Trong thời gian qua, thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ khủng hoảng năng lượng toàn cầu do tình hình căng thẳng địa chính trị, địa kinh tế giữa các nước lớn ngày càng gay gắt đã khiến cho giá nhiên liệu như: Dầu, khí, than tăng cao, gây ra những tác động to lớn đối với mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Trước tình hình đó, ngay từ đầu năm 2023, Bộ Công Thương đã tập trung chỉ đạo các tập đoàn năng lượng như: EVN, PVN, TKV, cùng các doanh nghiệp ngành Điện thực thi quyết liệt nhiều giải pháp, nhằm đảm bảo cung ứng điện an toàn, liên tục và tin cậy, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của nhân dân. Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành trung ương và các địa phương triển khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp thúc đẩy Chương trình sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả (SDĐTK&HQ) và Chương trình TKĐ theo tinh thần Chỉ thị số 20 ngày 7/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ nhằm góp phần đảm bảo cung ứng đủ điện, duy trì ổn định an ninh năng lượng, phục vụ phát triển KT-XH và đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường năng lượng thế giới diễn biến rất phức tạp, giá năng lượng tiếp tục bị đẩy lên mức rất cao; Biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino gây ra tình trạng hạn hán, thiếu nước kéo dài, làm cho lưu lượng nước về các hồ thủy điện trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam đều giảm mạnh so với cùng kỳ nhiều năm trước, ảnh hưởng lớn đến khả năng phát điện của các nhà máy thuỷ điện (các hồ thủy điện khu vực miền Bắc tiếp tục có lượng nước về thấp, tính đến ngày 11/5/2023, khu vực miền Bắc tất cả 12/12 hồ thủy điện lớn có lưu lượng nước về hồ rất kém, tần suất nước về nhiều hồ kém nhất trong 100 năm qua. Riêng tháng 4 và đầu tháng 5, nước về các hồ chỉ đạt dưới 50% bình quân nhiều năm, một số hồ chỉ đạt 20% so với trung bình nhiều năm, gây thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng cho các hồ thủy điện).

Bên cạnh đó, công suất và sản lượng của các nhà máy điện gió cũng suy giảm sâu do điều kiện gió kém nên khả năng phát điện hiện nay chỉ đạt 5,6% so với công suất lắp đặt của các nhà máy. Đặc biệt, từ cuối tháng tư đến nay, thời tiết nắng nóng diễn ra khắc nghiệt trên diện rộng, kết hợp với nền nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm đã dẫn đến nhu cầu sử dụng điện trên toàn quốc tăng cao, trong đó nhu cầu sử dụng điện của khách hàng dân dụng là khá cao. Phụ tải toàn hệ thống điện quốc gia ngày 6/5 vừa qua đã tăng lên mức kỷ lục mới ~895 triệu kWh, cao nhất từ đầu năm đến nay và tăng 14,7% so với cùng kỳ (tháng 5/2022); Công suất tiêu thụ cực đại đạt 43.300 MW, cao nhất từ đầu năm đến nay và tăng 9,2% so với cùng kỳ (tháng 5/2022).

Ông Trần Đình Nhân – Tổng Giám đốc EVN phát biểu tại Hội nghị

Chia sẻ về những thách thức trong việc sản xuất điện tại Hội nghị, ông Trần Đình Nhân – Tổng Giám đốc EVN cho biết: Bên cạnh các nhà máy thuỷ điện tiếp tục bị suy giảm công suất do mực nước thấp, kết hợp cùng với một số nguồn nhiệt điện cũng bị giảm công suất do nắng nóng nên khả dụng nguồn của hệ thống điện quốc gia/miền Bắc không còn dự phòng. Do vậy, để đảm bảo cung ứng điện, EVN đã phải huy động các nguồn nhiệt điện chạy dầu DO/FO. Mặc dù Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia đã triệt để khai thác tiết kiệm thủy điện nhưng tính đến ngày 21/5/2023, sản lượng còn lại trong hồ toàn hệ thống là 2,911 tỷ kWh, thấp hơn 1,726 tỷ kWh so với kế hoạch năm (miền Bắc thấp hơn 1,033 tỷ kWh, miền Trung thấp hơn 435,6 triệu kWh, miền Nam thấp hơn 258 triệu kWh). Đứng trước bối cảnh đó, EVN kêu gọi tất cả các khách hàng sử dụng điện hưởng ứng ý nghĩa của phong trào TKĐ, đồng thời cùng nhau lan tỏa thông điệp “Tiết kiệm điện, thành thói quen” nhằm đóng góp vào sự ổn định và bền vững của hệ thống điện quốc gia.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An nhấn mạnh: “Bên cạnh việc quyết liệt thực thi những giải pháp để tăng cường khả năng sản xuất và cung ứng điện, thì việc SDĐTK&HQ được xem là một trong những giải pháp quan trọng, cấp bách, góp phần bảo đảm đủ nguồn diện cho phát triển KT-XH và đời sống xã hội trong thời gian tới”.

Để đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục và tin cậy trong mùa khô và cả năm 2023, Bộ Công Thương kêu gọi, đồng thời đề nghị các Bộ, ngành Trung ương có liên quan, EVN cùng UBND các tỉnh/thành phố tập trung chỉ đạo thực hiện tốt nội dung chủ yếu sau:

Một là, Một là, đẩy mạnh công tác truyền thông; tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, liên tục, bằng nhiều hình thức phù hợp về SDĐTK&HQ để nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp và cộng đồng về TKĐ, TKNL...

Hai là, khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hiện nghiêm túc biểu đồ sử dụng điện của từng ngành, lĩnh vực, nhất là các hộ sử dụng điện lớn. Trong đó, chú trọng tới hoạt động điều chỉnh phụ tải điện phi thương mại; phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu TKĐ đã đề ra.

Ba là, có giải pháp hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp và các hộ gia đình áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến, chuyển đổi, thay thế các công nghệ sản xuất và các thiết bị điện, điện tử lạc hậu, tiêu tốn nhiều năng lượng sang các công nghệ, thiết bị mới, sử dụng ít điện, năng lượng. Đồng thời, đẩy mạnh các chương trình, hoạt động hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học và công nghệ, xây dựng cơ chế chính sách…; Tranh thủ chuyển giao công nghệ, nguồn vốn từ các đối tác nước ngoài cho các chương trình, hoạt động SDĐTK&HQ trong nước.

Bốn là, tăng cường tổ chức các lớp tập huấn tại các cơ quan, doanh nghiệp, tổ dân phố, khu dân cư để hướng dẫn trực tiếp cho người dân về các giải pháp, cách thức TKĐ. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực SDNLTK&HQ để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật; đồng thời, tổ chức biểu dương, khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt các giải pháp TKĐ.

Cũng tại Hội nghị, Bộ Công Thương đã tổ chức nghi thức phát động phong trào TKĐ năm 2023 thể hiện sự chung tay của Bộ, ngành, người dân, cộng đồng, doanh nghiệp nhằm đạt mục tiêu TKNL, TKĐ, hướng tới một tương lai xanh và phát triển bền vững.

Tuấn Anh