Để thực hiện hóa chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước là đưa điện về nông thôn giúp xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội đồng đều, bền vững giữa các vùng miền, không chỉ đòi hỏi sự quyết tâm cao mà còn cần đến bản lĩnh và sức sáng tạo của những thế hệ CBCNV-NLĐ gắn bó với Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) trong suốt 50 năm qua.

Câu chuyện của "lá cờ đầu"

Điện khí hóa nông thôn luôn là vấn đề thách thức đối với các Tổng công ty phân phối điện. Đưa điện đến những vùng mà phụ tải không tập trung, sản lượng điện tiêu thụ thấp, suất đầu tư xây dựng lưới điện cao… đồng nghĩa với việc hiệu quả kinh doanh thấp. Nhưng đối với EVNNPC thì những thách thức ấy còn tăng lên gấp bội bởi tính đặc thù trong phạm vi quản lý. EVNNPC phục vụ bán điện trên địa bàn 27 tỉnh, thành phố phía Bắc thì có tới 15 tỉnh là trung du và miền núi. Ai cũng biết rằng, các tỉnh vùng núi phía Bắc có địa hình hiểm trở với những dãy núi cao và nhiều thung lũng sâu, hẻm vực nhất Việt Nam thật chẳng khác gì đánh đố việc thi công và quản lý vận hành lưới điện. Thế nhưng, EVNNPC đã thành công và được tôn vinh là "lá cờ đầu" trong việc thực thi Chương trình điện khí hóa nông thôn của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Tất cả bắt đầu từ nhận thức cần phải hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị đã được giao phó, nhưng phải thực hiện bằng cách nào?

EVNNPC là đơn vị dẫn đầu EVN về công tác phát triển lưới điện và khách hàng ở khu vực nông thôn với 100% số xã có điện lưới quốc gia

Giai đoạn 2008 - 2014, là giai đoạn khó khăn chung của Tập đoàn Điện lực Việt Nam về nguồn vốn đầu tư. Muốn hóa giải được trở ngại lớn này, EVNNPC đã từng bước vận dụng các chính sách của Nhà nước, tranh thủ sự ủng hộ của các Bộ, ngành và địa phương trong việc huy động vốn trong nước, đồng thời, hợp tác với các tổ chức quốc tế nhằm tranh thủ nguồn vốn ưu đãi để có kinh phí đầu tư cho lưới điện nông thôn. Kết quả, toàn EVNNPC đã hoàn thành việc tiếp nhận lưới điện hạ hạ áp của 3.952 xã, đầu tư cải tạo tối thiểu để bán điện trực tiếp đến các hộ dân nông thôn. Năm 2015, Tổng công ty đã tiếp nhận được 125 xã và 211 cụm; đưa điện lưới quốc gia về 24 xã (trong đó có 05 xã đảo), đóng điện cho 8.901 hộ dân nông thôn chưa có điện lưới quốc gia, đưa số huyện có điện lưới quốc gia đạt 100%. Đây là dấu mốc quan trọng đầu tiên trong việc thực hiện Chương trình điện khí hóa nông thôn. Năm 2016, EVNNPC tiếp nhận lưới điện hạ áp của 30 xã và cụm, đưa tỷ lệ xã có lưới điện quốc gia đạt 100%; đã có 3.553 xã/5.050 xã đạt tiêu chí về điện nông thôn trong Chương trình xây dựng mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (tiêu chí số 4), chiếm tỷ lệ 70,35%. Năm 2017, EVNNPC đã tiếp nhận lưới điện của 133 xã, cụm và đã có 3.615 xã đạt tiêu chí số 4 về điện nông thôn trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Năm 2018, EVNNPC đã tiếp nhận lưới điện hạ áp của 17 xã, cụm với 18.892 hộ dân, nâng số hộ dân nông thôn được sử dụng điện lưới quốc gia đạt 98,5%; hầu hết các xã biên giới đã được cấp điện, góp phần cùng chính quyền địa phương thực hiện mục tiêu định canh định cư, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế và giữ gìn an ninh khu vực biên giới - hải đảo.

EVNNPC nối dài những nguồn sáng

Đằng sau những con số thống kê tưởng như khô khan này là sự "thay da đổi thịt" của biết bao tỉnh, thành khu vực phía Bắc. Dòng điện đã tạo nên những kết quả đáng khích lệ, không chỉ xóa đói giảm nghèo mà còn phát triển bền vững cho khu vực nông thôn, miền núi, hải đảo. Có thể thấy rõ hiệu quả của việc đưa điện về nông thôn qua sự thay đổi sâu sắc trong cuộc sống hàng ngày của người nông dân. Từ việc giúp người dân thay đổi cơ cấu cây trồng, quy mô và tập quán canh tác, chăn nuôi, tăng năng suất trồng trọt và chế biến nông lâm sản, nâng cao thu nhập cho người dân khu vực nông thôn, điện còn giúp cho các làng nghề truyền thống sử dụng công cụ máy móc thay thế sức người, phát huy sản phẩm cổ truyền và mở rộng ngành nghề mới. Các phương tiện nghe nhìn được sử dụng ngày càng phổ biến trong mỗi gia đình nông dân, cải thiện đời sống văn hóa, nâng cao dân trí, đem lại những lợi ích cơ bản và lâu dài cho các địa phương, làm cơ sở xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ công nghiệp hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

Một điều quan trọng nữa, những nỗ lực trong điện khí hóa nông thôn của EVNNPC đã góp phần quan trọng vào Chương trình chung của cả Tập đoàn, giúp đưa tỉ lệ số xã, hộ nông thôn có điện tại Việt Nam ở mức cao hơn các nước trong khu vực như Inđônêxia, Philippin, Bangladesh, Xrilanca, Ấn Độ…

Góp phần giữ vững biển đảo

Đưa lưới điện lên núi cao đã khó khăn, đưa điện ra huyện đảo còn thách thức hơn nữa. Mặc dù còn nhiều khó khăn về vốn, điều kiện hạ tầng cơ sở, nhưng EVNNPC luôn nâng cao trách nhiệm, vượt qua mọi khó khăn để thực hiện tốt việc đưa lưới điện quốc gia ra đảo, góp phần giữ vững an ninh vùng biển đảo của Tổ quốc. Năm 2013, Tổng công ty đã thực hiện thành công dự án đưa điện lưới quốc gia ra huyện đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) và trở thành dấu mốc của công trình đầu tiên kết nối lưới điện từ đất liền đến với huyện đảo xa xôi.

Kiểm tra TBA tại vị trí CT 07, nơi tiếp nhận điện từ đất liền ra huyện đảo Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh

Trong điều kiện khó khăn về địa hình, thời tiết, công trình đã hoàn thành với thời gian kỷ lục, chỉ 345 ngày đêm lao động với tinh thần "thần tốc, táo bạo, sáng tạo", EVNNPC đã hoàn thành vượt tiến độ, đảm bảo an toàn và chất lượng, tuân thủ đúng thiết kế mỹ thuật được phê duyệt và đã đóng điện thành công.

Dự án đưa lưới điện ra huyện đảo Cô Tô vượt hơn 55 km đường biển với phương án thi công kéo tuyến cáp 22 kV ngầm dưới biển và rải đường dây 110 kV trên không bằng khinh khí cầu. Thành công của Dự án đưa điện lưới quốc gia ra đảo Cô Tô là kinh nghiệm thực tế để EVN tiến hành triển khai các dự án tiếp theo, như đưa điện lưới quốc gia ra đảo Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) và các dự án khác.

Cũng từ thành công đưa điện ra huyện đảo Cô Tô, năm 2014, EVNNPC tiếp tục thực hiện Dự án đưa điện lưới quốc gia ra 5 xã đảo của huyện Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), gồm: Bản Sen, Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng, Thắng Lợi. Sau 8 tháng nỗ lực thi công, công trình đã hoàn thành và đóng điện thành công vào đầu tháng 12, giúp gần 2.500 hộ dân lần đầu tiên có điện đón Tết.
          

Việc đưa lưới điện quốc gia ra huyện đảo Cô Tô và 5 xã đảo không chỉ nhằm mục đích tạo cơ sở, động lực cho huyện đảo còn nhiều khó khăn này có sự bứt phá mạnh trong đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống dân sinh mà còn phục vụ cho mục tiêu đảm bảo, củng cố an ninh - quốc phòng cho từng vùng biển, đảo có ý nghĩa chiến lược ở Đông Bắc Tổ quốc.

Bây giờ, lưới điện nông thôn ở các tỉnh phía Bắc đã được củng cố và đảm bảo vận hành an toàn, chất lượng; giá bán lẻ tới các hộ dân sử dụng đã được áp dụng theo biểu giá chung trong cả nước; dịch vụ khách hàng khu vực nông thôn cũng được quan tâm đầu tư như các khu vực thành thị. Điều đó cho thấy, việc quản lý điện nông thôn ở EVNNPC đã có những bước chuyển biến cơ bản, thực sự góp phần xây dựng nông thôn mới giàu mạnh, văn minh và hiện đại, xứng đáng với truyền thống hào hùng 50 năm đồng hành cùng đất nước.

Anh Minh