Trở lại rốn lũ
Hơn ba tháng sau đợt lũ kinh hoàng, bản Xiềng Tắm, xã Mỹ Lý vẫn vô cùng ngổn ngang, nhiều ngôi nhà đổ nát, vùi lấp trong bùn đất. Bà Vi Thị Bún (sinh năm 1951) nói: “Cái gì có thể tái sử dụng thì người dân đã gom nhặt rồi, còn những ngôi nhà này đào lên cũng chẳng lấy được gì, nên để vậy cho đỡ mất công”. Ngôi nhà của bà Bún bị xô lệch, xiêu vẹo, 16 người phải đào trong ba ngày mới xúc được hết bùn đất.
Cách trụ sở Công an xã Mỹ Lý cũ vài trăm mét, dưới mưa, anh Kha Văn Trọng (sinh năm 1973) cùng hai người nữa đang xẻ từng thanh gỗ từ thân cây trục vớt được dưới lòng sông. Anh Trọng cho biết, phần lớn các cột, kèo của nhà đều đã bị gãy, hư hỏng, rất khó để sử dụng. Ngôi nhà sàn kiên cố biến mất sau một đêm, gia đình anh đang phải ở trong lán tạm, chờ được bố trí đất tái định cư để dựng lại nhà mới: “Mất hết, giờ hai bàn tay trắng. Đành phải cố gắng làm lại từ đầu thôi…”.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Mỹ Lý Lương Văn Bảy cho hay, sau bão số 5 và số 10, số hộ dân cần được hỗ trợ tái định cư tiếp tục tăng. Toàn xã có 86 hộ gia đình đăng ký xây dựng nhà lắp ghép do Bộ Công an hỗ trợ. Đến nay, 25 nhà đã được bàn giao cho người dân vào ở, số còn lại đang được khẩn trương để hoàn thành.
Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An cho biết, năm 2025, bão và mưa lũ gây thiệt hại trên địa bàn tỉnh hơn 8.500 tỷ đồng; trong đó, có 634 nhà ở bị thiệt hại hoàn toàn, 868 nhà thiệt hại rất nặng, 2.663 nhà thiệt hại nặng và hơn 100.000 nhà tốc mái.
Sau những ngày đi ở nhờ, gia đình anh Lô Văn Thuyết (sinh năm 1986, Trưởng bản Xiềng Tắm) vừa chuyển vào ngôi nhà mới do Bộ Công an hỗ trợ được ít ngày, cách nơi ở cũ khoảng 1km. “Nhờ bố mẹ còn có mảnh vườn, Bộ Công an hỗ trợ nhà lắp ghép nên bước đầu cả gia đình đã có chỗ ở”, anh Thuyết cho biết.
Căn cứ vào nhu cầu thực tế của người dân và yêu cầu của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An, sau rà soát, Ủy ban nhân dân xã Mỹ Lý đã đề xuất xây dựng bốn điểm tái định cư để di dời tổng số 240 hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, gồm 105 hộ tái định cư ở bản Xiềng Tắm, 82 hộ ở bản Xằng Trên, 17 hộ ở bản Yên Hòa và 36 hộ ở bản Cha Nga.
Ngoài các dự án tái định cư tập trung, Ủy ban nhân dân xã Mỹ Lý đã lập phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép cho 110 hộ dân được hỗ trợ theo Nghị quyết số 09/2024/NQ-HĐND ngày 7/6/2024 của Hội đồng nhân dân tỉnh về Quy định chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình bố trí ổn định dân cư trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2024-2030 (Nghị quyết số 09).
Tại bản Cửa Rào 2 (xã Tương Dương), bà Đậu Thị Hợi (sinh năm 1959) nghẹn ngào kể lại: “Chồng tôi mất sớm, các con đi làm ăn xa. Trận lũ vừa rồi khiến nhà cửa và toàn bộ tài sản đều bị cuốn trôi. Sáng hôm sau, đi chạy lũ trở về, đứng bên này cầu nhìn sang chỉ biết khóc, tưởng chừng không còn biết bấu víu vào đâu. Nay được chính quyền và Bộ Công an hỗ trợ dựng lại ngôi nhà mới, dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nhưng tôi cũng yên tâm phần nào, mong sớm được cấp điện, nước sinh hoạt”.
Cạnh nhà bà Hợi, tranh thủ những ngày đi lao động từ Nhật Bản về thăm nhà, anh Nguyễn Anh Tài mua sắt, hàn cho bố mẹ chiếc giường ngủ. Cả căn nhà gần như trống trơn, chỉ mỗi chiếc đệm được trải tạm trên sàn…
Theo Trưởng bản Cửa Rào 2 Nguyễn Hữu Trung, bản có 12 gia đình bị thiệt hại nhà ở, có 5 hộ đã được Bộ Công an hỗ trợ xây dựng nhà ở. Cuộc sống của các gia đình hiện rất khó khăn do tài sản tích góp lâu nay đã bị mất hết, lại không có việc làm ổn định. Ngoài kiến nghị tỉnh sớm phân bổ nguồn kinh phí hỗ trợ theo Nghị quyết số 09, ông Trung cũng kiến nghị cơ quan chức năng sớm xem xét, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân để họ có thể vay vốn ngân hàng để tái đầu tư sản xuất, hoặc vay thêm để xây dựng nhà ở.
Nhu cầu tái định cư rất lớn
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tương Dương Nguyễn Hồng Tài cho biết, đợt lũ lịch sử khiến hơn 100 ngôi nhà bị cuốn trôi. Bộ Công an đã triển khai 14/34 nhà lắp ghép, số còn lại đang tìm mặt bằng phù hợp.
Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An cho biết, năm 2025, bão và mưa lũ gây thiệt hại trên địa bàn tỉnh hơn 8.500 tỷ đồng; trong đó, có 634 nhà ở bị thiệt hại hoàn toàn, 868 nhà thiệt hại rất nặng, 2.663 nhà thiệt hại nặng và hơn 100.000 nhà tốc mái.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở đã có công văn đề nghị các xã rà soát, tổng hợp nhu cầu bố trí ổn định dân cư và báo cáo đề xuất xây dựng dự án tái định cư tập trung, cũng như xây dựng phương án bố trí dân cư xen ghép để di dời các hộ dân ra khỏi vùng thiên tai. Báo cáo từ các xã cho thấy, đến nay toàn tỉnh có 1.998 hộ cần phải di dời (tái định cư tập trung 1.100 hộ và xen ghép 898 hộ).
Sở đang tổng hợp, phối hợp với các địa phương để rà soát, thẩm định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt để triển khai chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 09 từ nguồn ngân sách địa phương. Dự kiến tỉnh sẽ bố trí khoảng 220 tỷ đồng để thực hiện chính sách này.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An Võ Thị Nhung
Ở xã Nhôn Mai, sạt lở đất xảy ra ngày 22/7/2025 đã vùi lấp lán, đè chết một người dân ở bản Huồi Cọ. Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Nhôn Mai Lê Hồng Thái, xã có 227 hộ với 1.207 nhân khẩu nằm trong vùng nguy cơ cao sạt lở, ngập lụt. Ủy ban nhân dân xã đã báo cáo đề xuất chủ trương trình Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng khu tái định cư tập trung di dời 36 hộ dân và lập phương án bố trí ổn định dân cư xen ghép cho 147 hộ có nguy cơ lũ ống, lũ quét và sạt lở ra khỏi vùng thiên tai.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An Võ Thị Nhung, Sở đang tổng hợp, phối hợp với các địa phương để rà soát, thẩm định, trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt để triển khai chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 09 từ nguồn ngân sách địa phương. Dự kiến tỉnh sẽ bố trí khoảng 220 tỷ đồng để thực hiện chính sách này.
Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An vừa có báo cáo gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ tỉnh Nghệ An thực hiện 21 dự án tái định cư tập trung tại 15 xã để di dời 1.100 hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, sạt lở; tổng kinh phí đề nghị hỗ trợ hơn 741,85 tỷ đồng.
Trung Hiếu (nhandan.vn)
