Từ chấp nhận cạnh tranh, đào thải để phát triển bền vững theo định hướng mới
Nhiệm kỳ 2012-2017 Liên minh HTX tỉnh Bình Định đã trải qua thời kỳ tái cơ cấu cơ bản, xác định con đường làm kinh tế có sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường trên nền tảng của Luật HTX nhà nước ban hành và đi vào thực tiễn. Được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ và thường xuyên của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Định, Liên minh HTX Việt Nam cùng với sự hỗ trợ, phối hợp các Sở, ngành và chính quyền các địa phương, với sự nỗ lực phấn đấu của tập thể cán bộ Liên minh HTX tỉnh, các thành viên Liên minh HTX, nên trong 5 năm qua, việc tổ chức thực hiện Nghị quyết đại hội Liên minh HTX tỉnh lần thứ IV đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo được dấu ấn trong giai đoạn phát triển bền vững, niềm tin và động lực đi lên đã được khẳng định.
Theo ông Ngô Thanh Lý - Chủ tịch Liên Minh HTX Bình Định: Đến thời điểm 31/12/2017, về quy mô các tổ chức làm ăn theo mô hình HTX tỉnh Bình Định đã trải qua biến động lớn trong tái cơ cấu. Có 201 HTX, giảm 25 HTX so với nhiệm kỳ IV. Trong đó, có 149 HTX nông nghiệp - giảm 17 HTX, 27 Quỹ Tín dụng nhân dân (TDND), 14 HTX Giao thông vận tải - giảm 3 HTX, 11 HTX tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ - giảm 5 HTX.
Cũng trong giai đoạn sàng lọc nghiệt ngã theo cơ chế thị trường này, có 38 HTX nông nghiệp sáp nhập và giải thể, 01 HTX vận tải giải thể và 03 HTX vận tải chuyển đổi hình thức hoạt động khác, giải thể 06 HTX dịch vụ điện để chuyển giao cho ngành điện quản lý kinh doanh.
Nhưng cũng trong thời điểm ấy lại xuất hiện những mô hình kinh tế tập thể mới, toàn tỉnh đã thành lập mới 21 HTX, trong đó, có 15 HTX nông nghiệp thành lập mới do hợp nhất, 01 HTX nông nghiệp thành lập mới sau đó đã chuyển đổi thành doanh nghiệp, 02 HTX dịch vụ thương mại thành lập mới, 01 HTX vận tải và 01 HTX thủy sản.
Về nhân sự cũng có sự điều chỉnh theo cơ cấu mới: Số lượng thành viên HTX là 332.621 thành viên (giảm 203.607 thành viên so với năm 2012). Số thành viên giảm nhiều là do các HTX sau khi chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 đã xác định lại thành viên của mình theo hộ thành viên. Cùng với đó là số lượng cán bộ quản lý HTX chỉ còn 1.440 người, giảm 330 người. Trong đó, đại học, cao đẳng 399 người, chiếm 27,7%, trung cấp có 471 người, chiếm 32,7%, sơ cấp có 343 người, chiếm 23,8%, còn lại chưa qua đào tạo chiếm 15,8%.
Không phải ngẫu nhiên có sự thay đổi và hợp thức về quy mô tổ chức này, có thể nói Luật HTX nhà nước ban hành kịp thời năm 2012 đã là tác nhân chính, vừa định hướng đường lối kinh tế tập thể theo cơ chế thị trường vừa là chổ dựa vững chắc để các HTX kinh doanh phát triển, hội nhập kinh tế sâu, rộng trên phạm vi thế giới.
Đến những thành tựu khả quan trong cơ chế điều hành mới, tạo động lực cho phát triển bền vững
Từ năng động tìm ngành hàng, tìm sản phẩm thị trường cần, đến mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu, các HTX đã hoạt động chuyên nghiệp như một doanh nghiệp thực thụ dưới sự điều hành của Giám đốc, các Phó Giám đốc và các phòng ban nghiệp vụ. Hiệu quả được ghi nhận bằng những con số có ý nghĩa thiết thực trong kinh doanh: Tổng doanh thu của Liên minh HTX tỉnh Bình Định đến cuối năm 2017 đạt 969,4 tỷ đồng, tăng 96,4 tỷ đồng so với năm 2012, bình quân 4,82 tỷ đồng/HTX. Trong đó, HTX nông nghiệp 512,7 tỷ đồng, bình quân 3,44 tỷ đồng/HTX, HTX phi nông nghiệp 314,1 tỷ đồng, bình quân 12,6 tỷ đồng/HTX, Quỹ TDND 142,6 tỷ đồng, bình quân 5,28 tỷ đồng/HTX.
Nghĩa vụ đối với Nhà nước được hài hòa minh bạch, khối kinh tế tập thể nộp ngân sách nhà nước ước năm 2017 là 28 tỷ đồng, tăng 10,6 tỷ đồng so với năm 2012, bình quân 139 triệu đồng/HTX. Trong đó, HTX nông nghiệp 4,5 tỷ đồng, bình quân 30,2 triệu đồng/HTX, khối Phi nông nghiệp 18,7 tỷ đồng, bình quân 748 triệu đồng/HTX, Quỹ TDND 4,8 tỷ đồng, bình quân 178 triệu đồng/quỹ.
HTX Dịch vụ du lịch Nhơn Hải (TP Quy Nhơn) phát triển du lịch biển
Nước lên - thuyền lên, thu nhập của Giám đốc HTX bình quân khoảng 65 triệu đồng/năm, thu nhập của cán bộ quản lý HTX khoảng 35 triệu đồng/năm, thu nhập của người lao động khoảng 36,2 triệu đồng/năm.
Phát triển cung cách làm ăn kinh doanh theo mô hình HTX kiểu mới khu vực kinh tế tập thể, gắn liền với quan hệ và hoạt động xã hội. Các HTX đã giải quyết việc làm ổn định cho hơn 3.100 người lao động là thành viên HTX và lao động không phải là thành viên HTX.
Luật HTX 2012 đã tạo ra sự phấn khởi từ các chính sách mà người lao động HTX được thụ hưởng: Đã có 148/201 (73%) HTX được cấp đất làm trụ sở với diện tích với hơn 22.000m², 25 HTX được thuê đất với diện tích 967.862m², có 25 HTX có sở hữu đất riêng với diện tích 14.184m². Bên cạnh đó nguồn vốn được giải ngân cho sản xuất được thông thoáng hơn bao giờ hết, có khoảng 25/201 HTX được vay vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh, số tiền được vay khoảng 24,6 tỷ đồng.
Từ những kết quả đạt được của kinh tế tập thể, 05 năm qua Chủ tịch Nước tặng Huân chương lao động hạng III cho 2 tập thể và 1 cá nhân; Thủ tướng Chính Phủ tặng Bằng khen cho 1 tập thể và 1 cá nhân; UBND tỉnh Bình Định tặng Cờ thi đua cho 5 tập thể, tặng Bằng khen cho 72 tập thể và 107 cá nhân; Liên minh HTX Việt Nam tặng Cờ thi đua cho Liên minh HTX tỉnh Bình Định...
Liên minh HTX Bình Định trong tầm nhìn tương lai
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 – 2020 của Trung ương Đảng đã xác định “tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tập thể phát triển đa dạng, mở rộng quy mô, có cơ chế chính sách hợp lý trợ giúp các tổ chức kinh tế hợp tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, mở rộng thị trường, ứng dụng công nghệ mới, tiếp cận vốn”.
Từ Đại hội V - nhiệm kỳ 2017-2022 Liên minh HTX tỉnh Bình Định với hành trang thành tựu từ những nỗ lực và kinh nghiệm nhiệm kỳ qua đã đề ra con đường phía trước với những quyết tâm mới, trong tầm nhìn mới.
Đại hội đã nhất trí trong phương hướng chung là: Nâng cao năng lực hoạt động gồm: Năng lực tổ chức và quản lý, năng lực tài chính, kỹ năng kinh doanh,… đa dạng hoá hình thức sở hữu, loại hình hoạt động và hình thức kinh doanh dịch vụ, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tốc độ tăng trưởng, hướng các hoạt động dịch vụ vào phục vụ kinh tế hộ gia đình, bảo đảm hài hoà các lợi ích Nhà nước, HTX, thành viên và người lao động.
Phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu: Tăng năng lực vốn sản xuất kinh doanh bình quân từ 10 - 12%/ năm với Tổng doanh thu bình quân tăng từ 8 - 10%/ năm; Lợi nhuận bình quân tăng trên 8%/ năm; Số hợp tác xã hoạt động có lãi đến năm 2022 đạt 100%. Trong đó số hợp tác xã đạt loại khá chiếm từ 60 - 65%; Thu nhập bình quân hàng năm của cán bộ và lao động trong HTX tăng 1,2 lần. Phấn đấu đến hết nhiệm kỳ 100% HTX trên địa bàn tỉnh là thành viên Liên minh HTX. Thành lập mới hàng năm từ 07 đến 10 HTX.
Con đường lớn đã mở, từ Đại hội V- nhiệm kỳ 2017-2022 Liên minh HTX Bình Định, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam, với những giải pháp khoa học, sáng tạo và sự vận hành quản lý năng động sẽ tạo ra động lực mới để hoàn thành một cách thắng lợi và bền vững những mục tiêu đề ra. Đó là nguyện vọng, là niềm tin và cũng là mệnh lệnh của hàng triệu lao động đang hòa nhập tích cực sản xuất kinh doanh theo mô hình kinh tế tập thể mới.
Hoàng Uyên