Việc hợp nhất hai tỉnh Long An và Tây Ninh là một sự kiện có ý nghĩa chiến lược, không chỉ về mặt tổ chức hành chính mà còn mở ra một không gian phát triển rộng lớn, đa dạng và nhiều tiềm năng. Trong bối cảnh đó, việc định vị lại trục tăng trưởng và lựa chọn ngành mũi nhọn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Theo ông Nguyễn Minh Lâm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh cho biết: Tây Ninh xác định rõ CNHT không chỉ là ngành phụ trợ, mà là lực đẩy chính để tái cấu trúc công nghiệp (CN) địa phương theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, nội địa hóa sản xuất và kết nối vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỉnh mới hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết: Các khu, cụm công nghiệp (KCN, CCN) quy mô lớn, hạ tầng đang hoàn thiện, quỹ đất CN dồi dào và vị trí chiến lược giáp ranh TP.HCM, Campuchia và là vùng Đông Nam Bộ.
Bức tranh CN của Tây Ninh trong những năm gần đây được điểm tô bằng những gam màu sáng. Lũy kế 8 tháng đầu năm 2025, IIP toàn tỉnh đã tăng 15,17% so với cùng kỳ năm trước, khẳng định vai trò động lực cốt lõi của ngành CN đối với tăng trưởng kinh tế địa phương. Sức hấp dẫn của môi trường đầu tư cũng được thể hiện rõ qua dòng vốn đổ vào tỉnh. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, Tây Ninh đã thu hút 87 dự án FDI với tổng vốn đăng ký trên 556 triệu USD. Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 1.886 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký lên đến 24,06 tỷ USD. Song song đó, đầu tư trong nước cũng ghi nhận những kết quả tích cực với 84 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư từ đầu năm, tổng vốn đăng ký đạt hơn 15.246 tỷ đồng.
Nền tảng cho sự phát triển này là hệ thống hạ tầng KCN, CCN ngày càng được mở rộng và hoàn thiện. Toàn tỉnh hiện có 46 KCN đã được thành lập với tổng diện tích quy hoạch gần 14.000 ha, trong đó 28 KCN đã đi vào hoạt động với tỷ lệ lấp đầy đạt gần 69%. Cùng với đó là 82 CCN với diện tích quy hoạch hơn 4.500 ha, tạo ra một quỹ đất CN dồi dào, sẵn sàng chào đón các nhà đầu tư. Riêng trong lĩnh vực CNHT, tỉnh đã thu hút được khoảng 170 dự án thuộc 6 nhóm ngành ưu tiên phát triển, bao gồm: Dệt may, da giày, cơ khí chế tạo, điện tử, sản xuất lắp ráp ô tô và CNHT cho công nghệ cao. Trong đó, lĩnh vực dệt may và da giày chiếm tỷ trọng lớn nhất với 80 dự án (47%), cơ khí chế tạo với 37 dự án (hơn 21%), cho thấy định hướng tập trung vào các ngành CN chủ lực của tỉnh.
Để có được những con số ấn tượng đó, Tây Ninh đã và đang triển khai hàng loạt chính sách ưu đãi hấp dẫn nhằm tạo lợi thế cạnh tranh, “trải thảm đỏ” thu hút các dự án đầu tư chất lượng cao. Nhận thức rõ vai trò “xương sống” của CNHT, tỉnh đã xây dựng nhiều chính sách hỗ trợ như chính sách ưu đãi về thuế, đồng thời thể hiện tinh thần quyết liệt trong cải cách hành chính, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch. Lãnh đạo tỉnh thường xuyên tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp để kịp thời lắng nghe, tháo gỡ các vướng mắc, khẳng định tinh thần “thành công của doanh nghiệp chính là thành công của tỉnh”.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, công cuộc phát triển CNHT của Tây Ninh vẫn còn đối mặt với nhiều “điểm nghẽn” cần được khơi thông. Ông Huỳnh Văn Quang Hùng, Giám đốc Sở Công Thương cho rằng, các sản phẩm CNHT trên địa bàn tỉnh phần lớn còn đơn giản, giá trị gia tăng thấp, chưa đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của các chuỗi cung ứng toàn cầu do hạn chế về vốn, công nghệ và năng lực quản trị. Bên cạnh đó, tỉnh chưa có một cơ sở dữ liệu đầy đủ về các doanh nghiệp và sản phẩm CNHT, gây khó khăn trong việc kết nối cung - cầu và xây dựng chính sách hỗ trợ sát thực tiễn. Việc triển khai các chính sách ưu đãi đôi khi cũng gặp trở ngại, khi đến nay mới chỉ có 2 doanh nghiệp được cấp Giấy xác nhận ưu đãi do các rào cản về thủ tục, tiêu chuẩn kỹ thuật. Nguồn vốn ngân sách dành cho chương trình còn hạn chế và chất lượng nguồn nhân lực kỹ thuật cao vẫn là một bài toán cần lời giải.
Để hiện thực hóa tầm nhìn khát vọng, Quy hoạch tỉnh Tây Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã xác định rõ định hướng phát triển CNHT một cách toàn diện và bền vững. Mục tiêu của tỉnh là tái cơ cấu ngành CN theo chiều sâu, tập trung phát triển mạnh CN chế biến, chế tạo gắn với công nghệ thông minh, trong đó CNHT là trụ cột chính. Tỉnh sẽ ưu tiên thu hút các dự án thuộc các lĩnh vực có tiềm năng như cơ khí chính xác, điện - điện tử, sản xuất nguyên phụ liệu cho ngành Dệt may, Da giày để giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.
Để làm được điều đó, Tây Ninh sẽ tập trung vào một số giải pháp đột phá. Trước hết, việc xây dựng một cơ sở dữ liệu doanh nghiệp CNHT được xem là nhiệm vụ cấp bách nhằm số hóa thông tin, tạo nền tảng cho việc kết nối và hoạch định chính sách. Song song đó, tỉnh cần tăng cường nguồn lực và khơi thông chính sách, quan tâm cân đối ngân sách thỏa đáng hơn và đơn giản hóa các thủ tục để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận ưu đãi. Đồng thời, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua mô hình liên kết ba nhà: Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp sẽ được đẩy mạnh. Cuối cùng, việc tiếp tục hoàn thiện hạ tầng logistics, đặc biệt là các tuyến cao tốc và cảng cạn, là yếu tố then chốt để giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Với vị trí chiến lược, quỹ đất dồi dào, sự đồng hành quyết liệt của chính quyền và định hướng phát triển rõ ràng, Tây Ninh đang đứng trước cơ hội lớn để tạo ra một cuộc bứt phá ngoạn mục. Việc vượt qua các thách thức nội tại và đón bắt thành công làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng sẽ là chìa khóa để Tây Ninh không chỉ là một “công xưởng” sản xuất mà còn vươn lên trở thành một trung tâm CNHT năng động, hiện đại của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Minh Hiếu
