Sản xuất ngừng trệ

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tình hình sản xuất của ngành chế biến, xuất khẩu gỗ hiện nay có thể nói là ngừng trệ. Do không có đơn hàng nên các doanh nghiệp chế biến gỗ buộc phải tạm dừng sản xuất và cho lao động nghỉ, đã có nhiều doanh nghiệp cho nghỉ 40 – 80% số lao động, hoặc giãn thời gian  làm việc.

Đối với thị trường xuất khẩu gỗ, đến tháng 4/2020 có khoảng 80% đơn hàng bị tạm dừng, chưa tìm được đơn hàng mới. Các thị trường lớn như Hoa Kỳ (51% kim ngạch xuất khẩu), EU (39% kim ngạch xuất khẩu) đã đóng băng. Một số thị trường khác chiếm tỷ trọng nhỏ như Nhật Bản và Hàn Quốc những đơn hàng chỉ còn lác đác. Ngoài ra, thị trường Trung Quốc (8% kim ngạch xuất khẩu) trong những tháng đầu năm bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 giờ bắt đầu có dấu hiệu phục hồi nhưng cần thời gian để trở lại bình thường.

Với thị trường trong nước có hai loại sản phẩm chính: 70-80% sản phẩm của các làng nghề truyền thống không tiêu thụ được, phải tạm dừng hoạt động sản xuất; sản phẩm chế biến cao cấp cho các công trình lớn (khách sạn, công sở…) giảm 90% doanh thu so với cùng kỳ.

Qua khảo sát bước đầu ở 130 doanh nghiệp, bình quân mỗi doanh nghiệp trong quý I/2020 thiệt hại 25 tỷ đồng; tổng thiệt hại 3.000- 5.000 tỷ đồng. Người lao động không có thu nhập, đang tạm nghỉ việc, đối diện với thất nghiệp ở một bộ phận không nhỏ lao động. doanh nghiệp cũng có áp lực trả nợ ngân hàng, xin giãn, hoãn thuế, tiền thuê đất, bảo hiểm xã hội.

Hiện chỉ có 7% doanh nghiệp vẫn hoạt động bình thường, còn lại trên 90% doanh nghiệp phải tạm dừng hoặc luân chuyển một bộ phận lao động, tạo ra sự đứt gãy toàn chuỗi.

Sản xuất, tiêu thụ đình trệ, ảnh hưởng đến chuỗi, cả những người cung cấp nguyên, phụ liệu, đặc biệt cả những người trồng rừng. Tại một số địa phương, người trồng rừng đã kêu khó khăn vì gỗ không có người mua

Cơ cấu lại sản phẩm xuất khẩu, tăng cường liên kết chuỗi

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn, dịch bệnh Covid-19 gây tác động bất lợi không riêng với ngành gỗ mà đến cả nền kinh tế, nhưng các doanh nghiệp không nên  đánh giá tình hình quá bi quan. Bây giờ không phải là lúc doanh nghiệp nghĩ đến chuyện đóng cửa rồi phá sản mà phải tích cực “tìm cơ trong nguy”, để duy trì phát triển bền vững trong tương lai

Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho hay, Chính phủ đã ban hành Nghị định 41 đồng ý cho kéo dài 5 tháng đối với các doanh nghiệp chế biến gỗ nói riêng và các doanh nghiệp nói chung chậm nộp các loại thuế (GTGT, TNDN, TNCN); chậm nộp 5 tháng với tiền thuê đất đợt 1. 

Ngoài ra, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Thông tư 01, có gói tín dụng 285.000 tỷ đồng để xử lý giãn hoãn nợ cũ, áp dụng cơ chế cho vay có điều kiện đảm bảo nhẹ nhàng hơn, lãi suất thấp hơn 0,5, 0,25% để hỗ trợ DN vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Thứ trưởng Hà Công Tuấn khẳng định, mặc dù khó khăn nhưng ngành gỗ vẫn có dư địa phát triển tốt, có tiềm năng nâng cao chuỗi giá trị. Để nhanh chóng hạn chế các thiệt hại và khi dịch bệnh qua đi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đưa ra 4 giải pháp cho ngành gỗ.

Thứ nhất, ngành gỗ cần lập tức cơ cấu lại sản phẩm xuất khẩu. Hiện nay, các sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ, EU chủ yếu là bàn trang điểm, dụng cụ phòng bếp, phòng tắm chiếm 60%, trong khi đồ ngoại thất, văn phòng có giá trị cao chỉ chiếm 40% và đây là dư địa lớn. Ngoài ra, ngành phải cơ cấu cho cả chuỗi từ việc trồng rừng gỗ lớn, cải tiến về giống, đẩy nhanh việc quản lý rừng bền vừng, thực hiện các cam kết với EU.

Thứ hai, ngành gỗ cần thực hiện mạnh mẽ hơn liên kết chuỗi, giảm phụ thuộc nguồn cung. Phải đẩy mạnh việc sản xuất phụ liệu trong nước để hạ chi phí sản xuất.

Thứ ba, đổi mới công nghệ, ứng dụng công nghệ vào chuỗi, từ ứng dụng giống, chế biến, bán hàng online; nắm bắt nhu cầu thị trường đổi mới thiết kế, tạo ra mặt hàng phối trộn gỗ với đá, kim loại để phù hợp với thị trường.

Thứ tư là ngành gỗ phải thiết lập và thực thi hệ thống pháp luật chống gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, chống được cả chuyển giá...

Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, ngành gỗ cần quan tâm hơn đến thị trường trong nước. Hiện nay, thị trường trong nước đã trị giá 3 tỷ USD, dự báo thời gian tới, nhu cầu thị trường 97 triệu dân ngày sẽ tăng cao do người dân đã có điều kiện sử dụng sản phẩm gỗ chất lượng cao- Thứ trưởng Hà Công Tuấn nhấn mạnh.

Theo VietQ