Thủ đô đã tạo ra hàng chục ngàn việc làm cho lao động ở nông thôn. Ở các địa phương có làng nghề, kinh tế phát triển, thu nhập bình quân của người lao động cao hơn nhiều so với lao động thuần nông. Trong đó, một số làng nghề có thu nhập cao: Mây tre đan đạt 11,2 triệu đồng/người/tháng, điêu khắc mỹ nghệ đạt 10 triệu đồng/người/tháng; làng nghề trồng hoa giấy Phù Đổng đạt 26 triệu/người/tháng; làng nghề hoa mai trắng thôn An Hòa đạt 17 triệu/người/tháng,…Nhiều làng nghề đã kết hợp sản xuất với du lịch như làng nón Chuông, làng hương Quảng Phú Cầu, làng nghề cây cảnh Hồng Vân,…Qua thống kê cho thấy, mỗi năm các làng nghề Hà Nội đón khoảng 2 triệu lượt du khách, đóng góp khoảng 15% tổng thu nhập từ du lịch của Thành phố.

Bên cạnh đó, Hà Nội có không gian phát triển nông nghiệp rộng lớn, quy mô sản phẩm nông nghiệp đứng đầu cả nước, với hơn 153.000ha lúa, 34.000ha rau, 24.700ha thủy sản, 1,5 triệu con lợn, 42,3 triệu gia cầm. Hà Nội cũng có 1.336 hợp tác xã nông nghiệp đang hoạt động, 1.574 trang trại, 172 chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, Hà Nội có 164 mô hình ứng dụng công nghệ cao, hơn 14.000 sản phẩm nông, lâm, thủy sản đã được cấp mã QR truy xuất nguồn gốc.

Làng nón Chuông là điểm du lịch làng nghề thú vị của Thủ đô Hà Nội

Thành phố định hướng phát triển nền nông nghiệp Thủ đô theo hướng hiện đại, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển công nghiệp chế biến nông sản, thích ứng với biến đổi khí hậu và kết nối bền vững với chuỗi giá trị nông sản toàn cầu. Hà Nội phát triển nông nghiệp xanh, sinh thái thông minh, gắn với phát triển đô thị, dịch vụ, du lịch nông thôn, giáo dục trải nghiệm.

Đây chính là những dư địa để Hà Nội thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm - OCOP.

Định hướng các chủ thể đi đúng đường, làm đúng lối

Từ tiềm năng sẵn có, Hà Nội đã đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP. Đến nay, Hà Nội đã có trên 3.400 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên. Các sản phẩm OCOP đều trải qua quá trình đánh giá, phân hạng công khai, minh bạch, chặt chẽ dựa trên các tiêu chí đánh giá về sản phẩm và sức mạnh cộng đồng (40 điểm), gồm: Tổ chức sản xuất; phát triển sản phẩm; sức mạnh cộng đồng; Các tiêu chí đánh giá về khả năng tiếp thị (25 điểm), gồm: Tiếp thị; câu chuyện về sản phẩm; Các tiêu chí đánh giá về chất lượng sản phẩm (35 điểm), gồm: Chỉ tiêu cảm quan, dinh dưỡng, tính độc đáo của sản phẩm; tiêu chuẩn sản phẩm; khả năng xuất khẩu, phân phối tại thị trường quốc tế.

Bộ 3 sản phẩm Trà Phúc, Trà Lộc, Trà Thọ của Công ty Cổ phần nông nghiệp Công nghệ cao Thăng Long mới được công nhận OCOP 5 sao

Sau 6 năm triển khai, Chương trình OCOP đã tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, giúp các chủ thể đi đúng đường, làm đúng lối. Cụ thể là các chủ thể đã biết kể câu chuyện của mình; biết quan tâm xây dựng thương hiệu; cải tiến mẫu mã; thay đổi cách thức tổ chức sản xuất; đầu tư thiết bị máy móc để nâng cao năng suất chất lượng; chú trọng nguồn gốc, bảo đảm an toàn thực phẩm; đẩy mạnh liên kết sản xuất; chú trọng phát triển thị trường, quan tâm đến tâm lý, nhu cầu của người tiêu dùng, ứng dụng công nghệ số để phát triển thị trường online,…

Ông Phan Trung Kiên – Giám đốc Công ty cổ phần nông nghiệp Công nghệ cao Thăng Long chia sẻ: Công ty chúng tôi chuyên doanh các sản phẩm nông nghiệp với mục tiêu sản xuất sản phẩm nông nghiệp sạch. Chúng tôi đã và đang cung cấp ra thị trường những sản phẩm chất lượng như; Trứng gà Cà gai leo, các loại trà Cà gai leo. Chúng tôi đã tham gia Chương trình OCOP của Hà Nội và có nhiều sản phẩm đạt OCOP; trong đó có 3 sản phẩm Trà Phúc, Trà Lộc, Trà Thọ mới được công nhận OCOP 5 sao năm 2024. Quá trình tham gia Chương trình OCOP của Thành phố đã bồi đắp và thắp sáng tư duy sản xuất nông nghiệp sạch của chúng tôi, thúc đẩy chúng tôi phải sáng tạo hơn nữa, hoàn thiện hơn nữa. Chúng tôi đã nhận thấy sức mạnh cộng đồng từ chứng nhận OCOP. Bộ 3 sản phẩm đạt OCOP 5 sao là minh chứng cho khát vọng đổi mới, khát vọng vươn xa của chúng tôi; đồng thời đó là minh chứng rõ ràng cho sự minh bạch, sự kiểm soát trong sản xuất từ đầu vào đến đầu ra. Về dài hạn, chứng nhận OCOP, nhất là OCOP 5 sao là chìa khóa vàng để doanh nghiệp chúng tôi mở rộng thị trường trong nước và hướng sang xuất khẩu.

Hoạt động sản xuất rau hữu cơ bảo đảm an toàn thực phẩm  tại HTX Nông nghiệp Cuối Quý

Bà Đặng Thị Cuối – Giám đốc HTX Nông nghiệp Cuối Quý cho biết: Hiện nay an toàn thực phẩm là chủ đề nóng được cả xã hội quan tâm. Các loại thực phẩm cung cấp hàng ngày như rau, củ, quả, càng được quan tâm hơn. HTX chúng tôi tham gia Chương trình OCOP từ năm 2021, đến nay đã có hàng chục sản phẩm là các loại rau được cấp chứng nhận OCOP. Tham gia đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP, chúng tôi không chỉ phải hoàn thiện hồ sơ mà còn phải minh chứng bằng hoạt động sản xuất, bằng sản phẩm. Chứng nhận OCOP có thời hạn 3 năm, nhưng giá trị đem lại cho HTX là lâu dài, giúp chúng tôi khẳng định uy tín, tạo niềm tin với người tiêu dùng Thủ đô. Do đó, chúng tôi luôn ý thức phải có trách nhiệm giữ gìn và phát huy giá trị của chứng nhận OCOP. Hiện nay, HTX chúng tôi đã phát triển được vùng trồng rau công nghệ cao có quy mô lên đến 15ha, với hệ thống giàn lưới, phun tưới tự động; được trồng, chăm sóc theo tiêu chuẩn hữu cơ; sản phẩm được cung cấp vào các trường học, bếp ăn tập thể,…an toàn, ổn định.

Chứng nhận OCOP 5 sao tạo động lực để các nghệ nhân nỗ lực sáng tác ra nhiều sản phẩm gốm đặc sắc. Ảnh Nghệ nhân Đức Tân, làng nghề gốm Bát Tràng

Từ góc nhìn phát triển làng nghề và du lịch làng nghề, ông Nguyễn Đức Tân – Giám đốc HTX sản xuất kinh doanh gốm sứ Tân Thịnh chia sẻ: Chương trình OCOP đã góp phần phát huy tinh hoa giá trị của các làng nghề, trong đó có làng nghề gốm Bát Tràng. Chứng nhận OCOP cổ vũ các nghệ nhân tiếp tục sáng tạo để chế tác ra những sản phẩm đặc sắc, mang dáng dấp, hồn cốt của con người Việt Nam, văn hóa Việt Nam. Đối với làng nghề gốm Bát Tràng, chứng nhận OCOP không chỉ có ý nghĩa trong việc duy trì và phát triển nghề gốm mà còn góp phần phát triển tiềm năng du lịch của địa phương, tạo điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch ở trong và ngoài nước. Thực tế, Bát Tràng đã được công nhận là điểm du lịch của Thành phố, đã xây dựng và được công nhận Trung tâm thiết kế sáng tạo; làng nghề có nhiều cơ sở có sản phẩm được công nhận OCOP, trong đó có nhiều sản phẩm OCOP 5 sao. Hiện nay, hàng ngày, Bát Tràng đón tiếp hàng nghìn lượt khách thăm quan, trải nghiệm, từ đó tạo sức lan tỏa thương hiệu gốm Bát Tràng rất lớn. HTX của chúng tôi có bộ gốm Men suối ngọc được cấp chứng nhận OCOP 5 sao năm 2023, tạo nguồn cảm hứng sáng tác, sức sáng tác rất lớn cho tôi và các nghệ nhân trẻ trong HTX.

Bà Lê Thị Duyên - Giám đốc Công ty eHerbal - Doanh nghiệp có nhiều sản phẩm được chứng nhận OCOP

Theo bà Lê Thị Duyên – Giám đốc Công ty cổ phần sản xuất và thương mại eHerbal, Chứng nhận OCOP đã tạo lợi thế không nhỏ cho doanh nghiệp phát triển thị trường và bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội. Cụ thể, EHerbal là doanh nghiệp sản xuất và cung cấp các sản phẩm thực phẩm như bột rau má, bột diếp cá, bột củ dền, các sản phẩm detox. Doanh nghiệp đã đầu tư hàng chục tỷ đồng công nghệ sấy thăng hoa để giữ nguyên phẩm cấp và màu sắc của các loại rau, củ. Cùng với đó, eHerbal đã liên kết chặt chẽ với các HTX ở nhiều địa phương để tạo vùng trồng, cung cấp nguyên liệu đầu vào. Các sản phẩm của eHerbal được bán chủ yếu trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Tik Tok. Những năm qua, nhiều sản phẩm của eHerbal đã được đánh giá, phân hạng và cấp chứng nhận OCOP 3 sao. Hiện nay, người tiêu dùng trong nước đã biết và nhận thức đầy đủ về sản phẩm gắn tem OCOP giúp doanh nghiệp tự tin triển khai bán hàng, nhất là bán hàng trên không gian mạng. Điều này cũng góp thêm động lực để eHerbal triển khai gian hàng trên sàn thương mại điện tử toàn cầu – Amazon.com.

Ngoài những chủ thể nêu trên, Hà Nội còn nhiều chủ thể đã và đang nỗ lực thay đổi theo hướng hiện đại hơn, an toàn hơn, thân thiện với môi trường hơn để cùng cộng đồng doanh nghiệp của Thủ đô và cả nước tiếp bước trên hành trình đổi mới. Tham gia Chương trình OCOP là bước đi quan trọng để doanh nghiệp có thêm thế và lực để khẳng định vị trí ở thị trường trong nước và mở rộng thị trường quốc tế.

An Thư

Bài viết có sự phối hợp thông tin của Văn phòng Điều phối Chương trình Nông thôn mới Hà Nội.