Khoan dung và đối thoại

Nửa cuối của 2016 có thể là thời gian hạnh phúc hơn với hoà bình và công lý. Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, trong năm 2015 hơn 60 triệu người bị buộc phải di dời vì chiến tranh và vi phạm nhân quyền, con số cao nhất kể từ năm 1992. Syria, Iraq, Afghanistan, Yemen, Ukraina, Nam Sudan và Burundi là những điểm nóng về bạo lực trong năm qua.

Vì nhiều khu vực trên thế giới bị lún sâu vào vòng xoáy chiến tranh, nên những tháng đầu tiên của năm mới 2016 vẫn rất nghiệt ngã. Soufan Group - công ty tư vấn chiến lược có trụ sở tại New York, đã đặt một câu hỏi táo bạo trong báo cáo tình báo cuối năm: “Liệu 2016 sẽ là năm cuối cùng của cuộc nội chiến Syria?”.

Công ty này trả lời bằng cách dự đoán rằng, “có thể sẽ có nhiều lệnh ngừng bắn thất bại ở Syria trước khi một lệnh ngừng bắn làm nên khác biệt thực sự”, và kêu gọi về một sự lạc quan trước những đột phá đàm phán hoà bình. Tuy nhiên, Soufan Group kết luận rằng, cuối cùng chúng ta cũng đã đang đi đúng hướng, với minh chứng là nghị quyết đầu tiên được tất cả các thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua nhằm tiến tới một giải pháp đàm phán cho cuộc khủng hoảng Syria. Không có bảo đảm sẽ sớm chấm dứt chiến tranh, nhưng ít nhất là khi cả Nga và Mỹ đều cố gắng phối hợp song song, thì chúng ta có cơ hội từng bước kết thúc cuộc chiến khủng khiếp này.

Một tin tức tốt lành khác trong năm 2015 là tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã bắt đầu mất lãnh thổ, thu hẹp khoảng 14% trong vòng 12 tháng qua. Quân đội Iraq dưới sự hậu thuẫn của Iran, Nga và Mỹ, đã giành lại được nhiều khu vực từ tay IS trong năm 2015. Phiến quân người Kurd cũng giành nhiều chiến thắng quan trọng trước IS. 

Như vậy, một nghị quyết cho năm mới 2016 đã tương đối rõ ràng: Nếu cộng đồng quốc tế tránh các chương trình nghị sự mang tính chủ nghĩa dân tộc và sắc tộc diện hẹp, đoàn kết lại và duy trì sức ép với IS, thì tổ chức khủng bố này có thể sẽ bị đập tan. Tất nhiên, chữ “nếu” ở đây có ý nghĩa rất lớn, nhất là với những vai trò phản tác của các nước như Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, Qatar... Nếu các nước trực tiếp hoặc gián tiếp tài trợ cho IS ít nhất kiềm chế được tổ chức này khỏi những thủ đoạn bẩn thỉu trong quá khứ, thì chúng ta thực sự có khả năng cách ly được con quái vật man rợ đó.

Để tránh hoặc hạn chế những bi kịch đau lòng trong năm mới, việc chia sẻ thông tin tình báo và đề cao cảnh giác giữa tất cả các chính phủ có liên quan cần phải được thực hiện và phối hợp tốt hơn năm 2015. Các chính sách khoan dung, đối thoại giữa các tôn giáo và các phong trào xoá bỏ cực đoan là những yếu tố quan trọng để giảm thiểu cuộc chiến tử vì đạo. Điều này cần được áp dụng cho cả các nước Hồi giáo lẫn phương Tây, nơi quan điểm chống tị nạn và chống nhập cư lên mức cao hơn bao giờ hết trong năm qua. Càng phân biệt chủng tộc và bài ngoại, như Donald Trump hay phát xít mới ở Châu Âu, sẽ càng khó chống chọi.

Kiểm soát bất bình đẳng

Một nhiệm vụ có liên quan khác trong năm 2016 là phấn đấu phát triển kinh tế xã hội, kiểm soát bất bình đẳng đang gia tăng, khôi phục lại tinh thần tự tôn không chỉ trong thế giới Hồi giáo, mà bất cứ nơi nào có sự phân chia giai cấp và xã hội phân cực. Các nhà phân tích dự báo năm 2016 sẽ là một năm khá nguy hiểm về kinh tế. Câu chuyện lớn nhất trong năm qua là sự sụp đổ của giá dầu, rơi xuống đáy thấp nhất kể từ năm 2004. Không có dấu hiệu OPEC có ý chí chính trị để đồng ý kiềm chế sản lượng dầu, như vậy giá dầu trong những tháng đầu năm có thể xuống dưới mức 30 USD/thùng. Kéo theo đó là dự đoán trong năm tới cả lạm phát và lãi suất sẽ thấp hơn trong thời gian dài. FED vừa tăng lãi suất lần đầu tiên trong gần 1 thập kỷ, nhưng sẽ cực kỳ thận trọng trong động thái tiếp theo.

Trong khi đó, 6 năm qua khu vực đồng tiền chung Châu Âu đã thể hiện khả năng giành thắng lợi từ thế thất bại. Mỗi khi cuộc khủng hoảng dường như sắp qua đi, lại có một điều gì đó tồi tệ xảy ra. Trong năm 2016, “điều gì đó” có thể là Hy Lạp, nước nợ nần chồng chất và thắt lưng buộc bụng nghiệt ngã, hoặc cũng có thể là Tây Ban Nha hoặc Pháp.

Để tránh các cuộc khủng hoảng kinh tế mới, cần có nỗ lực không mệt mỏi để sửa chữa sai lầm và tái cơ cấu lại các định chế bất công bằng trong nước và quốc tế. Một kết quả như vậy chỉ có thể đạt được nếu những người dân có thiện chí tiếp tục vận động và thúc đẩy các chính phủ, tập đoàn theo đuổi lợi ích công cộng lớn hơn.

Nguồn: laodong.com.vn