Cho ý kiến về dự thảo nghị quyết của Quốc hội thay thế nghị quyết số 35/2021 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, điểm đáng lưu ý ở dự thảo nghị quyết mới này là cho phép thí điểm thành lập và tổ chức hoạt động khu thương mại tự do thế hệ mới tại thành phố Hải Phòng với 17 chính sách cụ thể.
Trong đó, các cơ chế, chính sách mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Cụ thể, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, kinh doanh; thủ tục xuất nhập khẩu; thủ tục xuất nhập cảnh, tạm trú và giấy phép lao động (khoản 1); Thủ tục đất đai, đầu tư xây dựng (khoản 2, khoản 3); tối ưu hóa ưu đãi đầu tư về tiền thuê đất, thuê mặt nước, thuế (khoản 5); hoạt động đầu tư, kinh doanh khác trong Khu TMTD Hải Phòng (khoản 6, khoản 7).
Đây là khu vực có ranh giới địa lý xác định, nơi thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
Dự thảo nghị quyết đề xuất phân cấp cho HĐND thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới khu thương mại tự do Hải Phòng gắn với khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, khu kinh tế ven biển phía nam Hải Phòng tương tự như khu công nghiệp.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay việc thí điểm thành lập khu thương mại tự do là cần thiết, thể hiện quyết tâm chính trị của Hải Phòng và Chính phủ. Tuy nhiên ông Mãi lưu ý, đây là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Vì vậy thường trực Ủy ban đề nghị làm rõ tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội; tính lan tỏa vùng miền; cơ chế quản lý rủi ro, cơ chế giám sát và trách nhiệm trong triển khai của các cá nhân, tổ chức liên quan.
Được biết, để hiện thực hóa tầm nhìn về khu thương mại tự do, TP Hải Phòng đã rà soát kỹ lưỡng các quy hoạch hiện có và bước đầu đề xuất ba khu vực chiến lược để bố trí khu thương mại tự do: Khu vực một đặt trong phạm vi kinh tế ven biển phía nam Hải Phòng; Khu vực hai là khu công nghiệp Nam Đình Vũ và phía nam đảo Đình Vũ; Khu vực ba là đảo Cát Hải và khu đô thị, dịch vụ du lịch Phù Long và vùng phụ cận. Tổng diện tích khoảng 6.470 ha, tương đương gần 12,5 lần diện tích bình quân của một khu công nghiệp ở Hải Phòng, khoảng 30% diện tích khu kinh tế.
Thành phố Hải Phòng khẳng định việc thành lập khu kinh tế ven biển phía nam Hải Phòng là động lực mới để phát triển kinh tế xã hội Hải Phòng cân bằng và toàn diện là phù hợp, khả thi. Khu thương mại tự do Hải Phòng được xem như "trái tim" của khu kinh tế. Phạm vi vừa đủ để thí điểm các cơ chế, chính sách vượt trội nhằm tăng tính hấp dẫn đặc biệt đối với nhà đầu tư trước khi lan tỏa ra toàn khu kinh tế.
Năm 2022, cảng nước sâu Lạch Huyện tiếp nhận thành công tàu container đến 132.000 DWT, là động lực tăng trưởng chính cho cụm cảng ở Hải Phòng. Hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng này có thể đi trực tiếp sang châu Âu, châu Mỹ mà không phải trung chuyển sang nước khác.
Bên cạnh đó, khu thương mại tự do sẽ có nhiều điều kiện kết nối quốc tế; được hưởng ưu đãi như ưu đãi đầu tư đối với dự án đầu tư tại khu kinh tế theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về đất đai, pháp luật về tín dụng, pháp luật về kế toán.
Trên thực tế, khu thương mại tự do được đánh giá là động lực đột phá thúc đẩy tăng trưởng ngành logistics và mang ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với thu hút đầu tư, phát triển sản xuất và xuất nhập khẩu của các địa phương. Với vị trí địa lý chiến lược và tiềm năng, thế mạnh về phát triển hạ tầng cảng biển nước sâu, sân bay quốc tế, các đầu mối giao thông đường bộ, đường sắt với các nước trong khu vực và thế giới, Việt Nam hội đủ điều kiện thuận lợi để xây dựng, phát triển các khu thương mại tự do quy mô lớn và hiện đại.
Tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đã khẳng định: “Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển mạnh nhiều trung tâm dịch vụ logistics chất lượng cao gắn với các khu thương mại tự do”. Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương chủ trì, cùng các bộ, ngành xây dựng đề án phát triển quốc gia thương mại tự do.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Khu thương mại tự do là một trong những lợi thế cạnh tranh quan trọng và là công cụ hữu hiệu để các quốc gia tận dụng tối đa lợi ích mà quá trình hội nhập mang lại. Thực tế những năm qua, mô hình Khu thương mại tự do đã được nhiều quốc gia (như Singapore, Trung Quốc, Hàn Quốc, UAE…) áp dụng rất thành công, giúp giảm giá thành, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm và tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa, nâng cao năng lực logistics, thu hút đầu tư nước ngoài.
Trước đó, năm 2021, Hải Phòng là địa phương đầu tiên đã đề xuất thành lập khu thương mại tự do. Tuy nhiên, do khu thương mại tự do chưa được quy định ở các văn bản pháp luật nên phải đưa lên xin ý kiến Quốc hội. Do điều kiện chưa chín muồi nên đề xuất này chưa được thông qua.
Đến tháng 6/2024, Quốc hội thông qua Nghị quyết 136/2024/QH15 đã đồng ý thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu với các cơ chế, chính sách đặc thù mang tính đột phá, thể hiện tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, đặt nền móng cho việc hình thành chính sách mới trong quá trình vận hành nền kinh tế thị trường. Được biết, Đà Nẵng cũng đang phấn đấu để Thủ tướng Chính phủ thành lập Khu Thương mại tự do ngay trong tháng 4/2025, không chờ đến việc sáp nhập tỉnh.
Theo diendandoanhnghiep.vn
