Theo báo cáo của Cục Công Thương địa phương, tổng kế hoạch kinh phí khuyến công năm 2023 được duyệt của 20 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam là 101,65 tỷ đồng, tăng 9,57% so với kế hoạch năm 2022 (92,77 tỷ đồng), trong đó: Kinh phí khuyến công quốc gia (KCQG) giao theo kế hoạch là 34,5 tỷ đồng, chiếm 33,94% kinh phí khuyến công toàn vùng, tăng15,8% so với năm 2022; Kinh phí khuyến công địa phương (KCĐP) giao theo kế hoạch là 67,15 tỷ đồng, chiếm 32,64% tổng kinh phí KCĐP kế hoạch năm 2023 (205,7 tỷ đồng) và chiếm 63,41% kinh phí khuyến công toàn vùng, tăng 6,68% bao nhiêu so với năm 2022.
Trong 8 tháng đầu năm 2023, kinh phí toàn vùng đã thực hiện đạt 42,48 tỷ đồng, đạt 41,8% kế hoạch năm, bằng 126,8% với cùng kỳ. Trong đó: Kinh phí KCQG thực hiện 23,41 tỷ đồng đạt 67,85% kế hoạch năm; Kinh phí KCĐP thực hiện 19,07 tỷ đồng đạt 28,4% kế hoạch năm.
Chương trình khuyến công đã tập trung hỗ trợ cho các hoạt động thiết thực như hỗ trợ trực tiếp cho các cơ sở CNNT đầu tư mua sắm máy móc thiết bị tiên tiến trong sản xuất, xây dựng các mô hình để nâng cao năng suất, chất lượng, đổi mới và đa dạng sản phẩm nhằm tăng hiệu quả kinh doanh; hỗ trợ phát triển sản phẩm CNNT; hỗ trợ hợp tác đầu tư phát triển các cụm công nghiệp; Hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực có chất lượng, nâng cao năng lực quản lý, tư vấn, trợ giúp các cơ sở CNNT…
Với sự hỗ trợ này, nhiều doanh nghiệp, cơ sở CNNT đã được hỗ trợ giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc, đồng thời, khuyến khích, động viên các doanh nghiệp, cơ sở CNNT đẩy mạnh tái cơ cấu, thay đổi mô hình kinh doanh, phát triển sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, khu vực phía Nam là khu vực có nhiều nhất các địa phương (gồm: Bình Phước, Bến Tre, Long An, Kiên Giang) đã xây dựng được các đề án khuyến công quốc gia điểm, tập hợp nhiều nội dung hoạt động khuyến công cơ bản có chất lượng và tập trung có trọng tâm, trọng điểm trong chế biến nông, thủy sản nhằm phát huy các lợi thế so sánh của địa phương về nguồn nguyên liệu sẵn có để thúc đẩy phát triển CNNT, hỗ trợ các cơ sở CNNT phát triển bền vững. Nhiều địa phương trong khu vực như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Long An, Bến Tre, An Giang, Bạc Liêu,… đã quan tâm đầu tư nhiều nguồn lực để xây dựng và phát triển mạng lưới cộng tác viên khuyến công cấp huyện, cấp xã, để chủ động và nâng cao chất lượng đề án, bám sát nhu cầu thực tế từ cấp cơ sở...
Một trong những chương trình trọng tâm được nhiều địa phương quan tâm bố trí kinh phí thực hiện đó là “hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật; chuyển giao công nghệ và ứng dụng máy móc tiên tiến, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, xây dựng các mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn, xây dựng hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường cho cơ sở CNNT”. Theo kế hoạch năm 2023, nguồn kinh phí khuyến công sẽ hỗ trợ xây dựng 05 mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất sản phẩm mới, ứng dụng công nghệ mới và mô hình thí điểm áp dụng sản xuất sạch hơn; hỗ trợ 218 cơ sở chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc tiên tiến vào các khâu sản xuất và xử lý ô nhiễm môi trường; Hỗ trợ sửa chữa, nâng cấp hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường cho 09 cơ sở CNNT. Tổng kinh phí hỗ trợ là 56,35 tỷ đồng, chiếm 55.43% kinh phí khuyến công toàn vùng. Trong 8 tháng đầu năm 2023, nguồn kinh phí khuyến công đã hỗ trợ được 59 cơ sở CNNT ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào dây chuyền sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và 04 cơ sở CNNT được hỗ trợ sửa chữa, nâng cấp hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường. Kinh phí thực hiện 17,34 tỷ đồng, đạt 29,13% kế hoạch năm.
Gian hàng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm CNNT tiêu biểu của tỉnh Kiên Giang tại Hội chợ triển lãm sản phẩm CNNT tiêu biểu khu vực phía Nam năm 2023
Theo đánh giá của các cơ sở thụ hưởng, việc được hỗ trợ ứng dụng dây chuyền công nghệ mới đã giúp các cơ sở tạo ra sản phẩm có chất lượng, thân thiện với môi trường, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, qua đó, đáp ứng được nhu cầu của thị trường xuất khẩu. Các mô hình thí điểm về áp dụng sản xuất sạch hơn, xây dựng hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường cho các cơ sở CNNT đã giúp cải thiện môi trường khu vực sản xuất, giảm ô nhiễm môi trường xung quanh, tạo cơ hội phát triển sản xuất công nghiệp bền vững, hướng đến sản xuất xanh.
Bên cạnh đó, các hoạt động hỗ trợ khác cũng được quan tâm triển khai thực hiện, đáng chú ý là nội dung hỗ trợ phát triển sản phẩm CNNT. Theo kế hoạch năm 2023, hỗ trợ cho khoảng 985 gian hàng tiêu chuẩn cho 862 lượt cơ sở CNNT tham gia các hội chợ triển lãm trong nước; hỗ trợ tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu các cấp; hỗ trợ đăng ký và xây dựng thương hiệu 05 cơ sở CNNT; hỗ trợ đầu tư 09 phòng trưng bày giới thiệu, quảng bá sản phẩm cơ sở CNNT. Tổng kinh phí hỗ trợ là 22,58 tỷ đồng. Trong 8 tháng đầu năm 2023, nội dung tổ chức và hỗ trợ tham gia hội chợ, triển lãm chủ yếu đang thực hiện các thủ tục theo quy định, nên mới triển khai hỗ trợ được 201 lượt cơ sở CNNT tham gia hội chợ triển lãm; hỗ trợ tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cho 48 lượt cơ sở CNNT; hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu 02 cơ sở CNNT...; kinh phí thực hiện gần 2,7 tỷ đồng, đạt 20,7% kế hoạch năm.
Có thể thấy, công tác khuyến công của các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam trong 8 tháng đầu năm đã đạt được những thành quả nhất định, tuy nhiên, kết quả thực hiện còn thấp. Nguyên nhân là do công tác khảo sát xây dựng kế hoạch, thẩm định cấp cơ sở và chất lượng đề án của một số địa phương còn hạn chế, có nơi mang tính thủ tục, việc đăng ký kế hoạch còn chậm so với quy định; một số địa phương chưa bám sát diễn biến sản xuất kinh doanh của cơ sở, dẫn đến không đảm bảo tiến độ thực hiện đề án, phải trả lại kinh phí; tiến độ phân bổ ngân sách còn chậm làm ảnh hưởng tới tính kịp thời của chính sách hỗ trợ các cơ sở CNNT…
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam năm 2023, Cục trưởng Cục Công Thương địa phương Ngô Quang Trung nhấn mạnh, trong những tháng cuối năm, để hoàn thành kế hoạch khuyến công năm 2023, các địa phương, đơn vị cần bám sát diễn biến tình hình của cơ sở CNNT trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; tập trung theo dõi, đôn đốc thực hiện các đề án khuyến công đúng tiến độ, hiệu quả; tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, giám sát và kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai các đề án; rà soát, đánh giá và có văn bản đề nghị điều chỉnh bổ sung kế hoạch kinh phí kịp thời.
Đồng thời, thúc đẩy hoạt động kết nối giao thương các sản phẩm CNNT; Hình thành các sản phẩm, nhóm sản phẩm có sức cạnh tranh cao đáp ứng nhu cầu thị trường, đặc biệt là thị trường xuất khẩu. Tăng tỷ trọng chế biến sâu, chế biến tinh trong chế biến nông lâm thủy sản; Gia tăng giá trị và nâng hàm lượng công nghệ cao trong các sản phẩm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; Đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, nhất là thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; Tăng cường chuyển đổi số trong hoạt động khuyến công, góp phần đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường. Chú trọng lồng ghép với các dự án, chương trình mục tiêu khác để khuyến khích, thu hút nguồn vốn của cá nhân, tổ chức đầu tư phát triển CNNT; Đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền để người dân, doanh nghiệp, cơ sở CNNT nắm bắt và tham gia tích cực các nội dung hoạt động khuyến công...
Minh Vũ
