Đây là thông tin được đưa ra tại Hội nghị Tổng kết Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016-2020 diễn ra sáng 14/1.

99,26% hộ dân khu vực nông thôn có điện

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho hay, Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo của Việt Nam không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo mà còn đóng góp vào phát triển bền vững cho khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo. Cụ thể, thành công trong việc cung cấp điện cho hơn 17 triệu hộ dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Tại khu vực nông thôn, tỷ lệ số hộ dân được sử dụng điện tính đến 31/12/2019 đạt 99,26%; chỉ còn khoảng 0,74% số hộ dân nông thôn chưa được tiếp cận điện.

Thứ trưởng nhìn nhận, giai đoạn từ năm 2013, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2081/QĐ-TTg ngày 8/11/2013 phê duyệt Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2013-2020, sau đó là Quyết định số 1740/QĐ-TTg ngày 13 tháng 12 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016-2020 có thể được xem là chặng đường cuối cùng cho Chương trình điện khí hóa nông thôn của Việt Nam.

Bên cạnh đó, Quyết định số 1740/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đặt ra mục tiêu cấp từ lưới điện quốc gia cho 17 xã chưa có điện; cấp điện khoảng 1.055.000 hộ dân trên địa bàn 9.890 thôn, bản. Quyết định có điều chỉnh một số mục tiêu so với Quyết định số 2081/QĐ-TTg như cung cấp điện cho các trạm bơm tưới quy mô vừa và nhỏ khu vực đồng bằng sông Cửu Long (13 tỉnh/thành phố), cấp điện từ nguồn điện năng lượng tái tạo khoảng 21.000 hộ dân và tăng cường cấp điện cho 2 huyện đảo và 3 xã đảo. Quyết định này đã phê duyệt nhu cầu vốn đầu tư khoảng 30.116 tỷ đồng; trong đó vốn ngân sách Trung ương khoảng 2.218 tỷ đồng, vốn ODA hỗ trợ không hoàn lại từ EU khoảng 2.525 tỷ đồng. Phần còn lại tiếp tục vận động vốn ODA, vốn vay ưu đãi khoảng 20.856 tỷ đồng. Vốn thu xếp từ ngân sách địa phương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khoảng 4.518 tỷ đồng.

Chương trình đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Đó là, cấp điện cho 17/17 xã đạt 100%; số hộ dân được cấp điện là 204.737 hộ dân, cấp điện cho 5 đảo (Đảo Lý Sơn; Bạch Long Vỹ; Nhơn Châu; Cù Lao Chàm; đảo Trần và Cái Chiên).

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, do những hạn chế về nguồn lực tài chính, huy động vốn ngân sách Trung ương cho chương trình chỉ đạt 4.743 tỷ đồng cùng với vốn đối ứng của các chủ đầu tư, đạt khoảng 18,5% tổng nhu cầu vốn, còn thiếu 81,5% tổng nhu cầu vốn. Vì vậy, mục tiêu đến 2020 hầu hết số hộ dân nông thôn có điện chưa thực hiện được.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, đến 2020 EVN đã cung cấp và quản lý bán điện tới 11/12 huyện đảo, 82/85 xã đảo với tổng vốn hơn 7.900 tỷ đồng. Hàng năm, EVN cũng phải thực hiện bù lỗ khoảng 200 tỷ đồng. Việc cung cấp điện cho các vùng miền núi, hải đảo gặp nhiều khó khăn về khoảng cách địa lý, tuổi thọ các thiết bị và duy trì bảo dưỡng. Đồng thời, do hiệu quả kinh doanh kém nên khó huy động vốn xã hội hóa… “Chính phủ, các bộ, ngành cần tiếp tục bố trí các nguồn vốn ưu đãi để có thể nâng cấp, cấp điện tại các khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo xa xôi theo mục tiêu đặt ra”- ông Võ Quang Lâm đề xuất.

Dưới góc độ địa phương, ông Đặng Ngọc Hậu- Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết, giai đoạn 2016- 2020 dự án cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia tỉnh Sơn La đã đầu tư cấp mới cho 16.528 hộ dân nâng tỷ lệ hộ sử dụng điện trên địa bàn từ 86,7% năm 2015 lên 97,5% năm 2020.

Ông Nguyễn Trọng Đại - Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Cao Bằng thông tin, trong những năm qua được sự quan tâm của Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương tỉnh Cao Bằng đã được đầu tư các công trình cấp điện nông thôn, miền núi từ lưới điện quốc gia và nguồn năng lượng điện tái tạo, đến nay tỉ lệ số hộ được sử dụng điện trên địa bàn tỉnh Cao Bằng là 93,8%. Theo đó, cấp điện nông thôn từ nguồn điện năng lượng tái tạo giai đoạn 2018-2020 tỉnh Cao Bằng sử dụng nguồn vốn ODA không hoàn lại do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ đã được UBND tỉnh phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 1396/QĐ -UBND ngày 28/8/2019. Dự án có tổng mức đầu tư 58,824 tỷ đồng đã đầu tư xây dựng hệ thống pin năng lượng mặt trời với công suất trung bình 0,5 kW/hộ; cấp điện cho 617 hộ dân, tại 38 thôn/bản, thuộc 9 xã, thuộc 3 huyện trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. “Kết quả đánh đánh giá, dự án được triển khai có tác động tốt đến việc phát triển kinh tế – xã hội khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, kết hợp xóa đói, giảm nghèo bền vững cho các khu vực khó khăn nhất của Tổ quốc đáp ứng tiêu chí số 4 về điện theo Quyết định số 4293/QĐ - BCT ngày 28/10/2016 của Bộ Công Thương về phương pháp đánh giá thực hiện tiêu chí số 4 về điện nông thôn trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020”- đại diện tỉnh Cao Bằng nêu cụ thể.

Huy động nguồn lực để đầu tư phát triển điện nông thôn

Báo cáo tại hội nghị, ông Bùi Quốc Hùng- Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, mục tiêu trong giai đoạn tới 2021-2025 sẽ cấp điện cho hầu hết các hộ dân nông thôn. Song nhu cầu vốn đầu tư còn thiếu khoảng hơn 26.000 tỷ đồng.

Tổng vốn là rất lớn, điến nay việc huy động vốn ngân sách cho chương trình gặp nhiều khó khăn, không đủ nguồn lực để đầu tư cấp điện cho vùng miền núi, hải đảo. Trong khi đó, nước ta trở thành nước có điều kiện kinh tế phát triển, không còn được tiếp cận các nguồn vốn ODA ưu đãi.

Vì vậy, Bộ Công Thương kiến nghị, Chính phủ báo cáo Quốc hội cân đối nợ công, ưu tiên để Chính phủ huy động các nguồn vốn vay ODA, vốn ưu đãi nước ngoài bổ sung ngân sách trung ương để thực hiện cấp phát kết hợp cho các chủ đầu tư vay lại triển khai Chương Trình.

Ông Bùi Quốc Hùng cho biết, hiện Bộ Công Thương đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định Đề xuất dự án Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo sử dụng vốn vay ưu đãi của WB khoảng 360 triệu USD, vốn ADB khoảng 400 triệu USD…"Mong rằng, Chính phủ sớm phê duyệt các khoản vay này để triển khai Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo. Ngoài ra, đối với các tỉnh được giao trực tiếp thực hiện dự án điện nông thôn, cần có kế hoạch cân đối vốn ngân sách địa phương hoặc huy động từ các nguồn khác trong tỉnh để có vốn đối ứng thực hiện, huy động các nguồn lực xã hội hóa", ông Bùi Quốc Hùng đề xuất.

Lãnh đạo tỉnh Sơn La cũng nêu mục tiêu, tỉnh Sơn La đã xác định mục tiêu cấp điện nông thôn giai đoạn 2021- 2026 là cân đối nguồn vốn hoàn thành các dự án cấp điện giai đoạn 2016-2020 nâng tỷ lệ số hộ được sử dụng điện an toàn; cấp điện cho các hộ chưa được sử dụng điện, cụ thể đưa tỷ lệ hộ được sử dụng điện đạt mức bình quân quốc gia là 99,5%. “Đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính tham mưu cho Chính phủ cho phép tiếp tục thực hiện mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi, hải đảo trong giai đoạn 2021-2025 và cân đối nguồn vốn như lồng ghép nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung Ương các nguồn ODA như WB, EU…, hiện hay nguồn vốn Trung ương mới cấp được khoảng 32% theo kế hoạch”- Lãnh đạo tỉnh Sơn La đề xuất.

Theo Bộ Công Thương, chương trình mục tiêu cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2021-2025 sẽ triển khai cấp điện cho khoảng 871.263 hộ dân (trong đó, khoảng 153.911 hộ dân, chiếm tỷ lệ 0,74% chưa có điện; 717.352 hộ dân có điện nhưng cấp điện không ổn định, liên tục) của 6.811 thôn bản trên địa bàn 2.197 xã; cấp điện 2.638 trạm bơm quy mô vừa và nhỏ tại 13 tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long kết hợp cấp điện cho nhân dân; đề xuất bổ sung cấp điện lưới quốc gia hoặc các nguồn điện năng lượng tái tạo cho các đảo còn lại: Đảo Cồn Cỏ tỉnh Quảng Trị; Thổ Chu, An Sơn và Nam Du tỉnh Kiên Giang; Các thôn đảo: Ninh Tân, Ninh Đảo, Điệp Sơn, Bích Đầm tỉnh Khánh Hòa; cấp điện lưới cho Côn Đảo tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Cũng tại Hội nghị diễn ra lễ trao bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công Thương cho các cá nhân, đơn vị có đóng góp trong Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016-2020.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An trao bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công Thương cho các cá nhân, đơn vị có đóng góp trong Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo giai đoạn 2016-2020

Theo Congthuong