Tín ngưỡng phụng thờ Tản Viên Sơn Thánh bao trùm một vùng không gian văn hóa rộng lớn khu vực Đồng bằng Bắc bộ, trong đó đậm đặc nhất là vùng Xứ Đoài (mà vùng lõi là huyện Ba Vì). Thực tế cho thấy chỉ tính trên địa bàn huyện Ba Vì có 300 di tích, thì trong đó có trên 100 di tích thờ Đức Thánh Tản Viên với rất nhiều di tích được xếp hạng cấp Quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia và cấp thành phố. Điều đó phần nào khẳng định công trạng to lớn của Ngài đối với nhân dân, đất nước. Ngài không chỉ là Vị Thành hoàng bảo trợ cho làng xã mà còn đ­ược nhân dân suy tôn là Đệ Nhất Phúc Thần, Th­ượng đẳng tối linh thần và là vị Anh hùng dân tộc, anh hùng khai điền trị thủy, anh hùng khai sáng văn hoá của dân tộc ta từ thủa dựng nước. Với giá trị di sản văn hóa to lớn đó, ngày 30/1/2018, Tục thờ Tản Viên Sơn Thánh đã được Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 266/QĐ-BVHTTDL.

Hàng năm, vào ngày mùng 6/11 âm lịch là ngày hóa của Đức Thánh Tản Viên, để nhớ tới công lao, ân đức của Ngài, huyện Ba Vì tổ chức lễ dâng hương tưởng niệm nhằm giáo dục lòng yêu nước, đạo lý uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Hoạt động tế lễ tại đền Trung

Năm 2019, Huyện Ba Vì sẽ tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm ngày hóa của Đức Thánh Tản Viên tại di tích đền Thượng, Vườn quốc gia Ba Vì vào ngày 01/12/2019. Với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa, đây sẽ là hoạt động tín ngưỡng điển hình về tục thờ Tản Viên Sơn Thánh.

Trong tiết trời giá lạnh của mùa đông trên đỉnh non Tản, khói hương quện với mây trời, sương núi càng tạo cho khung cảnh nơi này sự linh thiêng huyền ảo! Du khách thập phương sẽ được hòa mình vào không gian lễ hội và thiên nhiên hùng vĩ của núi Ba Vì huyền thoại. Thắp nén tâm hương tỏ lòng ngưỡng kính bậc thánh hiền của quốc gia, dân tộc.

Theo Vietnamet