Sáng 24-4, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) Nguyễn Xuân Cường đã họp khẩn với các doanh nghiệp (DN) lớn trong ngành chăn nuôi để tìm giải pháp giải cứu đàn heo tồn.

Giá thịt heo rẻ nhất thế giới

Theo ông Hoàng Thanh Vân, Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT), trong 5 tháng qua, giá heo hơi liên tục giảm, hiện loại 100-110 kg/con đã xuống dưới 28.000 đồng/kg, có nơi thấp hơn 25.000 đồng/kg và chưa có dấu hiệu dừng lại, nhất là trong mùa hè sắp tới. “Đây là giá heo thấp nhất từ trước đến nay ở Việt Nam và cũng đang thấp nhất trên thế giới” - ông Vân nhấn mạnh.

Theo ông Vân, nếu tình trạng này kéo dài thì phần lớn hộ chăn nuôi và ngay cả những trang trại lớn cũng không trụ được, dẫn đến nhiều hệ lụy đối với ngành chăn nuôi, nhất là các hộ kinh doanh thức ăn.

Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi (TACN) Việt Nam, cho biết hiện giá TACN trung bình 9.000 đồng/kg và 4 kg cám cho 1 kg heo hơi. “Trong khi giá heo hơi nhiều nơi chỉ còn 23.000 đồng/kg thì riêng chi phí thức ăn đã thấy người nuôi lỗ lớn” - ông Lịch nói.

Ông Võ Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn chế biến thực phẩm Nam Hà Nội, cho rằng công ty đang hỗ trợ người nuôi bằng cách thu mua heo với giá cao hơn thị trường 2.000 đồng/kg và đẩy sản lượng giết mổ lên mức tối đa là 180-200 con/ngày.

Theo ông Dũng, nhiều địa phương như xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, một trong những “thủ phủ” về chăn nuôi, hiện heo nặng khoảng 140-150 kg bán chỉ 1,5 triệu đồng/con nhưng không có người mua.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đánh giá ngành chăn nuôi heo vỡ quy hoạch cả về tổng đàn và số nhà máy sản xuất TACN, cả hai đang rơi vào khủng hoảng thừa. “Gần nửa năm qua, giá heo liên tục sụt giảm và đang thấp nhất trong nhiều năm qua. Vấn đề đặt ra là tại sao dẫn đến tình trạng này? Cần có giải pháp để bình ổn giá heo và công ăn việc làm cho bà con chăn nuôi cũng như các doanh nghiệp” - ông Cường nói.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, có 2 nhóm nguyên nhân chính khiến giá heo rớt mạnh. Trong đó, nguồn cung lớn hơn cầu là nguyên nhân chính. 20 năm qua, sản lượng thịt heo tăng khoảng 3 lần, từ 1,8 triệu tấn lên 5,4 triệu tấn. Bên cạnh đó, phải nghiêm túc nhìn nhận việc tổ chức ngành hàng thịt heo chưa tốt. Trong tổ chức sản xuất, quy mô trang trại vừa và lớn mới chiếm 45%, còn lại là quy mô nhỏ lẻ với 3 triệu hộ chăn nuôi khiến giá thành cao, rất khó kiểm soát chuỗi. Khi thị trường xảy ra sự cố, thiệt thòi thuộc về nông dân sản xuất nhỏ. Ngoài ra, chế biến cũng là khâu yếu nhất của ngành chăn nuôi. Chỉ một số DN lớn có tổ chức chế biến sâu, còn lại tổng thể là rất yếu, tiêu thụ vẫn theo truyền thống bán tươi là chính.

Khâu tổ chức thị trường cũng kém, kể cả nội địa và xuất khẩu. Mạng lưới phân bổ chưa được nhiều. “Giá heo hơi tụt dốc mạnh nhưng người tiêu dùng vẫn phải mua thịt heo với giá cao. Các nước trong khu vực như Singapore, Philippines, Trung Quốc… đều nhập khẩu thịt heo với số lượng lớn nhưng thịt heo của Việt Nam vẫn chưa thâm nhập được nhiều vào các thị trường này” - ông Cường nhận xét.

Kêu gọi doanh nghiệp góp sức

Để giải cứu đàn heo tồn, trước mắt, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT kêu gọi các DN chăn nuôi lớn tăng thu mua, dự trữ cấp đông để chế biến sâu. Đề nghị giảm ngay chi phí đầu vào như thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y… trên cơ sở rà soát công tác quản trị, chia sẻ khó khăn với người chăn nuôi.

“20 năm qua, Chính phủ đã tạo mọi điều kiện cho ngành chăn nuôi, DN đã đồng hành với nông dân và thắng lớn. Nay các DN cũng phải có trách nhiệm với nông dân. Nếu tất cả DN cùng đồng hành thì tôi tin tưởng sẽ chia sẻ được khó khăn này” - Bộ trưởng Cường nhấn mạnh.

Theo Bộ NN-PTNT, đã kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ loạt giải pháp giải cứu ngành chăn nuôi heo. Trước mắt đề nghị các ngân hàng có chính sách phù hợp như khoanh nợ, giãn nợ cho người nuôi. Đồng thời, kiến nghị xem xét chỉ đạo cơ quan chuyên môn nghiên cứu tạm dừng tạm nhập tái xuất thịt và phủ tạng để tạo ra dư địa thị trường.

Ngoài ra, bộ này đang khẩn trương cử các đoàn công tác sang Trung Quốc đàm phán việc xuất khẩu thịt heo sang thị trường này. Đặc biệt, nhân dịp Hội nghị Cấp cao APEC tại Việt Nam tới đây, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc sẽ sang làm việc trực tiếp với Việt Nam về vấn đề xuất khẩu chính ngạch thịt heo và kỳ vọng sẽ tìm được giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ đàn heo tồn.

Về việc cần có chính sách rõ ràng để người nuôi định hướng, ông Vũ Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam, đồng tình với việc giảm đàn heo nái trên cả nước. “Hưởng ứng lời kêu gọi của Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, chúng tôi sẽ cố gắng mở rộng thị trường, thuê thêm kho để tăng thu mua cấp đông, chế biến lâu dài. Đồng thời, tiếp tục giảm giá bán TACN, giá bán con giống cho nông dân” - ông Tuấn khẳng định.

Ông Võ Việt Dũng đề nghị Bộ NN-PTNT cần có thông tin rõ ràng để các hộ chăn nuôi giảm đàn bởi hiện có tin đồn sắp được xuất heo ra nước ngoài nên một số cơ sở đang vay vốn nuôi thêm.

Theo ông Phạm Văn Học, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Dabaco Việt Nam (Dabaco), để hỗ trợ thị trường, hỗ trợ người chăn nuôi, Dabaco đã giảm giá TACN 5%-7%; giảm giá bán con giống, tăng cường hỗ trợ kỹ thuật cho người chăn nuôi.

Đại diện Dabaco kiến nghị tạm dừng nhập khẩu thịt để giải quyết nguồn cung thịt heo đang thừa trong nước. “Cần siết chặt hơn nữa các điều kiện trong chăn nuôi vì hiện có đến 55% là chăn nuôi nông hộ nên cần kiểm soát việc tăng đàn ồ ạt” - ông Học đề xuất.

Tổ chức lại sản xuất

Về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường yêu cầu nhanh chóng tái cơ cấu chăn nuôi theo hướng giảm quy mô ở mức phù hợp nhất, đặc biệt số heo nái, cân đối với các nhóm thực phẩm và xuất khẩu. Mục tiêu từ nay đến năm 2019 phải giảm đàn nái từ 4,2 triệu xuống 3 triệu con nhưng sức sinh sản vẫn phải bảo đảm như 4,2 triệu con. Phải tổ chức lại ngành hàng sản xuất, mở rộng chăn nuôi tập trung. Chăn nuôi nông hộ phải tổ chức lại dưới dạng tổ đội, HTX, DN nhỏ; giảm chi phí đầu vào, có kế hoạch đầu ra, củng cố kỹ thuật. Phát triển đối tượng khác thay thế, không nhất thiết phải nuôi heo.

Nguồn NLĐ