Trọng trách đầu tiên của chính quyền Gia Lai mới
Tỉnh Bình Định và Gia Lai cũ cách nhau chủ yếu con đèo An Khê trên Quốc lộ 19 hình thành từ thời kháng chiến chống Pháp. Xuyên suốt thời gian qua đã được nâng cấp cải tạo nhiều lần, nhưng khả năng kết nối giao thông không đáp ứng được phát triển KT-XH cho một tỉnh Gia Lai mới. Do đó, Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku đã được Chính phủ phê duyệt và đang được tỉnh chú trọng thực hiện với quyết tâm chính trị cao nhất.
Song hành với Dự án mang tính cấp thiết này là Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua địa bàn tỉnh Gia Lai cũng phải thi công theo kế hoạch chung cùng các địa phương trong cả nước có Dự án đi qua.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Ông Hồ Quốc Dũng - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm quốc gia tỉnh Gia Lai nêu bật ý nghĩa và nhấn mạnh về tầm quan trọng của 02 dự án sau khi hoàn thành sẽ mở ra cơ hội mới cho sự phát triển KT-XH của tỉnh, đề nghị cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh tập trung triển khai và đẩy nhanh tiến độ từng hạng mục công trình nhằm đảm bảo tiến độ đề ra.
Quy mô 2 dự án trọng điểm này mang tầm vóc quốc gia: Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh Gia Lai có điểm đầu tại phường Hoài Nhơn Bắc, giáp ranh giới tỉnh Quảng Ngãi; điểm cuối tại phường Quy Nhơn Tây, giáp ranh giới tỉnh Đắk Lắk. Tổng chiều dài tuyến qua địa bàn tỉnh khoảng 115,7 km (từ lý trình Km886+300 đến Km1002) và đi qua 18 xã, phường của tỉnh.
Theo thiết kế, Dự án sẽ bố trí 02 nhà ga gồm: Ga Bồng Sơn thuộc phường Hoài Nhơn Nam và ga Diêu Trì thuộc xã Tuy Phước Tây. Trong phạm vi Dự án triển khai sẽ bố trí 02 trạm bảo dưỡng gồm: Trạm số 01 đặt gần ga Bồng Sơn và Trạm số 02 đặt gần ga Diêu Trì. Tổng nhu cầu chiếm dụng đất của Dự án đoạn qua tỉnh Gia Lai khoảng 758 ha. Kinh phí giải phóng mặt bằng toàn tuyến khoảng 6.410 tỷ đồng.
Riêng Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có tổng chiều dài khoảng 125 km (gồm: 40km đoạn qua địa phận tỉnh Bình Định (cũ), khoảng 85 km qua địa phận tỉnh Gia Lai (cũ) và đi qua 17 xã, phường của tỉnh Gia Lai (mới).
Sơ bộ tổng mức đầu tư Dự án khoảng 43.734 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách nhà nước bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước năm 2024, nguồn ngân sách Trung ương và nguồn ngân sách địa phương giai đoạn 2021-2025, 2026-2030.
Dự kiến, tổng diện tích đất chiếm dụng sơ bộ phục vụ Dự án khoảng 942,15 ha; chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khoảng 4.715 tỷ đồng (không bao gồm kinh phí dự phòng). Trong đó, UBND tỉnh Gia Lai cam kết bố trí 1.250 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng phát biểu tại phiên họp
Qua tổng hợp số liệu hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, nhu cầu vật liệu cho toàn Dự án gồm 20,52 triệu m3 đất đắp; 3,72 triệu m3 cát và 3,32 triệu m3 đá. Dự kiến, Dự án sẽ được khởi công vào tháng 10/2025.
Những giải pháp căn cơ bảo đảm cho trận đánh lớn
Tỉnh Gia Lai đã huy động tổng lực khả năng của các Sở, Ban, ngành vào cuộc cùng với những “giải pháp nóng” để triển khai cùng lúc hai dự án kịp tiến độ với quyêt tâm cao nhất:
Đối với Dự án cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, tỉnh Gia Lai dự kiến sẽ đầu tư xây dựng 38 khu tái định cư, 6 khu cải táng và 10 mỏ khoáng sản. Các khu tái định cư dự kiến khởi công vào ngày 19/8. Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đã cắm mốc giải phóng mặt bằng 37/38 khu. Đồng thời, 18/18 địa phương trong tỉnh có dự án đi qua đã thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để kịp thời triển khai giải phóng mặt bằng. Trong đó, UBND tỉnh Gia Lai cam kết bố trí 1.250 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh và các nguồn vốn hợp pháp khác.
Đối với Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc-Nam qua địa bàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy giao Trung tâm Phát triển quỹ đất chịu trách nhiệm giải phóng mặt bằng.
Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại phiên họp
Sở Tài chính cân đối, bố trí nguồn vốn trong kế hoạch trung hạn, chuẩn bị sẵn sàng nguồn vốn để giải phóng mặt bằng các dự án. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các đơn vị liên quan chuẩn bị sẵn các mỏ khoáng sản phục vụ khởi công xây dựng các dự án.
Vấn đề trước mắt phải tập trung tháo gỡ các vướng mắc, UBND tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành liên quan của tỉnh hướng dẫn các địa phương ban hành bảng giá đất làm cơ sở, căn cứ để thực hiện giải phóng mặt bằng. Khẩn trương xây dựng phương án đền bù; công tác cắm mốc; quy hoạch các khu tái định cư; quy hoạch quỹ đất xung quanh hai nhà ga Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; quy hoạch các bãi đổ thải khi thực hiện dự án. Đồng thời, nghiên cứu quy hoạch khu đô thị, KCN và CCN dọc tuyến cao tốc Quy Nhơn - Pleiku.
Trước thềm Đại hội Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I, Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ được tổ chức và phấn đấu hoàn thành trong năm 2028. Đây không chỉ là chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy mà là khát vọng và quyết tâm chính trị cao nhất của toàn Đảng, toàn dân Gia Lai với sức mạnh tiềm năng của đại ngàn và biển cả.
Văn Thuận