Thị trường ô tô nhiều biến động

Kể từ ngày 1/1/2017, thuế nhập khẩu xe hơi nguyên chiếc từ thị trường ASEAN về Việt Nam đã giảm từ 40% xuống còn 30%, khiến thị trường ô tô trong nước bị xáo trộn. Giá giảm, lượng xe dưới 9 chỗ nhập ngoại nửa đầu năm 2017 bất ngờ tăng mạnh, tới 30%. Tuy nhiên, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), với tâm lý của người tiêu dùng chờ đợi giá xe giảm vào đầu năm 2018, đã khiến toàn thị trường ô tô Việt Nam giảm doanh số một cách rõ rệt vào những tháng cuối năm 2017. Cụ thể, trong khoảng tháng 9, 10 /2017, tất cả các dòng xe nhập khẩu đều được các hãng giảm giá tối đa để thu hồi vốn trước sức ép thuế suất nhập khẩu ô tô từ ASEAN về 0% vào ngày 1/1/2018.

Trong khi đó, nhằm “đẩy đi” tất cả các xe đã nhập trong năm 2017 với thuế suất nhập khẩu 30%, hầu hết các đại lý đều đã và đang triển khai nhiều chương trình quảng cáo, khuyến mãi nhằm thu hút khách hàng. Bởi, nếu không bán hết, chờ qua năm mới, mỗi chiếc xe đương nhiên bị giảm giá ít nhất 30% vì thuế suất về 0% và số lỗ do ảnh hưởng giảm thuế suất sẽ nhiều hơn chạy các chương trình khuyến mại.

Trước việc thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN về 0% đi kèm lo ngại lượng xe nhập khẩu sẽ ồ ạt tràn vào nước ta trong năm 2018, ngày 17/10 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 116/2017 về điều kiện nhập khẩu, kinh doanh ôtô áp dụng vào năm 2018 (Nghị định 116). Theo đó, chủ trương ban đầu của chính sách là đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng bởi Nghị định 116 tạo dựng những tiêu chuẩn, quy định phi thuế quan cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ôtô.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, với Nghị định 116 mới đây, người tiêu dùng sẽ phải "gánh" những hệ lụy có ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế, quyền lợi khi lựa chọn mua ôtô. Và bởi chính Nghị định 116 ra đời, thị trường ô tô đang mức khuyến mại ồ ạt, bỗng chốc án binh bất động, tạo ra sự đảo chiều ngoạn mục trên thị trường ô tô dịp cuối năm. “Các hãng đua nhau giữ giá, cắt tất cả các ưu đãi đi kèm. Nhiều hãng đã phải hủy bỏ các đơn hàng nhận xe vào quý 1 năm 2018 và buộc phải đưa ra lời xin lỗi khách hàng. Và bây giờ thị trường ô tô như một mớ hỗn độn, ngổn ngang”, anh Mạnh Tiến – Đại lý xe Huyndai Cầu Diễn bộc bạch.

Ngày 27/11 vừa qua, Chính phủ tiếp tục ban hành quy định, ưu đãi thuế suất nhập khẩu cho các hãng sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Theo đó, kể từ ngày 1/1/2018, những doanh nghiệp ô tô có sản lượng lớn sẽ được hưởng ưu đãi thuế nhập bộ linh kiện 0%. Điều này đã tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư, sản xuất, lắp ráp ô tô. Tuy nhiên, điều khiến thị trường ô tô trở nên biến động đó chính là việc thuế suất nhập khẩu ô tô từ các thị trường ngoài ASEAN sẽ bị nâng lên, khiến cho giá xe cũ bán ra cao hơn cả xe mới cùng loại.

Giấc mơ xa vời

Đánh giá về sự hỗn độn của thị trường ô tô dịp cuối năm, các chuyên gia kinh tế đều nhận định, thị trường trở nên hỗn độn là bởi các hãng đều hết hàng để bán, thế nhưng trên các diễn đàn, các website mua bán ô tô, giá các dòng xe nhập nhẩu đều được đẩy lên cao để sang tay kiếm lời. Fortuner, một dòng xe được yêu thích của Toyota được chào bán với giá chênh lệch từ 100 - 200 triệu so với giá niêm yết của hãng. Trong khi đó, dòng xe Wildtract, Range của Ford; CRV của Honda…cũng đều được dân chơi xe đẩy giá kiểm lời, bởi đây đều là những dòng “hút khách” nhất ở thị trường Việt Nam trong năm 2017.

Anh Trung – nhân viên kinh doanh Toyota Thanh Xuân cho biết, thị trường ô tô năm nay có rất nhiều bất thường. Bình thường mọi năm phải gần Tết mới đến mùa bán hàng, nhưng năm nay do ảnh hưởng bởi Nghị định 116 nên mùa bán hàng đến sớm hơn. Hầu hết khách hàng đều nắm rõ sự ảnh hưởng từ Nghị định 116 lên giá xe và số lượng xe nhập khẩu nên đã tìm mua sớm hơn, thay vì để đến Tết. “Thời gian tới vẫn chưa biết sẽ như thế nào, chúng tôi chỉ chờ mong Chính phủ xem xét, hoãn lại Nghị định 116 để các hãng có thời gian lên kế hoạch kinh doanh hoặc chạy vạy các loại giấy tờ để đáp ứng yêu cầu nhập khẩu”, anh Tiến tỏ ra lo lắng.

Đến thời điểm này, trong khi các nhà nhập khẩu xe vẫn "án binh bất động" bởi những thay đổi về chính sách thì nhiều người dùng vẫn chờ đợi và hi vọng giá bán các dòng xe nhập khẩu từ ASEAN sẽ được điều chỉnh giảm xuống đáng kể chỉ trong vài ngày nữa. Điều này có thể khó xảy ra khi các dòng xe nhập khẩu từ Thái Lan hay Indonesia sẽ có thể khan hiếm hơn khi còn vướng mắc bởi Nghị định 116 quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô vừa được Chính phủ ban hành và có hiệu lực ngay tại thời điểm ký.

Trong khi đó, đối với xe nhập khẩu, giá xe sẽ biến động bởi chính sách mới. Nếu nhìn vào giá bán xe công bố cho năm 2018, có thể thấy rõ những kỳ vọng của người dân về việc giá xe giảm sâu sẽ khó diễn ra. Nghị định 116 sẽ khiến chi phí nhập khẩu và kiểm định ô tô tăng lên, như phải có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan tổ chức có thẩm quyền nước ngoài trước khi được thử nghiệm tại Việt Nam, có đường thử chuyên dụng, kiểm tra thử nghiệm theo từng lô thay vì chứng nhận theo kiểu loại…, khiến các lô ô tô nhập khẩu mới (chưa qua sử dụng) bị đội chi phí lên cả trăm triệu đồng, thay vì được giảm theo các quy định mới từ năm 2018.

Nghị định 116 mặc dù chưa chính thức có hiệu lực, nhưng hiện đã tác động lớn tới thị trường ô tô nhập khẩu trong nước. Theo đánh giá của VAMA, từ nay đến quý I/2018, nhiều mẫu xe nhập khẩu phổ biến như Toyota Fortuner, Honda CR-V, Honda Civic hay Ford Ranger đều sẽ không thể đưa về nước như dự kiến. Trên thị trường ôtô Việt Nam những tháng cuối năm, nhiều khách hàng phản ánh họ bất ngờ bị huỷ đơn đăng ký mua xe nhập khẩu…do đó, thị trường nhập khẩu xe ô tô ngoài thị trường ASEAN nhập về Việt Nam đang ngày một thắt chặt hơn. Trong khi đó, với Nghị định 116 có thể thấy, giá các mẫu xe nhập khẩu từ ASEAN được hưởng thuế ưu đãi 0% cũng khó giảm sâu như kỳ vọng của người tiêu dùng. Như vậy, giấc mơ sở hữu ô tô “giá hợp lý” của nhiều người tiêu dùng Việt tiếp tục xa vời.

Có thể thấy, hiện nay số người bắt đầu có điều kiện và có hiểu biết đang tăng dần tại Việt Nam, họ sẽ mong muốn có được một cuộc sống chất lượng hơn. Vì thế, để tạo sự cạnh tranh tự do, thị trường cần có cả xe sản xuất lắp ráp và xe nhập khẩu, lựa chọn xe nào là quyết định của người tiêu dùng. Tôn trọng quyền lợi người tiêu dùng là vấn đề tối quan trọng nhằm đảm bảo sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô một cách bền vững nhất.

Nguồn Lao động