Bộ Tài chính cho biết, Nghị định số 24/2016/NĐ-CP đã bước đầu tạo ra hành lang pháp lý vững chắc để triển khai các nghiệp vụ quản lý ngân quỹ nhà nước (NQNN) theo hướng hiện đại, đáp ứng mục tiêu quản lý NQNN an toàn, hiệu quả và phù hợp với thông lệ quốc tế. Sau hơn 5 năm triển khai thực hiện Nghị định, công tác quản lý NQNN đã đạt được một số kết quả quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính của Nhà nước và gắn kết chặt chẽ giữa công tác quản lý NQNN, quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) và quản lý nợ; đồng thời, hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) trong việc điều hành chính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, sau hơn 05 năm triển khai thực hiện Nghị định, đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập về việc sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi của NSNN; về biện pháp xử lý thiếu hụt NQNN bằng ngoại tệ; về biện pháp phòng ngừa rủi ro; về tài khoản thanh toán tập trung...

Do vậy, cần ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2016/NĐ-CP nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý trong công tác quản lý NQNN, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật (thống nhất với Luật Quản lý nợ công; Luật Phí và lệ phí và các văn bản có liên quan khác); khắc phục một số vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định số 24/2016/NĐ-CP.

Nhiều điểm mới sửa đổi, bổ sung

Về việc sử dụng NQNN tạm thời của NSNN: Để phù hợp với quy định tại Luật NSNN, Luật Quản lý nợ công, Bộ Tài chính trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung quy định về việc sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi cho ngân sách trung ương, ngân sách cấp tỉnh tại điểm a, b khoản 1 Điều 7 Nghị định số 24/2016/NĐ-CP theo hướng quy định NQNN tạm thời nhàn rỗi được sử dụng để ngân sách trung ương, ngân sách cấp tỉnh "tạm ứng", "vay".

Về thời hạn sử dụng NQNN: Để ưu tiên sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để hỗ trợ cân đối ngân sách trung ương; đồng thời, để nâng cao trách nhiệm trả nợ của các địa phương, tránh phát sinh các khoản vay NQNN của ngân sách cấp tỉnh bị kéo dài trong thời gian trước đây, Bộ Tài chính trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 7 Nghị định số 24/2016/NĐ-CP như sau: (i) các khoản tạm ứng NQNN của ngân sách trung ương và ngân sách cấp tỉnh phải hoàn trả trong năm ngân sách và không được gia hạn; (ii) các khoản vay NQNN của ngân sách trung ương được phép gia hạn với thời hạn mỗi lần tối đa không quá 12 tháng; các khoản vay NQNN của ngân sách cấp tỉnh được phép gia hạn một lần với thời hạn tối đa không quá 12 tháng.

Về biện pháp xử lý NQNN tạm thời thiếu hụt: Để đảm bảo cơ sở pháp lý cho nghiệp vụ cân đối NQNN bằng ngoại tệ của Bộ Tài chính (KBNN) để đáp ứng kịp thời nhu cầu chi bằng ngoại tệ của ngân sách trung ương, Bộ Tài chính trình Chính phủ bổ sung quy định về biện pháp xử lý NQNN bằng ngoại tệ tạm thời thiếu hụt: "mua ngoại tệ từ hệ thống ngân hàng để đáp ứng nhu cầu chi của ngân quỹ nhà nước theo quy định được thực hiện bằng ngoại tệ" tại khoản 1 Điều 8 Nghị định số 24/2016/NĐ-CP.

Về biện pháp phòng ngừa rủi ro: Để phù hợp với thực tiễn về nhu cầu sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi của các địa phương (có địa phương có nhu cầu nhưng không được tạm ứng/vay NQNN; nhiều địa phương không có nhu cầu tạm ứng/vay NQNN nhưng được phân bổ hạn mức), trình Chính phủ bãi bỏ quy định hạn mức sử dụng NQNN cho từng ngân sách địa phương cấp tỉnh tại điểm b khoản 3 Điều 9 Nghị định số 24/2016/NĐ-CP.

Trong quá trình triển khai thực hiện, Bộ Tài chính sẽ quyết định sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi để tạm ứng, cho vay đối với từng địa phương; đảm bảo tổng số dư nợ tạm ứng, vay NQNN và các khoản dư nợ huy động khác của ngân sách địa phương cấp tỉnh nằm trong mức được phép huy động tối đa theo quy định tại khoản 6 Điều 7 Luật NSNN.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị trong hoạt động quản lý NQNN: Bổ sung quyền hạn của Bộ Tài chính trong việc quyết định sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách trung ương, ngân sách cấp tỉnh "vay" để phù hợp với nội dung sửa đổi, bổ sung tại Điều 7, Điều 9.

Sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ của UBND tỉnh, thành phố về việc thực hiện tạm ứng, vay NQNN; sử dụng vốn tạm ứng, vay và trả gốc, lãi tạm ứng, vay NQNN để phù hợp với nội dung sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị định.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của KBNN: Để tạo cơ sở pháp lý xử lý các tình huống có thể phát sinh sau này, phù hợp với thông lệ giao dịch chung trên thị trường chứng khoán, Bội Tài chính trình Chính phủ bổ sung khoản 5 vào Điều 16 Nghị định số 24/2016/NĐ-CP theo hướng cho phép KBNN được bán hoặc giữ TPCP là tài sản bảo đảm trong các giao dịch mua bán lại TPCP tới khi đến hạn trong trường hợp đối tác giao dịch với KBNN không thực hiện nghĩa vụ thanh toán theo hợp đồng đã cam kết.

Theo báo Chính phủ