Thực tế cho thấy, các sản phẩm thuốc lá điện tử được thiết kế đa đạng với nhiều kiểu dáng và nhiều hương vị rất hấp dẫn với giới trẻ. Điều này dẫn đến việc sử dụng thuốc lá điện tử đang có xu hướng gia tăng nhanh, đặc biệt trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, lao động tự do…

Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử tăng 18 lần so với năm 2015. Đặc biệt, xu hướng sử dụng sản phẩm thuốc lá mới này tập trung nhiều ở nhóm tuổi 15-24, đây là điều mà hiện nay cả xã hội quan tâm. Mặc dù các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hay shisa vẫn chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại thị trường trong nước. Tuy nhiên, việc mua bán, quảng cáo đang diễn ra phổ biến, đặc biệt trên môi trường mạng Internet.

Theo chân người dùng, anh Hoàng Đăng (quận Hoàn Kiếm) cho biết, trước đây anh dùng thuốc lá điếu truyền thống khói thuốc, tàn thuốc vương vãi mỗi khi sử dụng. Gần đây trên thị trường giao bán rất nhiều chủng loại thuốc lá điện tử, anh chuyển sang thuốc lá điện tử; qua sử dụng anh thấy tiện hơn, không có tàn thuốc, dễ mua và dễ sử dụng, không bị cấm. Mặc dù, cũng tìm hiểu về những tác hại của thuốc lá, nhưng một số thông tin cho rằng, thuốc lá điện tử có khả năng mang lại lợi ích cho người hút thuốc trưởng thành không mang thai nếu dùng thay thế hoàn toàn cho thuốc lá truyền thống và các sản phẩm thuốc lá có khói khác. Thuốc lá điện tử không an toàn cho thanh thiếu niên, phụ nữ có thai, hoặc người lớn hiện không sử dụng các sản phẩm thuốc lá.

Anh Nguyễn Phi Long (phường Phan Đình Phùng, quận Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ, rất thích thú khi dùng thuốc lá điện tử, rất tiện cả khi đi đường, ngồi uống nước, hoặc lái xe ô tô…, nhưng anh thấy gần đây sức khỏe cũng có vấn đề, rất cần đi kiểm tra để tìm ra nguyên nhân.

Theo các chuyên gia, những tác hại khi sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có thể gây tổn thương phổi, tim và não, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi. Giống như hút thuốc lá thường, thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử cũng tỏa ra các hóa chất độc hại như nitrosamines và hydrocacbon có trong khói xe ô tô và thuốc trừ sâu gây ung thư. Sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng nhanh chóng gây nghiện nicotine và khó cai nghiện.  

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng, thuốc lá điện tử có nguy cơ gây ung thư. Sol khí sinh ra từ thuốc lá điện tử có thể tăng cường hoạt động các enzym gây ung thư, dẫn đến tổn thương DNA và ung thư sau khi hút trong thời gian dài. 

Không chỉ có sol khí, khói tạo ra từ thuốc lá điện tử, mà cả việc tiếp xúc với kim loại trong dung dịch thuốc lá điện tử cũng làm tăng nguy cơ ung thư. Bằng chứng gần đây đã chỉ rõ, thuốc lá điện tử gây tổn thương DNA, làm tăng nguy cơ ung thư. Ngoài ra, việc sử dụng các loại thuốc lá điện tử có thể làm tăng khả năng kháng hóa trị, tăng khả năng sống sót của tế bào ung thư và yêu cầu liều hóa trị cao hơn.

Ông Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết: Khói thuốc "chịu trách nhiệm" khoảng 25% các loại ung thư, 20% các bệnh lý tim mạch khác nhau. Với bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hay ung thư phổi, tỷ lệ ảnh hưởng liên quan của khói thuốc lên tới 75%; tổn thất về kinh tế người hút thuốc lá đang đi làm, nếu bị ốm, mắc các bệnh mãn tính, sẽ phải nghỉ làm, vào viện điều trị lâu dài, thậm chí nhiều bệnh còn không thể điều trị khỏi được, dẫn đến tử vong sớm, gây tổn thất lớn cho gia đình; tiền mua thuốc sẽ làm giảm ngân sách đầu tư cho giáo dục, y tế, dinh dưỡng và nhiều vấn đề khác cho mỗi gia đình… Nhưng nếu nhìn ra theo tổn thất vì các bệnh lý như ung thư, tim mạch, hô hấp, sức khỏe sinh sản… có liên quan hút thuốc lá, tổn thất tinh thần cá nhân, gia đình và xã hội thì không phải lúc nào cũng tính được.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, trước thực trạng số người mắc ung thư ở Việt Nam còn khá cao do khám muộn, do vậy, Bộ Y tế đang đề xuất sửa đổi Luật BHYT trong đó quy định quỹ BHYT chi trả chi phí cho việc tầm soát ung thư sớm. Hiện quỹ BHYT mới chi trả chi phí khám chữa bệnh cho những bệnh nhân có nghi ngờ dấu hiệu, hoặc mắc bệnh ung thư.

Công Chuyền