Đối với ngành Điện, việc tranh thủ các cơ hội từ kỷ nguyên số đã góp phần thực hiện đưa Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) sớm trở thành doanh nghiệp số. Riêng tại Công ty Điện lực Nghệ An (PC Nghệ An), Trung tâm Điều khiển xa đã đang có sự chuyển mình mạnh mẽ. Nổi bật trong đó là việc ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác quản lý vận hành nhằm đáp ứng mục tiêu kinh doanh và dịch vụ khách hàng?

Bước tiến lớn về áp dụng khoa học công nghệ trong công tác vận hành hệ thống điện

Trung tâm Điều khiển xa - PC Nghệ An được thành lập từ ngày 16/12/2019 theo QĐ số 3878/QĐ-EVNNPC của Tổng Công ty Điện lực miền Bắc. Ngay sau đó, Ban lãnh đạo PC Nghệ An đã tập trung mọi nguồn lực để nhanh chóng ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào vận hành hệ thống điện. Đồng thời, khai thác các trạm biến áp (TBA) không người trực vào vận hành; Từng bước xây dựng và quản lý vận hành lưới điện thông minh tại Nghệ An với mục tiêu nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của kinh tế, xã hội và khách hàng sử dụng điện. 

Trung tâm Điều khiển xa PC Nghệ An

Vận hành hệ thống điện theo thời gian thực trên giao diện Người – Máy (HMI), phần mềm SP5 (SPECTRU M5)… đã theo dõi mọi sự biến động trên lưới, cũng như cập nhật, phân tích các thông số kỹ thuật, vận hành, bổ sung kịp thời các số liệu cần thiết phục vụ công tác kiểm tra dự báo phụ tải… Đồng thời, tăng cường độ an toàn, tin cậy, ổn định, góp phần điều hành hệ thống điện một cách tối ưu và hiệu quả. Đặc biệt, thời gian qua, Trung tâm Điều khiển xa - PC Nghệ An đã nghiên cứu và có các giải pháp ứng dụng công nghệ để tự động hóa trích xuất, tổng hợp thông số và vận hành lưới điện (chạy trên website: dieudoluoidien.com); Chương trình tự động và hỗ trợ viết phiếu thao tác; Chương trình tự động điều chỉnh điện áp (tự động điều chỉnh điện áp đầu nguồn tại các TBA 110 kV, duy trì điện áp trong dải vận hành tối ưu) của hệ thống điện nhằm bảo đảm chất lượng điện năng và độ tin cậy cung cấp điện…

Không ngừng học hỏi, nghiên cứu, nâng cao trình độ cùng hành trình thực hiện mục tiêu doanh nghiệp số của ngành Điện

Năm 2022, Trung tâm Điều khiển xa PC Nghệ An tham gia nghiên cứu phát triển các tính năng tự động tính toán, phân tích lưới điện phân phối trên phần mềm PSS@Sincal với mục tiêu tính toán các chế độ vận hành, tổn thất, phân tích phối hợp rơ le bảo vệ lưới điện. Việc khai thác có hiệu quả các tính năng tự động tính toán của phần mềm PSS@Sincal và liên kết cơ sở dữ liệu đã mô phỏng lưới điện về sát thực tế, qua đó giúp Trung tâm Điều khiển xa có thể tính toán để phối hợp các hệ thống máy cắt, recloser bảo vệ trên lưới; Tính toán tối ưu hóa tụ bù công suất phản kháng trên lưới và thời gian đóng cắt của tụ bù giúp tối ưu về tổn thất; Tìm các điểm mở tối ưu trong quá trình vận hành của lưới điện.

Phát triển các tính năng tự động tính toán phân tích lưới điện trên phần mềm PSS@SINCAL

PC Nghệ An đã đưa ra nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên phát triển công nghệ theo hướng tối ưu vận hành lưới điện, giảm thiểu sự cố, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, nâng cao chất lượng điện năng…; Phát triển giải pháp đăng kí và duyệt lịch cắt điện trực tuyến trên chương trình OMS có tích hợp kí số sẽ góp phần: Tăng năng suất lao động, giảm thời gian rà soát, đối chiếu dữ liệu; Giảm thiểu được các sai sót trong quá trình quản lý, vận hành; Giúp tối ưu hóa công tác quản lý nội bộ, hiện đại hóa quá trình vận hành lưới điện.

Nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng năng suất lao động do khoa học công nghệ mang lại

Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác vận hành lưới điện đã đem lại nhiều hiệu quả to lớn như: Giám sát được từ xa toàn bộ tình hình vận hành của lưới điện; Nâng cao năng lực điều hành lưới điện; Góp phần tăng sản lượng, giảm tổn thất điện năng trên lưới điện (do giảm thời gian mất điện, tối ưu hóa huy động công suất, điều chỉnh điện áp…); Đảm bảo an toàn cho con người và thiết bị, rút ngắn thời gian mất điện nhờ thao tác từ xa; Nhanh chóng phát hiện, khoanh vùng sự cố và cấp điện trở lại cho khu vực bị ảnh hưởng nhờ đó mà nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, uy tín của ngành điện; Giảm nhân công, tăng năng suất lao động…

Chỉ số SADI của PC Nghệ An qua các năm (một chỉ số quan trọng trong bộ chỉ số độ tin cậy cung cấp điện)

Với hệ thống giám sát, lưu trữ và điều khiển (SCADA), đến nay, PC Nghệ An đưa vào vận hành 16 TBA 110 kV không người trực trong tổng số 18 trạm 110 kV (chiếm 88,9%); Còn 2 trạm đang hoàn thiện các thủ tục và dự kiến trong năm nay đưa vào vận hành không người trực. Có thể thấy, khi đưa Trung tâm Điều khiển xa vào vận hành đã nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng năng suất lao động. Bởi nếu như trước đây, với chế độ trực 3 ca 5 kíp, mỗi trạm biến áp truyền thống cần có ít nhất 10 nhân viên vận hành thay phiên nhau trực (PC Nghệ An có 18 trạm biến áp 110 kV cần khoảng 180 người). Khi đưa Trung tâm Điều khiển xa vào vận hành và chuyển các trạm biến áp 110 kV sang mô hình vận hành không người trực, các điều độ viên, trưởng kíp điều khiển tại Trung tâm Điều khiển xa sẽ trực tiếp theo dõi, giám sát và điều khiển thiết bị tại các trạm biến áp này. Như vậy, tại các trạm sẽ không còn nhân viên vận hành trực tiếp. Lực lượng này được Công ty sử dụng, bố trí vào các công việc khác.

Phát huy các kết quả trên, Trung tâm Điều khiển xa – PC Nghệ An quyết tâm, phấn đấu và không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiên cứu các giải pháp, ứng dụng khoa học công nghệ để từng bước hiện đại hóa trong công tác vận hành lưới điện, nâng cao chất lượng và độ tin cậy cung cấp điện, đồng thời tăng năng suất lao động, góp phần đẩy nhanh công tác chuyển đổi số của ngành Điện.

Quang Hào – PC Nghệ An