Làng Phương Viên nằm hiền hòa bên dòng sông Đáy. Làng có truyền thống hiếu học và có bề dày lịch sử cách mạng hào hùng với nhiều tấm gương trung kiên với Đảng với Tổ Quốc qua các cuộc cách mạng. Người dân Phương Viên chất phác, hiền hòa, sống gắn bó với quê hương xóm làng. Những Phẩm chất đó đã được hình thành và xây dựng qua bao thế hệ và tạo nên những nét đẹp văn hóa truyền thống.

Từ xa xưa, các cụ đã truyền tụng câu ca:

 Mười hai âm lịch tháng hai

Nhớ về lễ hội Vạn Chài, Song Phương

Cờ người là trò chơi dân gian thu hút, các quân cờ là nam thanh, nữ tú của làng. Nơi đây là nơi để người dân khoe con, khoe cháu cháu mình. Từ đó có thể thấy, người dân Làng Phương Viên, bên cạnh việc kính tưởng công đức Thành Hoàng, các bậc tiền nhân còn rất chăm lo vun vén cho thế hệ sau này

Như vậy để thấy lễ hội Làng Phương Viên đã có từ lâu đời, với nhiều nét văn hóa phong phú, ấn tượng thấm sâu vào tâm thức người dân Làng Phương Viên cũng như người dân xứ khác.

Đình làng Phương Viên thờ ngài Thượng đẳng thần - Thôi Tốc Đại Vương. Tương truyền, ngài là một nhân tài, xuất hiện vào cuối thời Hùng Vương thế kỉ thứ II trước Công nguyên. Ngài là người có công đánh giặc, cứu nước, khi mất được dân Làng Phương Viên tôn thờ. Ngày 26/6/1996, Đình làng Phương Viên đã được Bộ Văn Hóa - Thông tin cấp Bằng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Cờ người, là trò chơi dân gian được tổ chức ngay sau Lễ khai mạc, đã thu hút hàng trăm người xem

Trong quần thể di tích còn có Quán làng Phương Viên, tôn thờ 03 vị Nữ tướng thời Hai Bà Trưng khởi ngĩa đánh giặc Nam Hán là: Bà ả Lã làng Đê, Bà Ả Tú, Bà ả Huyền. Ba bà chỉ huy trận thủy chiến đánh quân Mã Viện và anh dũng hy sinh tại trận Cống Khê - Hà Tây. Dân làng Phương Viên đã tôn thờ 03 bà tại Quán.

Ban tổ chức đã bố trí khu ẩm thực, vui chơi, mua sắm có mái che rộng chừng gần 1000m2 để phục vụ nhu cầu ăn uống của bà con nhân dân về dự lễ hội, đảm bảo an ninh, an toàn, văn minh lễ hội. Công tác phân luồng giao thông, đảm bảo an ninh trật tự lễ hội được triển khai.

Theo nhất niên, nhất lệ cứ đến ngày 12 tháng 2 âm lịch là dân Làng Phương Viên lại tưng bừng mở hội truyền thống và 05 năm tổ chức hội lớn nhằm tưởng nhớ đến công lao hộ quốc an dân của thành hoàng làng là vị Thôi Tốc Đại Vương - một vị tướng cuối thời Hùng Vương (TK II TCN). Hội Làng Phương Viên được diễn ra trong 03 ngày, từ ngày 12 đến ngày 14 âm lịch với rất nhiều thể loại độc đáo như: Cờ người, đánh vật, hát quan họ, ngâm thơ, bịt mắt bắt dê, đập niêu, đu tre...vvv 

Nhiều người dân háo hức tham dự lễ hội

Phát biểu khai mạc Lễ hội Làng Phương Viên xuân Qúy Mão năm 2023, Ông Đỗ Văn Toàn - Chủ tịch UBND xã Song Phương, Trưởng Ban tổ chức lễ hội nhấn mạnh: Lễ hội làng Phương Viên là hoạt động văn hóa tâm linh, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của nhân dân Làng Phương Viên nhằm kính tưởng công đức của đức Thành Hoàng làng - Thôi Tốc Đại Vương. Lễ hội phát huy những giá trị văn hóa, tinh thần của cha ông, khơi dậy lòng tự hào, yêu quê hương đất nước, giữ gìn thuần phong mỹ tục. Lễ hội góp phần làm phong phú hơn đời sống văn hóa, tinh thần của bà con, nhân dân; để nhân dân thực sự cớ cuộc sống văn minh của chính mình, của quê hương mình và của địa phương.

Minh Ngọc