Trong hơn một thập kỷ qua, PC Lào Cai đã báo cáo Tổng Công ty Điện lực miền Bắc kiên trì đầu tư, từng bước hiện đại hóa lưới điện địa phương. Tổng vốn đầu tư giai đoạn 2011 – 2020 đạt 2.641 tỷ đồng, tập trung vào các chương trình nâng cao năng lực vận hành trạm biến áp 110kV, cải tạo đường dây, giảm sự cố do quá điện áp và hiện đại hóa công tác điều khiển xa. Bước sang giai đoạn 2021 – 2025, Công ty tiếp tục được bố trí 2.523 tỷ đồng, hướng trọng tâm vào mở rộng lưới điện trung và hạ áp, cấp điện nông thôn, thay thế thiết bị cũ, cải thiện chất lượng và giảm tổn thất điện năng. Điểm nổi bật trong hai giai đoạn là hiệu quả đầu tư đạt được trên cả ba phương diện: Kỹ thuật, kinh tế và xã hội. Các dự án được đưa vào vận hành đúng tiến độ, góp phần đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện và chất lượng dịch vụ khách hàng. Nhiều khu vực trung tâm đã đáp ứng tiêu chí cấp điện N-1, giảm đáng kể tổn thất và sự cố trên lưới.

Tuy nhiên, nguồn vốn còn hạn chế khiến việc đầu tư chưa thể bao phủ toàn bộ khu vực, một số vùng vẫn chưa đạt tiêu chí cấp điện ổn định, đặc biệt tại địa bàn miền núi xa trung tâm. Đây là thách thức đặt ra cho giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi sự điều phối đồng bộ giữa Tổng công ty, địa phương và các bộ, ngành.

Giai đoạn tới, Điện lực Lào Cai định hướng phát triển theo chiến lược chung của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Tổng công ty Điện lực miền Bắc, đồng thời bám sát các quy hoạch phát triển tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Ông Nguyễn Anh Tuấn – Giám đốc PC Lào Cai cho biết: Mục tiêu trọng tâm là xây dựng hệ thống lưới điện thông minh, vận hành tự động hóa cao, an toàn và bền vững, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng phụ tải và chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương.

Theo đó các định hướng chiến lược bao gồm: Đầu tư xây dựng các trạm biến áp 110kV không người trực, đạt tiêu chí an toàn N-1, N-2, bảo đảm khả năng cấp điện liên tục cho các khu vực trung tâm và khu công nghiệp. Cùng với đó là việc kết nối toàn bộ thiết bị đóng cắt về Trung tâm điều khiển xa, triển khai tự động hóa vận hành lưới điện trung áp, cho phép nhận diện, phân lập và khôi phục sự cố nhanh chóng. Mặt khác, PC Lào Cai tập trung đồng bộ đầu tư lưới điện với quy hoạch phát triển tỉnh, bảo đảm hạ tầng điện năng sẵn sàng cho các dự án công nghiệp, dịch vụ và đô thị. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số cũng là một trong những nội dung quan trọng nhằm tăng cường quản lý, giám sát, vận hành, tiến tới hình thành “lưới điện số” – nền tảng cho hạ tầng năng lượng thông minh. Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao năng suất lao động và năng lực kỹ thuật, song song với phát triển văn hóa doanh nghiệp, nhằm thích ứng với yêu cầu mới của ngành điện trong kỷ nguyên số.

Theo kế hoạch dự kiến, tổng nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2026 – 2050 của PC Lào Cai đạt khoảng 17.560 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 2026–2030 cần 3.028 tỷ đồng và giai đoạn 2031–2050 cần 14.532 tỷ đồng. Đây là con số lớn, phản ánh quy mô và tầm nhìn dài hạn của PC Lào Cai trong việc hiện đại hóa hạ tầng năng lượng.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty cho biết thêm: “Từ quá trình triển khai thực tế của PC Lào Cai, cũng như nhằm tạo động lực thúc đẩy hạ tầng điện phát triển nhanh, bền vững, Công ty đề nghị các cấp có thẩm quyền xem xét, áp dụng cơ chế đặc thù đối với các công trình hạ tầng điện, nhất là lưới điện truyền tải và phân phối, những dự án có diện tích đất thu hồi nhỏ, trải dài theo tuyến. Cơ chế này sẽ giúp rút ngắn thời gian bồi thường, giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ thi công, đáp ứng kịp thời nhu cầu điện cho phát triển công nghiệp, đô thị hóa và dịch vụ trên địa bàn. Ngoài ra, việc xem xét ưu tiên vốn đầu tư và cải cách thủ tục cho các dự án điện trọng điểm cũng là giải pháp thiết thực nhằm bảo đảm tính đồng bộ trong phát triển kết cấu hạ tầng của tỉnh”.

Từ góc độ phân tích, có thể khẳng định rằng PC Lào Cai đang chuyển mình mạnh mẽ từ một doanh nghiệp cung cấp điện truyền thống sang doanh nghiệp vận hành hạ tầng năng lượng hiện đại, lấy hiệu quả, công nghệ và chuyển đổi số làm trọng tâm. Định hướng phát triển đồng bộ, hiện đại của Công ty không chỉ phù hợp với chiến lược của EVN mà còn mang ý nghĩa thiết thực đối với phát triển bền vững của tỉnh Lào Cai, một địa phương đang trên đà công nghiệp hóa, hiện đại hóa mạnh mẽ.

Nếu được triển khai đúng tiến độ, lộ trình này sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng hệ thống năng lượng thông minh, an toàn, thân thiện môi trường, tạo nền tảng cho kinh tế số và xã hội số tại khu vực Tây Bắc, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của PC Lào Cai trong tiến trình hiện đại hóa hạ tầng năng lượng quốc gia.

Nguyễn Kiều Hưng – PC Lào Cai