Hiệp hội chế biến xuất khẩu thủy sản (Vasep) cho biết, Trung Quốc lại vươn lên trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam.

Rủi ro tiềm ẩn

Cụ thể trong 8 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc đạt giá trị 247,4 triệu USD chiếm 21,3% tổng giá trị xuất khẩu mặt hàng này. Trong khi đó, giá trị cá tra xuất khẩu sang một số thị trường lớn lại giảm mạnh như Mỹ giảm 6% và EU giảm 21,7% so với cùng kỳ năm 2016.

Ông Trương Đình Hoè- Tổng Thư ký Vasep nhận định, rõ ràng sức tiêu thụ khổng lồ tại thị trường Trung Quốc đang mở ra cho DN XK cá tra Việt Nam cơ hội và bù đắp cho những thiếu hụt tại các thị trường khác đang gặp khó. Nhưng bên cạnh sự tăng trưởng đột biến này, các DN cũng cần lưu ý một số trường hợp rủi ro và đẩy mạnh hay duy trì chất lượng sản phẩm cá tra xuất khẩu sang thị trường này để tránh “vết xe đổ” mà các DN xuất khẩu chè đã gặp phải.

Ở góc độ DN, ông Nguyễn Hữu Dũng – Giám đốc Cty TNHH Dịch vụ và tư vấn thủy sản quốc tế VSP cho rằng, bán cá tra cho một số DN Trung Quốc đồng nghĩa với việc chấp nhận rủi ro, đặc biệt là rủi ro trong thanh toán.

“Bởi sản phẩm cá tra Việt Nam hiện có đến 70% vẫn xuất khẩu sang thị trường này theo đường uỷ thác hoặc tiểu ngạch, DN Trung Quốc đề nghị chỉ đặt cọc khoảng 30% tổng tiền lô hàng cá tra, cộng với giá vận chuyển trung bình một lô hàng cá tra tới cửa khẩu khoảng 45 - 47 triệu đồng. Do đó, nếu lô hàng sản phẩm cá tra tới cửa khẩu và phía bạn nhận hàng thì DN được còn nếu không thì coi như mất trắng”, ông Dũng nói.Bên cạnh đó, nhiều DN cũng cho biết, bởi xuất khẩu tiểu ngạch là chính nên lượng nhập khẩu của thị trường Trung Quốc cũng mang tính “thời vụ”. Có thời điểm nhu cầu tăng, thương lái Trung Quốc ồ ạt nhập cá tra cỡ lớn với giá cao khiến người chăn nuôi tiếp tục nuôi cá quá lứa, tuy nhiên do không có cam kết và giao kèo chặt chẽ nên thương lái có thể dừng thu mua bất cứ lúc nào, lúc này người nuôi thiệt hại nặng nề do không tiêu thụ được sản phẩm.

“Cửa” mới đã hiển hiện

Nhận thấy tính rủi ro từ thị trường Trung Quốc cũng như những khó khăn, rào cản từ thuế chống bán phá giá kèm theo những quy định trong Đạo luật FarmBill từ thị trường Mỹ hoặc EU, nhiều DN đang tìm kiếm những thị trường mới cho sản phẩm cá tra. Cụ thể, sau thời gian “bế tắc” với thị trường Mỹ, ông Hàng Văn- Phó Giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản Trường Giang (Đồng Tháp) đã chuyển hướng xuất khẩu sang khu vực Nam Á.

“Pakistan và Ấn Độ đang là những thị trường khá tiềm năng của cá tra Việt. Riêng thị trường Pakistan đang chiếm khoảng 10% sản lượng xuất khẩu của DN cá tra Việt. Với thị trường Ấn Độ, nơi có quy mô dân số lớn thứ 2 thế giới và người tiêu dùng bước đầu cũng đã chấp nhận sản phẩm cá tra”, ông Văn nói.

Tuy nhiên, Phó Giám đốc Cty Trường Giang cũng cho rằng, thuế nhập khẩu cá tra vào Ấn Độ hiện vẫn còn quá cao, lên đến 70% - 80% nên các nhà nhập khẩu chưa dám nhập nhiều. Do đó, nếu Chính phủ hai nước tăng cường hợp tác thương mại, giảm thuế nhập khẩu thì thị trường tiêu thụ cá tra của Việt Nam sẽ rất lớn. Bên cạnh hai thị trường kể trên, cá tra Việt Nam còn có cửa vào các thị trường như Mexico, Canada… Ngay cả đến những DN xuất khẩu cá tra lớn như Công ty CP Vĩnh Hoàn thời gian gần đây cũng đã chú trọng mở rộng sang thị trường mới là Nhật Bản.

“Thời gian gần đây, Vĩnh Hoàn đã tập trung vào sản phẩm giá trị gia tăng. Công ty vừa lắp đặt dây chuyền sản xuất sản phẩm cá tra nướng tẩm sốt teriyaki theo công nghệ Nhật Bản để xuất sang Nhật Bản. Hiện, người tiêu dùng Nhật Bản đã bắt đầu chấp nhận sản phẩm cá nước ngọt. Nếu các DN tập trung kiểm soát chất lượng sản phẩm thì đây sẽ là thị trường tiềm năng của ngành cá tra Việt Nam ở khu vực châu Á, chỉ sau Trung Quốc”, bà Nguyễn Ngô Vi Tâm, Tổng Giám đốc Vĩnh Hoàn khẳng định.

Nguồn Enternews.vn