Tiết kiệm điện không chỉ là trách nhiệm của từng hộ gia đình hay doanh nghiệp mà còn là yêu cầu cấp thiết của quốc gia trong bối cảnh tài nguyên năng lượng ngày càng cạn kiệt và nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng. Đất nước ta đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp, khiến cho nhu cầu điện năng gia tăng nhanh chóng. Điều này đặt ra một thách thức không nhỏ đối với hệ thống điện quốc gia. Các nguồn tài nguyên hóa thạch như: Than, dầu và khí đốt không thể đáp ứng mãi với nhu cầu điện ngày càng tăng, đồng thời việc phụ thuộc vào những nguồn tài nguyên này cũng dẫn đến những vấn đề về ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Chính phủ Việt Nam đã đưa ra những chiến lược và chương trình cụ thể nhằm giảm thiểu lãng phí điện năng, tối ưu hóa nguồn tài nguyên năng lượng và bảo vệ môi trường. Mặc dù năng lượng tái tạo đang được chú trọng phát triển, nhưng việc tiết kiệm điện vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển năng lượng bền vững. Tiết kiệm điện đã trở thành một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của nền kinh tế quốc gia, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Việc tiết kiệm điện trong các lĩnh vực sinh hoạt, công nghiệp, dịch vụ và giao thông đã được triển khai rộng rãi và có những kết quả rõ rệt. Chính phủ đã khuyến khích sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, như đèn LED, điều hòa công suất phù hợp, các thiết bị điện tiêu thụ ít năng lượng. Chính sách này không chỉ giúp giảm chi phí cho các hộ gia đình và doanh nghiệp, mà còn giảm bớt áp lực lên hệ thống điện quốc gia. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng đang áp dụng nhiều công nghệ tiết kiệm điện trong sản xuất. Việc thay thế các hệ thống chiếu sáng sợi đốt và halogen bằng đèn LED, sử dụng hệ thống bật – tắt tự động thay vì vận hành thủ công, đổi mới công nghệ sản xuất với các thiết bị có tích hợp inverter, giúp giảm tiêu thụ điện năng trong dây chuyền sản xuất. Những cải tiến này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn giúp nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế quốc gia.

Việc tiết kiệm điện mang lại lợi ích trong ba lĩnh vực lớn: Kinh tế, xã hội và môi trường. Về mặt kinh tế, tiết kiệm điện giúp giảm chi phí cho hộ gia đình, đồng thời giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp. Ông Vũ Duy Khương - Phó Giám đốc Công ty Điện lực Lào Cai chia sẻ: “Trước hết là lợi ích kinh tế. Với các hộ gia đình, hóa đơn tiền điện hằng tháng sẽ giảm đáng kể. Đồng thời, chi phí bảo trì, thay thế thiết bị điện cũng ít hơn do thiết bị hoạt động hiệu quả và bền hơn. Đối với doanh nghiệp, việc tiết kiệm điện giúp tăng hiệu quả sản xuất – kinh doanh. Chỉ cần giảm được một kilowatt điện trên mỗi sản phẩm, doanh nghiệp đã có thể hạ giá thành, từ đó nâng cao lợi nhuận”.  Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy tiết kiệm điện không chỉ giảm chi phí mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện sức cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Về mặt xã hội, việc tiết kiệm điện giúp giảm bớt áp lực lên hệ thống điện quốc gia, đặc biệt là vào các giờ cao điểm. Khi mọi người tham gia vào chiến lược tiết kiệm điện, nguy cơ thiếu điện sẽ giảm đi, giúp đảm bảo cung cấp điện ổn định cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và các hoạt động xã hội. Điều này trở nên vô cùng quan trọng khi dân số ngày càng gia tăng, kéo theo sự tăng trưởng không ngừng trong nhu cầu sử dụng điện. Về môi trường, tiết kiệm điện giúp giảm phát thải khí nhà kính, giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Việc giảm tiêu thụ năng lượng hóa thạch đồng nghĩa với việc giảm khí thải carbon, từ đó giảm tác động tiêu cực tới môi trường. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ hành tinh cho thế hệ tương lai.

Ngoài các hành động của mỗi cá nhân và cộng đồng, công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc tiết kiệm điện. Chính phủ đã triển khai các chính sách hỗ trợ việc sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng. Các hộ gia đình và doanh nghiệp có thể hưởng các ưu đãi thuế khi đầu tư vào các thiết bị tiết kiệm điện, chẳng hạn như đèn LED, máy điều hòa tiết kiệm năng lượng hay các thiết bị điện có hiệu suất cao. Một trong những công nghệ quan trọng giúp tiết kiệm điện là việc áp dụng các hệ thống tự động hóa, công nghệ inverter và các thiết bị điều khiển thông minh. Các công nghệ này giúp tối ưu hóa việc sử dụng điện trong sản xuất, giảm thiểu lãng phí năng lượng, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm chi phí vận hành.

 Các doanh nghiệp, hộ gia đình nên sử dụng các thiết bị có dán nhãn tiết kiệm năng lượng

Giữa tháng 11 năm 2024, sau những nỗ lực không ngừng nghỉ của ngành Điện Lào Cai, dự án cấp điện cho khu tái định cư Làng Nủ, xã Phúc Khánh, đã hoàn tất và cấp điện cho 69 hộ dân trong khu vực này. Công trình có tổng mức đầu tư hơn 3 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục quan trọng như 0,97 km đường dây 35kV, 1 trạm biến áp treo 250 kVA, và 1,55 km đường dây 0,4 kV. Các công trình này không chỉ giúp người dân có điện sinh hoạt mà còn hỗ trợ công tác sản xuất, phát triển kinh tế, đồng thời góp phần ổn định đời sống sau những thiên tai tàn phá. Với sự hợp tác chặt chẽ của chính quyền địa phương và sự quyết tâm từ ngành điện, công trình này đã được hoàn thành trước tiến độ 45 ngày so với kế hoạch. Việc hoàn thành công trình sớm không chỉ là sự cố gắng của ngành điện mà còn là minh chứng cho sự kết nối giữa các cấp chính quyền và sự đồng thuận của cộng đồng trong hành trình tái thiết cuộc sống sau thiên tai. Những công trình như vậy, dù nhỏ, nhưng lại có tầm quan trọng không hề nhỏ trong chiến lược quốc gia về tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường và phát triển năng lượng bền vững.

Doanh nghiệp đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các sáng kiến tiết kiệm điện

Doanh nghiệp đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các sáng kiến tiết kiệm điện. Chính phủ đã triển khai các chính sách ưu đãi về thuế và tín dụng để khuyến khích doanh nghiệp áp dụng các công nghệ tiết kiệm năng lượng. Các ngành công nghiệp nặng như thép, xi măng, hóa chất, thực phẩm đều đã áp dụng công nghệ tiên tiến để giảm thiểu việc sử dụng năng lượng không hiệu quả. Tuy nhiên, điều quan trọng là mỗi công dân đều có thể tham gia vào chiến lược này. Mỗi hành động tiết kiệm điện, dù là nhỏ nhất, cũng góp phần vào việc giảm áp lực lên hệ thống điện quốc gia, bảo vệ môi trường và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Chính vì vậy, chúng tôi kêu gọi mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp, và cả chính phủ cùng chung tay thực hiện chiến lược tiết kiệm điện này.

Tiết kiệm điện không phải là một vấn đề xa vời mà là một phần của chiến lược quốc gia giúp đất nước phát triển bền vững. Những câu chuyện như Làng Nủ hay Bản Thái không chỉ là minh chứng cho sự phục hồi từ thiên tai mà còn là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc sử dụng năng lượng hiệu quả và bền vững. Chính từ những hành động nhỏ của cộng đồng, của từng gia đình và doanh nghiệp, chúng ta có thể xây dựng một tương lai tươi sáng, nơi năng lượng được sử dụng một cách thông minh, hiệu quả và bảo vệ môi trường.

Nguyễn Hiền, Hồng Lý

Loạt phóng sự “Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại tỉnh Lào Cai và các địa phương” Kỳ 3