Đây cũng là việc làm thiết thực đang được Chính phủ, Bộ ban ngành chức năng ủng hộ, phát động nhằm hưởng ứng Tháng hành động vì môi trường thường niên cũng như bảo vệ hành tinh xanh.

Có thể nói, những ca khúc về môi trường phổ thơ Ngọc Lê Ninh (bút danh) luôn đau đáu bảo vệ thiên nhiên, hành tinh xanh. Bởi Ngọc Lê Ninh không chỉ là một Nhà thơ mà anh còn là một cán bộ về môi trường. Trên cương vị là một Tiến sỹ khoa học làm việc tại Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), anh và những người làm công tác môi trường cũng như những trái tim yêu thiên nhiên hiểu hơn ai hết, hành tinh của chúng ta, trong những năm qua, đang kêu cứu, báo động trước việc mất cân bằng sinh thái, hay cảnh tàn phá, hủy hoại môi trường do thiếu hiểu biết của con người. Mỗi lần đi công tác mọi miền Tổ quốc, gặp những dòng sông suối cạn khô, những cánh rừng bị tàn phá, mất hệ sinh thái, bãi biển, vùng trời ô nhiễm, rác thải, nước thải, khí thải không được xử lý… khiến những nhà môi trường như Tiến sỹ Lê Ngọc Ninh mang tâm tư thêm nặng chĩu, khắc khoải, đau đáu trong lòng…

Trước tình cảnh đó, cũng như hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới thường niên, những năm qua, anh đã và đang góp sức mình, cùng cả ngành Môi trường bảo vệ hành tinh xanh bằng nhiều việc làm thiết thực như: Nghiên cứu, ứng dụng các đề tài khoa học, đánh giá tác động môi trường của nhiều công trình, dự án kinh tế,… với thông điệp “Hành động vì thiên nhiên”. Đặc biệt, để bảo vệ hành tinh xanh cùng những hành động vì thiên nhiên ngày một lan tỏa rộng khắp, hiệu quả hơn, Tiến sỹ Lê Ngọc Ninh còn đóng góp cho đời bằng nhiều tác phẩm nghệ thuật: Thơ và âm nhạc. Với tố chất thiên phú, thơ Ngọc Lê Ninh mang màu sắc riêng, ngôn ngữ độc lạ, sáng tạo… tạo nên một gương mặt thơ giàu cá tính như giới chuyên môn ghi nhận, đánh giá.

Qua những tác phẩm thơ của mình, Ngọc Lê Ninh đã thể hiện biết bao những khát khao, trăn trở với đời, với nghề, với nhân tình, thế sự qua lăng kính của một cán bộ nghiên cứu khoa học về môi trường. Trong đó, mảng đề tài thể hiện tình yêu với thiên nhiên, vấn đề về môi trường, những “can thiệp” thô bạo của con người với hành tinh xanh,… được tác giả khắc họa khá sâu đậm như: “Thơ mất ngủ”; “Tình quặng”; “Miền hư ảo”; “Áo thu rơi”… Với cách thể hiện ý tứ, ngôn từ sáng tạo, mới lạ, thơ của Ngọc Lê Ninh đã chạm đến trái tim bạn đọc, đặc biệt là nhiều nhạc sỹ như NSƯT Trần Ngọc, Trần Tựa, Hoàng Anh Tú,… . Từ đó, nhiều bài thơ của anh đã được phổ nhạc, trở thành những ca khúc, tác phẩm âm nhạc “nóng hổi”, mang tính thời sự, thời cuộc, đi vào lòng người.

Nhạc sỹ Trương Ngọc Xuyên – Phó giám đốc Trung tâm Phát triển Âm nhạc Việt Nam nhấn mạnh: “Thơ của Ngọc Lê Ninh luôn đau đáu về sự biến đổi của môi trường, xót xa về môi trường, hàng ngày bị con người tàn phá. Chính vì vậy, thơ của anh cũng là nguồn cảm hứng cho rất nhiều nhạc sỹ phổ nhạc và hôm nay, hưởng ứng ngày Môi trường thế giới, Tháng hành động vì môi trường với chủ đề “Vì một hành tinh xanh”, chúng tôi đã chọn ra được một số những bài hát viết về môi trường phổ thơ Ngọc Lê Ninh giới thiệu tới quý khán thính giả, nhằm góp thêm tiếng nói bảo vệ thiên nhiên, trái đất của chúng ta...”.

Đại diện Trung tâm Phát triển Âm nhạc VN trao Kỷ niệm chương cho TS Lê Ngọc Ninh (bên phải) tại Chương trình

Một trong những tác phẩm thơ tiêu biểu nói lên tâm tư khắc khoải về môi trường của Lê Ngọc Ninh được nhiều văn nghệ sỹ, công chúng yêu thích và được Nhạc sỹ, NSƯT Trần Ngọc phổ nhạc không thể không nói đến là tác phẩm “Thơ mất ngủ”. Đây là tác phẩm được chuyển thể thành ca khúc “Xót xa thơ mất ngủ” do ca sỹ Sao Mai 2007 Bùi Thu Huyền thể hiện thành công và ấn tượng tại Chương trình biểu diễn các ca khúc về môi trường.

Đêm mất ngủ bên dòng sông vừa chết

Hồn sông kia lưu lạc ở phương nào?

Nghe cát sỏi đầu thai vào kiếp khác

Mất sông rồi! Tôi khóc vỡ chiêm bao

Đêm không ngủ bên cánh rừng sắp chết

Hồn cây đi lảo đảo giữa sương tàn

Nghe ám ảnh những đời ma lẩn khuất

Rừng đâu còn! Ta gục xuống mê man.

Đêm đói ngủ bên những loài thú đói

Đói rừng xanh, đói sông suối cạn nguồn

Đói mùa sống trong đất trời tàn lụi

Cả muôn loài bên vực thẳm hoàng hôn,…

Các văn nghệ sỹ chụp ảnh lưu niệm với TS Lê Ngọc Ninh và NSƯT Trần Ngọc tại Chương trình

Vâng, đó là sự đớn đau, quằn quại, những giọt nước mắt lặng lẽ rơi của tác giả trong Thơ mất ngủ và ca khúc cùng tên, khi hơn ai hết, tác giả là một cán bộ môi trường, hiểu được bước đi, sự biến đổi, suy thoái, hiểm họa của môi trường bị tàn phá ảnh hưởng lên sự sống của con người, của muôn loài…

Bài thơ cũng như lời ca khúc là một bản cáo trạng lên án những hành động can thiệp của con người tác động lên môi trường như: Chặt phá rừng, đốt rẫy, xả nước thải, rác thải, khói bụi bừa bãi,… những hành động đã làm ô nhiễm nghiêm trọng môi trường sống của chính con người. Với ý tứ sâu sắc, ngôn từ độc đáo, bài thơ đã được Nhạc sỹ, NSƯT Trần Ngọc vô cùng tâm đắc. Qua đó, ông đã thổi hồn, tạo nên những nốt nhạc hào hùng, trầm bổng, giai điệu đi vào lòng người và xứng đáng là một trong những ca khúc dành riêng cho lĩnh vực môi trường. Có thể nói, bài thơ và bài hát đã trở thành bản thông điệp gửi đến tất cả chúng ta, hãy hành động để bảo vệ môi trường, bảo vệ hành tinh xanh.

TS Lê Ngọc Ninh chụp ảnh lưu niệm với Sinh viên ngành Môi trường và người hâm mộ tại Chương trình

Cùng với ca khúc “Xót xa thơ mất ngủ”, nhiều ca khúc đặc sắc khác về môi trường của Ngọc Lê Ninh cũng được đông đảo khán thính giả yêu thích như: “Sông ơi có biết”, “Lá thu”, “Xuân núi”, “Lạc hồn quê”,… Tất cả các tác phẩm đều do các ca sỹ Sao Mai hàng đầu thể hiện như: Bùi Thu Huyền, Hiền Anh, Thu Sang,…

Với những đóng góp vì sự nghiệp phát triển âm nhạc Việt Nam, tại Chương trình, Tiến sỹ, Nhà thơ Ngọc Lê Ninh và các ca sỹ, nghệ sỹ tham gia sự kiện đã được Trung tâm Phát triển Nghệ thuật Âm nhạc Việt Nam tặng Kỷ niệm chương cùng Giấy khen ghi nhận thành tích.

Hà Đăng