Ngày 17/3/2021, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chương trình số 04-CTr/TU về "Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025".

Chương trình 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội tập trung vào ba mục tiêu chính là xây dựng NTM theo hướng hiện đại và bền vững; tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân. Nội dung chương trình nhấn mạnh việc phát triển nông thôn theo hướng đô thị hóa, ứng dụng công nghệ, xây dựng NTM "thông minh", chú trọng bảo vệ môi trường, đồng thời phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, sản phẩm an toàn và giá trị gia tăng cao.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình NTM Hà Nội, thực hiện nội dung của Chương trình 04-CTr/TU và các chỉ đạo của Thành phố, trong giai đoạn 2021 – 2025, Hà Nội đã huy động kinh phí thực hiện chương trình xây dựng NTM so với mục tiêu là 86.807/71.830 tỷ đồng, đạt 120,8% trong đó, ngân sách Thành phố 36.687 tỷ đồng; ngân sách huyện 43.842 tỷ đồng; ngân sách xã 2.264 tỷ đồng; vốn huy động ngoài ngân sách 4.012 tỷ đồng…

Thành phố Hà Nội đón Bằng công nhận thành phố Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM

Các mục tiêu xây dựng NTM của Thành phố đều được hoàn thành và hoàn thành sớm hơn so với kế hoạch. Cụ thể, đến hết năm 2023, 17/17 huyện và 382/382 xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM, hoàn thành 100% mục tiêu của chương trình. Đây là một thành tựu đáng tự hào, khi 11 huyện đã được công nhận thêm trong giai đoạn 2021 - 2023, vượt trước 2 năm so với mục tiêu chương trình. Chỉ tiêu về chất lượng NTM tiếp tục được đẩy mạnh và vượt mục tiêu một cách ngoạn mục. Đến hết năm 2024, Thành phố đã có 229/382 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 59,9%), vượt 146,8% so với mục tiêu 40% (156 xã) đề ra cho năm 2025. Tương tự, số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu cũng đạt 109 xã, vượt 136,2% so với mục tiêu 80 xã. Đặc biệt, 5 huyện (cũ) là Thanh Trì, Gia Lâm, Hoài Đức, Đông Anh, và Thanh Oai đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao. Sự thành công này cho thấy chất lượng đời sống vật chất và tinh thần ở khu vực nông thôn Thủ đô đã được nâng lên một tầm cao mới, hướng tới mô hình nông thôn hiện đại, văn minh.

Hạ tầng nông thôn phát triển đồng bộ, hiện đại: 100% đường xã, liên thôn được bê tông hóa, nhựa hóa. 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia; trên 95% người dân có bảo hiểm y tế; trên 96% trường học đạt chuẩn. Hơn 95% hộ dân sử dụng nước sạch; hệ thống thủy lợi đảm bảo tưới tiêu cho trên 95% diện tích đất nông nghiệp...

Cơ cấu lại ngành Nông nghiệp được triển khai mạnh mẽ theo hướng ứng dụng công nghệ cao, phát triển nông nghiệp đô thị, sinh thái gắn với du lịch trải nghiệm. Tốc độ tăng trưởng sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản hàng năm luôn đạt mức cao, từ 2,5 - 3,3% trong giai đoạn 2021 - 2024, vượt chỉ tiêu đề ra (2,5 - 3,0%).

Đến hết năm 2024, lũy kế từ năm 2019, thành phố đã đánh giá và phân hạng được 3.317 sản phẩm OCOP, vượt xa mục tiêu 2.000 sản phẩm đề ra cho năm 2025. Con số này đưa Hà Nội trở thành địa phương có số lượng sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng nhiều nhất cả nước, chiếm khoảng 22,1% tổng sản phẩm OCOP toàn quốc.

Cùng với đó, Thành phố đã xây dựng được 16 trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch, vượt mục tiêu đề ra (ít nhất 01 trung tâm/huyện, thị xã tương đương 18 trung tâm). Cùng với đó, 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP đã được phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng Thủ đô tiếp cận và tiêu thụ sản phẩm chất lượng. Các làng nghề truyền thống tiếp tục được quan tâm phát triển. Tính đến hết năm 2024, đã có 337 làng nghề, nghề truyền thống được công nhận. Đặc biệt, Hà Nội đã có 29 điểm du lịch gắn với du lịch cộng đồng tại các làng nghề.

Xây dựng NTM đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống nông dân nông thôn, thu nhập của người dân được nâng cao. Tính đến năm 2024, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn ước đạt 73,8 triệu đồng/người/năm. Năm 2025 ước đạt 80 triệu đồng/người/năm, con số này đã tăng mạnh so với mức 55 triệu đồng/người/năm của năm 2020 và là mức thu nhập thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Nếu như năm 2021 toàn Hà Nội còn 4.463 hộ nghèo với tỷ lệ là 0,21%; năm 2022 rút xuống còn 2.134 hộ nghèo với tỷ lệ là 0,095%; năm 2023 còn 690 hộ nghèo với tỷ lệ là 0,03%. Đến hết năm 2024, Thành phố không còn hộ nghèo (giảm 690/690 hộ nghèo), kết quả giảm nghèo đạt 182% so với chỉ tiêu giao được giao, về đích trước 01 năm kế hoạch đề ra cho giai đoạn 2021-2025. Khu vực nông thôn của thành phố chỉ còn 9.570 hộ cận nghèo chiếm tỷ lệ 0,77%. Văn hóa - xã hội nông thôn phát triển, môi trường sống được nâng cao: 98% làng, thôn, xóm đạt danh hiệu văn hóa; không gian sống sáng - xanh - sạch - đẹp.

Xây dựng NTM tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động sản xuất nông nghiệp tại các vùng nông thôn Thủ đô

Ngày 22/6/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định công nhận Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2024. Ngày 19/9/2025, Chủ tịch nước ký Quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. Đây là minh chứng cho chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước; là kết quả của tinh thần đoàn kết, quyết tâm chính trị cao và sự đồng lòng, chung sức của toàn thể nhân dân Thủ đô. Chương trình NTM đã thực sự trở thành “ý Đảng, lòng dân”, tạo nên những chuyển biến sâu sắc về kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường và chất lượng sống của người dân; đặt nền móng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới của Thủ đô.

Hà Nội luôn xác định hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM không phải là điểm kết thúc mà là bước khởi đầu cho chặng đường phát triển mới. Trong bối cảnh Hà Nội sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Hà Nội tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân và nông thôn là nền tảng quan trọng trong tiến trình phát triển.

Văn Minh

Bài viết có sự phối hợp thông tin của Văn phòng Điều phối Chương trình Nông thôn mới Hà Nội.