Nói đến Ninh Bình, người ta thường nghĩ ngay đến cặp đôi huyền thoại: cơm cháy và thịt dê. Dĩ nhiên 2 món ấy thì ngon và nổi tiếng rồi, nhưng nếu nhắc đến Ninh Bình mà chỉ nhớ đến 2 món đó thì... thiếu sót quá. Bởi Ninh Bình còn rất nhiều món ngon dân dã như gỏi cá nhệch hay dân dã hơn là miến lươn và bún mọc.
Nói đến bún mọc mới thấy thật... lạ vì các bài báo viết về ẩm thực Ninh Bình nhiều thế mà ít ai nhắc đến món bún mọc ở Kim Sơn, dù món này rất ngon. Bún mọc Kim Sơn đương nhiên là phải là đặc sản từ vùng Kim Sơn, Ninh Bình rồi, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến quán lâu năm như bún mọc Tố Như. Nhưng nếu không tiện đến tận Kim Sơn thưởng thức tô bún mọc thì ở trong thành phố Ninh Bình vẫn còn rất nhiều quán bún khác để bạn thưởng thức.
Bún mọc Kim Sơn không giống mọc có thịt mộc nhĩ như Hà Nội mà mọc làm từ từ mông loại ngon giã nhuyễn, có chỗ xay chung với sụn ăn sừn sựt rất ngon. Thêm nữa viên mọc ở đây làm to như lòng bàn tay trẻ con, đủ để cắn ngập răng chứ không phải loại mọc nhỏ bằng đầu ngón tay thường thấy ở Hà Nội.
Những viên mọc trong tô bún rất to với màu hồng nhạt đặc trưng.
Tô bún mọc Ninh Bình rất đơn giản, một tô bún chỉ đơn thuần là bún, những viên mọc trắng hồng thơm phức điểm thêm chút hành rồi chan nước dùng nóng hổi, điểm thêm chút hành phí vàng rộm, ngon mắt trước khi mang ra cho khách. Đơn giản thế nhưng có ăn mới thấy khó quên. Sợi bún mềm, dai, miếng mọc ngọt đậm, nước dùng thanh... hòa quyện thực sự khiến người ta vô cùng khó quên.
Mỗi tô bún không thể thiếu được chút hành phi.
Tô bún mọc Ninh Bình không thể thiếu trọn vẹn nếu thiếu rau sống ăn kèm. Rau sống ăn kèm bún mọc cũng rất đa dạng với giá, rau chuối thái, húng, ngổ, kinh giới, rau răm... nhờ thế mà tạo nên một hương vị rất đặc trưng.
Theo chủ quán bún nổi tiếng ở Ninh Bình chia sẻ thì tô bún mọc muốn ngon phải chế biến rất kì công, bún phải làm từ gạo tẻ loại ngon nhất và loại gạo này phải để qua một thời gian nhất định thì mới cho ra sợi bún dẻo, thơm. Thịt làm mọc phải là thịt mông ngon và thật tươi thì viên mọc mới ngọt đậm, chắc, ăn mới đã miệng. Nước dùng phải ninh từ xương ống thì nước mới ngọt thanh.
Cầu kỳ và ngon như thế nhưng bún mọc Ninh Bình lại rất bình dân, trung bình chỉ 20 đến 30 ngàn/ tô là đã có ngay một bát bún ngon và nhiều mọc đủ để ăn sướng cả miệng. Bún mọc thường chỉ bán để ăn sáng và ăn trưa. Nếu chỉ đến thành phố Ninh Bình mà vẫn muốn ăn bún mọc ngon, bạn sẽ có thể hỏi quán bún mọc ở "ngã ba tam giác" để thưởng thức. Bún ở đây nổi tiếng đầy đặn nhưng chỉ bán sáng và hết hàng rất sớm, có khi chỉ hơn 9 giờ sáng là đã hết hàng.
Nguồn Trí thức trẻ