Lưới điện thông minh được hiểu là tập hợp các thiết bị phần cứng và các công cụ phần mềm được tích hợp lại nhằm truyền tải dòng điện hiệu quả hơn, giảm công suất dư thừa, cũng như quản lý thông tin tức thời theo nhu cầu thực tế. Áp dụng lưới điện thông minh sẽ đạt hiệu quả cao trong giám sát điện năng, truyền và thu thập dữ liệu ngay trên đường dây truyền tải điện.

Tại PC Bắc Kạn, phát triển lưới điện thông minh được Công ty tập trung vào một số lĩnh vực chính. Trong đó, lĩnh vực quan trọng nhất đó là xây dựng Trung tâm Điều khiển xa và tự động hóa các trạm biến áp 110kV nhằm vận hành tối ưu hệ thống và tăng cường độ tin cậy cung cấp điện thuộc khâu phân phối. Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình triển khai, PC Bắc Kạn đã nghiên cứu và hoàn thành việc đầu tư xây dựng Trung tâm Điều khiển xa từ tháng 08/2020. Đồng thời, Công ty còn lắp đặt các hệ thống thiết bị, chuyển tất cả các trạm biến áp 110kV sang vận hành chế độ không người trực. Trung tâm Điều khiển xa đi vào vận hành đã mang lại nhiều hiệu quả rõ rệt, trong đó nổi bật là đã giảm thời gian thao tác vận hành; Đóng cắt thiết bị trạm biến áp; Rút ngắn thời gian bảo trì, bảo dưỡng … Từ đó, chỉ số độ tin cậy cung cấp điện của toàn PC Bắc Kạn đã được nâng cao. Đặc biệt, khi triển khai xong dự án thì các thao tác thiết bị có điều khiển xa thực hiện tại Trung tâm Điều khiển xa có thời gian thao tác, khai thác thông số (bản ghi sự cố, thông số vận hành) đã được rút ngắn. Thời gian mất điện từ 25 đến 95 phút tùy thuộc vào vị trí thiết bị đến nơi trực tổ thao tác. Từ những số liệu trên, PC Bắc Kạn đã tính toán và rút ngắn được SAIDI của Công ty xuống còn 14,006 phút; SAIFI của Công ty là 0,147 lần.

Đối với hệ thống đo đếm, PC Bắc Kạn cũng đã và đang đẩy mạnh công tác hiện đại hóa hệ thống đo đếm với mục tiêu phấn đấu đẩy nhanh tiến độ lắp đặt công tơ điện tử được thu thập dữ liệu đo xa trên địa bàn tỉnh với mức độ bao phủ đạt 100% trong thời gian tới. Bởi, thông qua nền tảng cơ sở dữ liệu thông tin hiện đại này, khách hàng sử dụng điện trên địa bàn tỉnh hiện có thể tra cứu sản lượng điện tiêu dùng hàng ngày chỉ với một chiếc điện thoại thông minh cùng một vài thao tác đơn giản trên phần mềm. Ngoài ra, hệ thống còn có tính năng tự động gửi cảnh báo sản lượng điện tiêu thụ nhiều một cách bất thường nằm giúp khách hàng dễ dàng nắm bắt được những thay đổi về sản lượng như: Cách sử dụng điện, rò rỉ điện năng…

Mặt khác, để tiếp tục nâng cao độ tin cậy cung cấp điện thuộc khâu phân phối, thời gian qua, PC Bắc Kạn còn đẩy mạnh xây dựng và phát triển lưới điện trung, hạ thế. Theo đó, Công ty nỗ lực tạo ra các kết nối mạch vòng với khả năng thực hiện thao tác khép vòng nóng nhằm không gây mất điện cho khách hàng khi chuyển kết lưới. Đến nay, Công ty đang thí điểm lưới điện thông minh trong khu vực nhỏ với việc kết nối cấu hình và tích hợp 78 Recloser (máy cắt tự động đóng lại) và 07 LBS trên lưới điện trung áp vào hệ thống SP5, đồng thời triển khai ứng dụng tự động hóa mạch của 03 mạch vòng trung áp gồm: Mạch vòng 1: 373E26.1-374E26.1, mạch vòng 2: 371E26.2-375E26.2-372E26.1 và mạch vòng 3: 376E26.1-373E26.2-371E26.2. Trên cơ sở thành công của thí điểm này, PC Bắc Kạn sẽ tiếp tục mở rộng việc áp dụng hệ thống này trên nhiều xuất tuyến khác.

Có được những kết quả ban đầu ấn tượng trên, không thể không nhắc đến sự hỗ trợ rất lớn của hạ tầng viễn thông công nghệ thông tin. Đây là một trong những nội dung chính góp phần xây dựng hệ thống viễn thông chuyên ngành và hạ tầng công nghệ thông tin có tính tập trung, hoạt động tin cậy, hiệu quả, đảm bảo tính bảo mật và dự phòng cao. Về cơ bản, đến nay, PC Bắc Kạn đã đầu tư một hệ thống viễn thông đủ mạnh, có đường truyền kết nối thông suốt từ Công ty đến các Điện lực trực thuộc. Bên cạnh đó, hệ thống công nghệ thông tin cũng được PC Bắc Kạn đầu tư và phát triển đồng bộ.

Ông Ngô Văn Gia – Phó Giám đốc PC Bắc Kạn cho biết: Nhờ những định hướng đúng đắn, kết hợp với kế hoạch, mục tiêu cụ thể và quá trình triển khai quyết liệt, bài bản của toàn Công ty đang góp phần giúp đơn vị xây dựng thành công hệ thống lưới điện thông minh. Xét về lâu dài, hệ thống lưới điện thông minh sẽ làm giảm áp lực nguồn vốn đầu tư cho ngành Điện thông qua việc nâng cao hiệu quả vận hành, hỗ trợ cho các giải pháp kỹ thuật để giảm tổn thất điện năng, tăng cường tiết kiệm điện, giảm lao động trực tiếp, đồng thời đảm bảo cung cấp điện ổn định tới khách hàng.

Những thành công bước đầu của đề án phát triển lưới điện thông minh mang lại đang là tiền đề quan trọng thúc đẩy PC Bắc Kạn tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ hiện đại của Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thời gian tới, để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác này, Công ty sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tự động hóa lưới điện phân phối; Mở rộng và khai thác hiệu quả hệ thống SCADA/DMS/OMG. Đồng thời, nỗ lực hoàn thành toàn diện kế hoạch đề ra về lộ trình phát triển lưới điện thông minh và chuẩn bị các bước phát triển cho giai đoạn mới tiếp theo.

Phương Huệ