Theo quan sát của chúng tôi, tại nhiều khu chợ lớn nhỏ trên địa bàn thành phố Hà Nội, khoai lang mật đang được bán với số lượng lớn, giá cả nhiều khi rẻ đến giật mình. Chị Hằng (trú tại Tô Hiệu, Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay: “Vừa rồi, mình mua được khoai lang mật giá chỉ 10.000 đồng/kg ở chợ đầu mối. Trước đó, mình thường mua khoai này với giá cao gấp ba. Thấy rẻ nên mình mua hẳn 5kg về ăn dần”.

Tuy nhiên, cũng theo lời kể của chị Hằng, khi mang về nướng ăn thì thấy khoai không có độ ngọt đậm và chảy mật nhiều như khoai trước kia từng mua. “Sau khi tìm hiểu mình mới biết là đã mua phải hàng Tàu, tuy giá rẻ hơn nhiều nhưng ăn không ngon, không đúng vị khoai lang mật nữa”.

Một số tiểu thương có kinh nghiệm cho biết, thời điểm này Hà Nội chỉ đang rộ lên 2 loại khoai mật, một của Trung Quốc và một của Đà Lạt. Cách phân biệt hai loại này cũng rất đơn giản. Về giá cả, khoai mật Trung Quốc bán ở các chợ đầu mối, giá rất rẻ, chỉ từ 8.000 – 15.000 đồng/kg. Còn khoai mật Đà Lạt thường bán trên chợ mạng, trong siêu thị hoặc các cửa hàng thực phẩm sạch với giá 35.000 – 50.000/kg, nghĩa là đắt hơn khoảng 3, 4 lần so với khoai Trung Quốc. Về hình thức bên ngoài, khoai mật Trung Quốc đều củ, nhẵn nhụi, vỏ căng bóng và có màu vàng nâu. Còn khoai mật Đà Lạt vỏ không nhẵn, có màu tím đỏ đậm, gần giống với màu của khoai lang Nhật.

Dù vậy, nhiều người cho rằng, sau khi đã nướng chín thì rất khó để phân biệt được đâu là khoai Trung Quốc, đâu là khoai Đà Lạt. Do đó, có nhiều tiểu thương đã lợi dụng điều này để bán khoai mật nướng sẵn Trung Quốc với giá khoai Việt Nam để trục lợi. Chị Hoa (trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết: “Khoai lang mật Trung Quốc khi nướng xong chỉ có rất ít mật bám bên ngoài, bên trong dẻo quánh, ăn thử có độ ngọt dịu vừa phải và chua nhẹ. Trong khi đó, khoai mật Đà Lạt nướng rất mềm, củ khoai ướt, mật đọng lại trông như mật ong và rất thơm”.

Được biết, theo lời những người trồng khoai lâu năm ở Đà Lạt, khoai lang mật thu mua tại ruộng đã có giá 10.000 – 20.000 đồng/kg. Bởi vậy, nếu tính cả công vận chuyển ra miền Bắc tiêu thụ thì giá khoai không thể nào có chuyện “rẻ như cho”, chỉ ở mức 15.000 đồng/kg được. Với những loại khoai mật đang bán ở Hà Nội chỉ có giá dưới 20.000 đồng/kg, người tiêu dùng cần cân nhắc cẩn thận về nguồn gốc của nó, rất có thể chính là khoai lang Trung Quốc.

Lê Phương