Gian lận trong sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thịt và cá đang là vấn nạn toàn cầu, khiến người tiêu dùng thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm. Không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, hành vi làm giả các loại thịt, cá còn gây ra tổn hại về sức khỏe cho người tiêu dùng.

Năm 2013, châu Âu đã từng "dậy sóng" với vụ bê bối về việc hàng loạt sản phẩm thịt ngựa được bán ra thị trường nhưng lại gắn mác là thịt bò. Đây là một vụ bê bối lớn về truy xuất nguồn gốc các sản phẩm thịt và khiến người tiêu dùng không khỏi phẫn nộ.

Trước vấn nạn trên, nhiều cá nhân, tổ chức đã vào cuộc tìm giải pháp xác định các sản phẩm thịt giả và thật được bán trên thị trường. Ngành nông nghiệp nhiều nước thường xuyên triển khai hoạt động thanh kiểm tra an toàn thực phẩm.

Biện pháp thường được áp dụng là dùng kỹ thuật phân tử phản ứng chuỗi polymerase (PCR), dù có độ chính xác cao nhưng đòi hỏi thời gian phân tích lâu và phải làm trong phòng thí nghiệm dẫn đến hạn chế trong xử lý sai phạm. Phương pháp như khối phổ sắc ký lỏng (LC-MS) tuy đem lại kết quả chính xác nhưng cũng gây tốn kém chi phí và tốn thời gian. 

Để giải quyết vấn đề này, các nhà nghiên cứu tại Đại học Texas ở Austin đã phát triển loại bút cầm tay MasSpec Pen có khả năng cho kết quả thử thịt, cá thật - giả trong vòng 15 giây. Các nhà khoa học đã dùng MasSpec Pen kiểm tra thịt bò, thịt gà, thịt lợn, thịt cừu, thịt nai và năm loài cá phổ biến được thu thập từ các cửa hàng tạp hóa. Ưu điểm của phương pháp này là có thể xác thực loại và độ tinh khiết của các mẫu thịt và cá chỉ trong thời gian ngắn mà không làm tổn hại đến mẫu.

Khi đầu của thiết bị được ấn vào mẫu, một giọt dung môi được giải phóng, chiết xuất đủ lượng phân tử trong vòng 3 giây để phân tích chính xác bằng phương pháp khối phổ. Lượng dung môi đủ nhỏ để không ảnh hưởng đến chất lượng thịt, cá.

Kết quả phân tích có độ chính xác 100%, không kém gì phương pháp PCR nhưng nhanh hơn khoảng 720 lần. Các nhà nghiên cứu cho biết họ có kế hoạch mở rộng phương pháp này sang các sản phẩm thịt khác và tích hợp MasSpec Pen vào một máy đo khối phổ di động để xác thực thịt tại chỗ. Bút MasSpec Pen sẽ sớm được sản xuất đại trà để bán ra thị trường.

Theo VietQ