Từ niềm tin…

Thuốc nam gồm các bài thuốc sử dụng các loại thảo dược trong nước lành tính, đã phát huy hiệu quả chữa bệnh từ xưa đến nay. Các bài thuốc được bào chế theo nhiều dạng như: thuốc lá, thuốc tán, thuốc hoàn, thuốc cao…Nhà nước đã có những chủ trương, chính sách cụ thể để bảo tồn và phát triển thuốc nam. Nhiều dân tộc, gia tộc có nhiều bài thuốc nam quý. Các dân tộc như: Dao, Mường, Thái…vẫn bảo tồn nhiều bài thuốc quý được nhiều người xa gần biết tới. Điều này đã mang lại nhiều lợi ích cho người dân trong việc bảo vệ sức khỏe, phòng chống bệnh tật.

Hiện nay, không ít người đã lợi dụng tâm lý muốn sử dụng thảo dược lành tính để sản xuất, kinh doanh những sản phẩm trôi nổi nhằm trục lợi mà không quan tâm đến mối lo sức khỏe của người dân. Nhiều người sẵn sàng pha chế thêm các loại thuốc tây có tác dụng giảm đau như Paracetamol; gia Corticoid quá định lượng…Việc làm này không những không phát huy hiệu quả chữa bệnh bền vững mà còn gây nên những tác hại không nhỏ cho sức khỏe người sử dụng. Một điểm nguy hại là, nhiều khi những người làm ra những sản phẩm này không có kiến thức về y học, những người bán lại càng thiếu kiến thức hơn nữa. Tuy nhiên, bằng nhiều cách, trong đó truyền miệng, internet đang là những “cánh tay nối dài” để những kẻ “buôn thầy bán thuốc” đưa những sản phẩm nguy hại này đến tay người dân.

Sở dĩ những sản phẩm đó còn chỗ len lỏi vì một bộ phận người Việt có tâm lý “Có bệnh vái tứ phương”. Từ đó, người dân tự tìm đến những kênh thông tin chữa bệnh khác nhau như: truyền miệng, mạng internet…Những thông tin từ những nguồn này có thể có ích, có thể thiếu kiểm chứng. Nếu không may mắn tiếp xúc và tin dùng một sản phẩm không rõ nguồn gốc thì việc gặp phải những tác dụng tiêu cực là điều khó tránh khỏi. Thực tế cho thấy rất nhiều người đã “tiền mất tật mang” khi sử dụng thuốc nam trôi nổi.

Đến nguy cơ…

Mới đây, Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch mai vừa tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhân bị suy đa tạng do ngộ độc Paracetamol sau một thời gian sử dụng thuốc nam dạng viên hoàn để chữa bệnh.

Sản phẩm thuốc nam dạng viên hoàn có chứa Paracetamol

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân Nguyễn Thị T (72 tuổi, ở Lạng Giang, Bắc Giang). Theo lời kể của người nhà, cách vào viện khoảng 10 ngày, bệnh nhân đi khám ở BVĐK tỉnh Bắc Giang được chẩn đoán đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa lipid máu, tăng men gan, thoái hóa cột sống. Bà lại hay bị đau xương khớp nên đã không uống thuốc theo đơn của bác sĩ mà nghe theo lời mách của hàng xóm mua thuốc nam về uống. Theo lời giới thiệu: “thuốc này có thể chữa được bách bệnh, có bệnh gì uống cũng khỏi”, bệnh nhân T. đã đặt mua và được ship đến tận nhà. Thuốc được chia thành gói nhỏ, mỗi ngày uống 10 viên chia 2 bữa sáng và chiều. Được biết, đây là thuốc được một người dân mua từ Hòa Bình về bán lại và rất nhiều bà con truyền tai nhau dùng.

Sau khi uống thuốc được khoảng 10 ngày thì bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng mệt tăng dần, sốt, ăn uống kém, đầy tức bụng. Bệnh nhân điều trị tại BVĐK Bắc Giang với chẩn đoán Viêm gan cấp - Viêm thận cấp trên nền bệnh nhân đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid máu - Theo dõi ngộ độc thuốc nam. Ngày 24/8/2021 bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng suy đa tạng kèm viêm phổi trên nền có nhiều bệnh mạn tính. Sau khi rà soát tất cả các nguyên nhân gây ngộ độc đều không có kết quả, nghi ngờ duy nhất được tập trung vào gói thuốc nam mà bệnh nhân đang sử dụng. Và đúng như dự đoán, kết quả của Viện pháp y Quốc gia trên mẫu thuốc nam bệnh nhân gửi đến phát hiện có chất paracetamol được trộn lẫn vào thuốc.

Trước đó, Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai thường xuyên xuyên tiếp nhận các trường hợp bị ngộ độc do sử dụng thuốc nam không rõ ngồn gốc, thành phần.

Ngoài Bệnh viện Bạch Mai thì Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Nội tiết Trung ương… cũng đã nhiều lần tiếp nhận các ca bệnh bị ngộ độc thuốc nam có chứa Corticoid dẫn đến suy gan, suy thận…Như vậy có thể thấy hệ lụy từ việc mua và sử dụng thuốc nam pha tạp, không rõ nguồn gốc là vô cùng lớn. Nó không chỉ làm mất tiền mà con đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người dân.

Việc cho thêm các thành phần như Corticoid, Paracetamol…vào thuốc nam là hành vi đáng lên án, vừa vi phạm pháp luật và thiếu đạo đức. Người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua và sử dụng thuốc nam trôi nổi, không nên mua thuốc khi không biết rõ cơ sở. Đặc biệt, người tiêu dùng cũng cần nhận thức rõ, điều trị bệnh bằng thuốc nam cần thời gian để thuốc phát huy tác dụng; không có loại thuốc nam nào có thể giúp bệnh khỏi ngay một sớm một chiều.

Đức Văn