Theo thống kê của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tính đến ngày 12/10, các tổ chức được ủy quyền đã cấp khoảng 23.800 bộ chứng nhận xuất xứ (C/O) mẫu EUR.1 với kim ngạch khoảng 963 triệu USD đi 28 nước Liên minh châu Âu (EU). Ngoài ra, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang EU còn thực hiện tự chứng nhận xuất xứ cho trên 660 lô hàng với trị giá khoảng 2 triệu USD.

Các mặt hàng đã được cấp C/O mẫu EUR.1 gồm giày dép, thủy sản, nhựa và các sản phẩm nhựa, cà phê, hàng dệt may, túi xách, va li, rau quả, sản phẩm mây, tre, đan,... Thị trường nhập khẩu đa phần là các nước có cảng biển và trung tâm phân phối, trung chuyển của EU như Bỉ, Đức, Hà Lan, Pháp, Anh. Trong đó, nhiều lô hàng đã tới thị trường EU, thông quan và được hưởng ưu đãi. Tiêu biểu như giày dép có giá trị được cấp C/O sau 2 tháng (tháng 8 và 9) đạt gần 391 triệu USD; thủy sản  đạt hơn 183 triệu USD, nhựa và sản phẩm nhựa đạt hơn 49 triệu USD, sản phẩm dệt may đạt hơn 27 triệu USD,...

So với các hiệp định thương mại (FTA) khác của Việt Nam mới có hiệu lực và đi vào thực thi trong thời gian gần đây như Hiệp định CPTPP, FTA giữa ASEAN và Hongkong, Hiệp định Thương mại giữa Việt Nam và Cuba… thì số lượng C/O mẫu EUR.1 cấp trong thời gian đầu Hiệp định EVFTA có hiệu lực lớn hơn nhiều. Tỷ lệ sử dụng C/O mẫu EUR.1 trong tổng kim ngạch xuất khẩu trong tháng 8 năm 2020 đạt 8,64% và tăng lên 14,65% vào cuối tháng 9 năm 2020.

Bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhận định một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã có chuyển biến tích cực sau 2 tháng Hiệp định EVFTA đi vào thực thi.

Trong đó, thủy sản là mặt hàng tận dụng được ưu đãi ngay từ những ngày đầu tiên Hiệp định có hiệu lực. Tính từ đầu tháng 8 đến hết tháng 9, xuất khẩu thủy sản sang thị trường EU và Anh đạt khoảng 263 triệu USD, tăng 17,1% so với cùng kỳ 2 tháng năm 2019.

Một số mặt hàng có kim ngạch bắt đầu tăng từ đầu tháng 9. Cụ thể, mặt hàng gạo, nhờ tận dụng hạn ngạch thuế quan theo EVFTA, kim ngạch xuất khẩu tháng 9 đạt 1,74 triệu USD, tăng 168% so với tháng trước. Xuất khẩu giày dép, mặc dù tiếp tục chịu tác động lớn của việc sụt giảm nhu cầu do đại dịch COVID-19 cũng bắt đầu ghi nhận kim ngạch tăng trưởng nhẹ trong tháng 9, đạt 307,07 triệu USD, tăng 3,5% so với tháng trước.

Qua đó, xuất khẩu của Việt Nam đã có kết quả tích cực từ khi EVFTA có hiệu lực. Tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU và Anh trong tháng 8 năm 2020 đạt 3,77 tỷ USD, tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong tháng 9, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU và Anh đạt 3,54 tỷ USD, tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước.

Theo đánh giá của các hiệp hội, thời gian qua, các DN đã tích cực chủ động tìm hiểu và đáp ứng tương đối tốt các điều kiện C/O để tận dụng ưu đãi.

Nhiều DN Thủy sản, và da giày đã có tăng trưởng xuất khẩu tích cực sang thị trường châu Âu và hiện nay các DN đang triển khai các kế hoạch sản xuất kinh doanh để có thể áp ứng các đơn hàng cho các đối tác tại châu Âu những tháng cuối năm 2020 và những tháng đầu năm 2021.

Tại Hội nghị, các DN cũng kiến nghị, Bộ Công Thương thường xuyên cập nhập thông tin thị trường tại EU và Anh để có thể thông báo kịp thời cho các hiệp hội, DN, qua đó chủ động cho kế hoạch sản xuất kinh doanh.

Theo ông Vũ Hùng Thịnh, Phó Trưởng Phòng Xuất xứ hàng hóa, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), hiện EU vẫn dành chế độ ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP) cho Việt Nam, tuy nhiên, đây là ưu đãi đơn phương phụ thuộc vào EU, còn EVFTA là ưu đãi song phương giữa Việt Nam và EU.

Quy tắc xuất xứ của GSP và quy tắc xuất xứ của EVFTA gần như nhau đối với các mặt hàng như thủy sản, dệt may, da giày... là những mặt hàng thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn có một số hàng hóa, nếu theo EVFTA, theo lộ trình phải 3 năm thuế mới về 0%, do đó, các DN có thể áp dụng quy tắc xuất xứ hàng hóa theo GSP.

Ông Thịnh khuyến nghị DN hãy luôn liên hệ với khách hàng của mình tại EU để biết sản phẩm áp dụng mẫu quy tắc xuất xứ (C/O) theo mẫu nào để có thể tận dụng tốt nhất được ưu đãi về thuế quan.

Theo báo Chính phủ