Nâng cao chất lượng các hợp tác xã nông nghiệp

Thành phố Hà Nội hiện có gần 2.000 HTX và quỹ tín dụng nhân dân; hai liên hiệp HTX là: Liên hiệp HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản thực phẩm an toàn Hà Nội, Liên hiệp HTX Hoa Phong - Sông Hồng. Cùng với đó, có hơn 200 tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả có chứng thực với UBND xã theo Nghị định 151/2007/NÐ-CP của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của tổ hợp tác. Ngoài việc góp phần tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn xã viên địa phương và các vùng lân cận, còn tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa đa dạng góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định trật tự xã hội và đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Theo ông Lê Văn Thư, Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Hà Nội, thời điểm ghi nhận sự phát triển vượt bậc của các HTX nông nghiệp trên địa bàn thành phố được tính từ năm 2012 khi Luật HTX đi vào thực tiễn. Với phương châm hoạt động "HTX bảo đảm không ai bị bỏ rơi", thường trực Liên minh HTX thành phố đã xây dựng đề cương Ðề án "Tuyên truyền phát triển kinh tế Thủ đô giai đoạn từ nay đến năm 2020" trong đó chú trọng tuyên truyền gương người tốt việc tốt, điển hình HTX tiên tiến và phát động đợt thi đua trong vận động phát triển HTX thành viên.

Tính đến hết năm 2017, UBND thành phố Hà Nội đã bố trí vốn cho Quỹ phát triển HTX 130 tỷ đồng. Ngoài ra, Sở Kế hoạch và Ðầu tư cũng phối hợp Liên minh HTX thành lập tổ công tác thường xuyên xuống các quận, huyện, thị xã nắm bắt tình hình, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc ngay từ cấp cơ sở. Cùng với sự vào cuộc của UBND thành phố, thường trực Liên minh HTX thành phố chỉ đạo triển khai năm mô hình HTX điển hình tiên tiến gắn với chuỗi giá trị sản phẩm bền vững, tạo sự gắn kết giữa người dân với các doanh nghiệp, HTX qua đó tạo được một số quan hệ sản xuất mới. Cụ thể, lĩnh vực nông nghiệp, thống kê doanh thu bình quân mỗi HTX hơn 990 triệu đồng, số HTX có lãi chiếm 67%, số HTX hòa vốn là 18%, số HTX lỗ là 15%. Về lợi nhuận, bình quân là 75 triệu đồng/HTX, nhiều HTX đã có lãi từ 100 đến 300 triệu đồng, vốn quỹ HTX được bổ sung, phân phối lãi cho thành viên được tăng thêm. Bên cạnh đó, nhiều HTX nông nghiệp tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, thực hiện dồn điền đổi thửa, quy hoạch phân vùng sản xuất, tổ chức chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Một số HTX đã liên kết với các công ty giống cung cấp các loại giống mới, chất lượng, năng suất cao, góp phần đưa giá trị sản xuất bình quân hơn 220 triệu đồng/ha/năm.

Nhân rộng những mô hình điểm

Năm 2018, Hà Nội sẽ tập trung nguồn lực để xây dựng các HTX điển hình tiên tiến. Lấy HTX là trung tâm cho các chương trình nông nghiệp trọng điểm của thành phố, như an toàn vệ sinh thực phẩm, phát triển chuỗi HTX nông sản an toàn, HTX về cơ giới hóa trong nông nghiệp… Ðây được xem là một hướng đi đúng và mang tính tiên phong của thành phố, nhất là trong bối cảnh cả nước còn tồn tại hàng nghìn HTX nông nghiệp yếu kém chưa được giải thể. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam đề nghị các địa phương khẩn trương tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng về công nợ, tài sản, tổ chức bộ máy… để xây dựng kế hoạch cụ thể giải thể các HTX yếu kém. Ðồng thời, nhanh chóng xây dựng hình ảnh HTX kiểu mới, để người dân, xã viên tin tưởng vào HTX.

Có mặt tại HTX nông nghiệp An Mỹ, huyện Mỹ Ðức, thành phố Hà Nội, được tiếp xúc trực tiếp với Hội đồng quản trị HTX An Mỹ, chúng tôi cảm nhận được những nỗ lực vượt khó vươn lên của HTX. Chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012, từ vốn quỹ HTX năm 2015 chỉ có 5,7 tỷ đồng, đến hết ngày 31-12-2017 đã tăng lên gần 9 tỷ đồng (trong đó vốn lưu động hơn 1,5 tỷ đồng; vốn cố định hơn 7 tỷ đồng). Nhờ nguồn vốn không ngừng được bổ sung, HTX nông nghiệp An Mỹ đã chủ động ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và trở thành xã duy nhất của huyện thực hiện thành công mô hình gieo sạ lúa theo hàng bằng dàn kéo tay từ năm 2009 đến nay, diện tích gieo sạ của xã tăng lên 98% diện tích lúa. Năng suất lúa vụ xuân và vụ mùa đều đạt hơn 60 tạ/ha; đồng thời, chuyển đổi diện tích đất lúa kém hiệu quả sang mô hình VAC cho doanh thu từ 150 đến 200 triệu đồng/ha/năm, tăng gấp hai đến ba lần so với trồng hai vụ lúa và một vụ đông. Nhờ đó, thu nhập của xã viên tăng lên từ 2,2 triệu đồng/người/tháng (năm 2013), lên 3,6 triệu đồng/ người/tháng (năm 2017)... Hiện, HTX An Mỹ có 2.907 thành viên, trong đó có sáu thành viên được cử đi học lớp liên thông đại học, năm công nhân quản lý điện được đầu tư kinh phí học lớp cao đẳng điện lực và hai thành viên được cử theo học lớp trung cấp lý luận chính trị.

Ông Bùi Văn Oanh, Giám đốc HTX nông nghiệp An Mỹ cho biết, tất cả cán bộ được cử đi học, HTX đều hỗ trợ 70% kinh phí, và đây chính là lực lượng nòng cốt để An Mỹ mạnh hơn, phát triển tốt hơn trong tương lai.

Nhờ làm tốt công tác cán bộ, với quyết tâm "không ai bị bỏ lại phía sau", HTX An Mỹ đã chủ động mở rộng thị trường, bắt tay với doanh nghiệp xây dựng mối liên kết sản xuất. Hiện Công ty CP Vật tư Hoa Nam đã ký hợp đồng với HTX An Mỹ triển khai chuỗi giá trị khoai tây phục vụ sản xuất bim bim cho trẻ em. Ngoài ra còn liên kết với Công ty cổ phần Việt Nam, chăn nuôi lợn quy mô hơn 5 ha, với tổng số hơn 3.500 con/lứa (một năm hai lứa), giúp hoàn chỉnh quy trình từ sản xuất, sơ chế, đến tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi…

Không chỉ có HTX nông nghiệp An Mỹ làm ăn có hiệu quả, tạo mối liên kết tốt với doanh nghiệp trong bao tiêu sản phẩm, ở thành phố Hà Nội hiện nay xuất hiện nhiều HTX nông nghiệp có quan hệ làm ăn với các doanh nghiệp. Bởi đã đến lúc cả HTX nông nghiệp và doanh nghiệp đều tự thấy không thể độc lập làm ăn với nông dân, mà phải thông qua HTX.

Thành công của HTX nông nghiệp An Mỹ đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Liên minh HTX Việt Nam và UBND thành phố Hà Nội tặng Bằng khen, ghi nhận là HTX điển hình tiên tiến. Kết quả nêu trên đã cho thấy, phát triển kinh tế tập thể chính là tổng hợp nguồn sức mạnh để nông dân thật sự làm giàu trên đồng đất quê hương mình. Và với vai trò là người dẫn dắt, Liên minh HTX thành phố Hà Nội cũng cho thấy, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể là hướng đi đúng và trúng trong thời kỳ hội nhập; là động lực để Hà Nội xứng đáng lá cờ đầu trong phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.