PGS, TS Đỗ Phú Trần Tình nhận định, vùng kinh tế trọng điểm phía nam chưa phát huy hết tiềm năng phát triển do thể chế liên kết vùng hiện còn yếu, chủ yếu mang tính định hướng. Bộ máy vận hành còn thiếu quyền, cơ chế vận hành chưa hiệu quả. Việc hình thành kinh tế vùng còn mang tính hành chính, chưa có tính khoa học. Ngoài ra, áp lực phát triển kinh tế của địa phương, giao thông chưa đồng bộ, cơ chế tài chính của vùng chưa định hình. Vùng kinh tế trọng điểm phía nam luôn khát vốn.

Từ đó, PGS, TS Đỗ Phú Trần Tình đề xuất: “Thành phố không nên tập trung quá nhiều chức năng mà nên chia sẻ cho các địa phương lân cận, nên tập trung tài chính công nghệ cao, chuyển dần đi những ngành thâm dụng lao động, phát triển mạnh đô thị vệ tinh, trong đó, phát triển giao thông, tiêu thụ ngành hàng, quy hoạch phát triển kinh tế địa phương gắn với vùng”.

Đối với phát triển công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, PGS, TS Võ Văn Sen cho rằng, quỹ phát triển khoa học công nghệ chỉ tiêu là 20%, hiện tồn đọng đến 1.000 tỷ đồng do quy chế không giải ngân được. Trong khi đó, hệ sinh thái khởi nghiệp chưa có sự sáng tạo và thử nghiệm, sự gắn kết của các tổ chức khoa học và các doanh nghiệp còn rời rạc.

“Nên hình thành văn hóa khởi nghiệp, đô thị thông minh, nhà nước giúp đỡ cho các nhà khoa học, khởi nghiệp, khi thất bại thì người ta trả dần 5%, như Singapore chỉ thất bại 1,6%, còn bao nhiêu thành công hết”, ông Sen kiến nghị.

Hiện, TP Hồ Chí Minh đang tiếp tục hoàn thiện thể chế. Trong quá trình thúc đẩy cơ chế kinh tế, thành phố đã đầu tư bốn ngành chủ lực: Cơ khí, chế biến lương thực thực phẩm, hóa nhựa cao su và điện tử công nghệ thông tin. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND thành phố, Nguyễn Thành Phong nhìn nhận, cho đến thời điểm này, vẫn còn nhiều lực cản, chưa có những sản phẩm chủ lực mang thương hiệu riêng cho thành phố. Bốn ngành này, năm 2017 tăng 12,7%, cao hơn 4,8% so với mức tăng chung của ngành công nghiệp. Tuy nhiên, chỉ có điện tử, công nghệ thông tin phát triển mạnh tăng hơn 39% trong khi các ngành công nghiệp còn lại chỉ đạt ở mức 3-3,5%, thấp hơn cả mức tăng trưởng chung của toàn ngành công nghiệp. Mặc dù ngành công nghệ thông tin tăng trưởng nóng như vậy nhưng xét về quy mô, tỷ trọng chỉ chiếm 4,4%, ba ngành còn lại chiếm hơn 55%. Năng suất lao động của thành phố gấp 2,7 lần cả nước, riêng khu công nghệ cao gấp 70 lần.

Trong số 10.200 doanh nghiệp hiện nay, phần lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn ít, thiếu kinh nghiệm quản trị kinh doanh, chiến lược chưa bài bản, kinh doanh, xây dựng thương hiệu đến khuyến mãi nên khả năng cạnh tranh thấp. Do đó, rất cần hỗ trợ vốn, chính sách, đất đai, tăng cường xúc tiến đầu tư, loại bỏ chi phí không chính thức…