Trung Quốc cho rằng chính động thái đơn phương và bảo hộ thương mại của Mỹ đã không cho nước này lựa chọn nào khác ngoài việc áp thuế.

Trả miếng tức thì

Theo thông tin đăng tải trên trang web của Bộ Tài chính Trung Quốc, nước này sẽ tăng thuế 5% đối với hơn 1.600 mặt hàng của Mỹ như máy bay cỡ nhỏ, máy tính, hàng dệt may... và 10% đối với 3.500 sản phẩm khác như hóa chất, thịt, rượu, khí thiên nhiên hóa lỏng...

Thuế nhập khẩu mới sẽ có hiệu lực đồng thời với Mỹ, tức là ngày 24/9. Trước đó, vào tháng 8, Trung Quốc từng có ý định tăng thuế đối với danh mục trên với nhiều mức áp dụng là 5%, 10%, 20% và 25%.

Lý giải cho quyết định này, thông cáo của Bộ Tài chính Trung Quốc nêu rõ: “Trung Quốc buộc phải phản ứng với động thái đơn phương và bảo hộ thương mại của Mỹ. Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc áp thuế”, cùng với lời khẳng định sẵn sàng tiếp tục đáp trả thêm, nếu Mỹ lại tăng thuế lần nữa. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn để mở khả năng đàm phán với Mỹ để kết thúc tình trạng căng thẳng thương mại.

Đến nay, Mỹ đã áp thuế lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc, trong đó, thuế với 50 tỷ USD hàng hóa đã có hiệu lực. Với Trung Quốc, các con số này lần lượt là 110 tỷ USD và 50 tỷ USD.

Một số nhà phân tích nhận định Trung Quốc có thể sẽ sử dụng các biện pháp khác trong tương lai, như gây áp lực lên cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đang hoạt động tại thị trường đông dân nhất thế giới.

Cho dù cả hai quốc gia đều khẳng định có thiện chí đàm phán, nhưng Tổng thống Trump có vẻ thích đổ dầu vào lửa, khi đăng lên Twitter cáo buộc Bắc Kinh gây khó khăn cho kỳ bầu cử giữa kỳ sắp tới bằng cách đánh thuế các mặt hàng nông sản để khiến nông dân Mỹ, đối tượng cử tri đã giúp ông Trump thắng cử, cảm thấy bất mãn.

Ngay khi công bố quyết định tăng thuế với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc hôm 18/9, Tổng thống Mỹ cũng đã “rào trước” rằng nếu Trung Quốc có hành động trả đũa nhằm vào nông dân hoặc các ngành công nghiệp Mỹ, thì chính quyền của ông sẽ ngay lập tức triển khai giai đoạn ba, tức là áp thuế nhập khẩu đối với 267 tỷ USD hàng nhập khẩu nữa của Trung Quốc.

Quyết định leo thang của ông Trump đối với Trung Quốc diễn ra sau khi quá trình đàm phán giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới không đem lại kết quả tích cực. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tuần trước đã có lời mời các quan chức hàng đầu Trung Quốc tham gia một vòng đàm phán mới, nhưng vẫn chưa có lịch trình cụ thể.

Các quan chức Trung Quốc vẫn tự tin cho rằng hành động gây hấn thương mại của Mỹ sẽ chẳng đi tới đâu, vì Trung Quốc có nhiều công cụ tài chính và chính sách tiền tệ để đối phó với các tác động.

“Tổng thống Trump là một doanh nhân cứng rắn và ông ấy cố gắng gây áp lực lên Trung Quốc để được nhượng bộ trên bàn đàm phán. Tôi nghĩ rằng chiến thuật đó sẽ không hiệu quả với Trung Quốc”, ông Fang Xinghai - Phó Chủ tịch điều hành Ủy ban quản lý chứng khoán Trung Quốc, phát biểu tại một hội nghị ở thành phố cảng Thiên Tân. Ông Fang hy vọng hai bên có thể cùng ngồi xuống và nói chuyện, cho dù động thái của Mỹ đã làm hỏng bầu không khí đối thoại.

Về phía Mỹ, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho rằng kế hoạch tổ chức “các cuộc đàm phán mang tính xây dựng” trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào Trung Quốc.

Ở vị trí quan sát trung gian, đại diện Liên minh châu Âu cho biết các vấn đề thuế quan giữa hai bên cần được giải quyết trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới.

“Chiến tranh thương mại không có lợi và các bên không dễ gì giành phần thắng. Tình trạng leo thang hiện nay quả là điều rất đáng tiếc”, Ủy viên thương mại châu Âu Cecilia Malmstrom cho hay. Bà Cecilia Malmstrom khéo léo nhắc tới câu nói của ông Trump trước kia, rằng “giành phần thắng trong chiến tranh thương mại là chuyện dễ dàng”.

Nguồn Thời báo Kinh doanh